آثار و برکات دستگیری از مردم
آیت‌الله العظمی مظاهری گفت: اهل سیر و سلوک در اثر مداومت بر گره‌گشایی و شاد کردن دل دیگران، به مقامات والای عرفانی می‌رسند.
به گزارش روابط عمومی دفتر حضرت آیت‌الله العظمی مظاهری، رئیس حوزه علمیه اصفهان در ادامه بحث صبر اجتماعی، به مردم‌داری اشاره کرد و اظهار داشت: در این جلسه و در ادامه بحث، به شرح دو مرتبۀ دیگر از اقسام خدمت به خلق خدا و تأثیر آن در مردم‌داری می‌پردازیم. مرتبۀ دوم: دستگیری و رسیدگی مالی به مخلوقات خداوند آیت‌الله العظمی مظاهری ادامه داد: قرآن کریم در آیات فراوان و شاید بیش از صد مرتبه، با عباراتی نظیر«وَ مِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ» به دستگیری از همنوعان و رسیدگی به خلق خدا تأکید کرده و می‌فرماید: هر مسلمان وظیفه دارد به اندازۀ توان و قدرت به مخلوقات خداوند خدمت کند، بنا بر نظر قرآن، مسلمان همانطور که باید به فکر خود و به فکر خانواده باشد، لازم است به اندازۀ توانایی به فکر دیگران هم باشد. ایشان در ادامه با اشاره به آیه «لِیُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَ مَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ» افزود: آنکه تمکن و ثروت دارد، در این خصوص وظیفۀ سنگینی دارد و آنکه اصلاً تمکن ندارد، به اندازۀ وسعش باید کمک کند و بالأخره همه باید به فکر یکدیگر باشند. همچنین از منظر تعالیم دین
اسلام، کوتاهی در خدمت به خلق خدا، گناهی بزرگ است. وی با اشاره به روایتی از پیامبر اکرم «صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» که فرمودند: کسی که سیر بخوابد و همسایۀ او گرسنه باشد، مسلمان نیست به آیه‌ای از قرآن اشاره و خاطرنشان کرد: قرآن کریم، علاوه بر تأکید و سفارش فراوان بر عمل به قانون مواسات، در این باره هشدار تکان‌دهنده‌ای دارد و می‌فرماید: «الَّذینَ یَکْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا یُنْفِقُونَها فی سَبیلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلیم»، یعنی آن کسانی که به جمع مال می‌پردازند و در حالی که می‌توانند به دیگران کمک کنند، کوتاهی می‌کنند، عذاب دردناکی دارند، سپس می‌فرماید: در قیامت همان پول‌ها و سکه‌هایی که باید به دیگران کمک می‌کردند، آتش می‌شود و آن آتش را به پشت و پهلو و پیشانی آنها می‌گذارند و از طرف خداوند یا ملائکه به آنها خطاب می‌شود: کیفر آنچه جمع کرده بودید را بچشید. آیت‌الله العظمی مظاهری با اشاره به آیه دیگری از قرآن، اذعان داشت: مسلمان باید به فکر همۀ انسان‌ها و همۀ مخلوقات، حتی به فکر کفار باشد، البته کافر حربی، مسئلۀ دیگری دارد و اگر کافر، حربی نباشد، باید به فکر او هم باشیم. وی با
اشاره به اینکه شیعیان دست کم باید به فکر یکدیگر باشند، خودگرایی و بی‌تفاوتی نسبت به مردم را از نظر انسانیت و از نظر اسلام مطرود و مذموم دانست و اذعان داشت: هرکس به اندازه توان باید به دیگران کمک کند، اگر کسی بتواند، باید در ازدواج دختران و پسران نیازمند کمک کند و برای آنها جهیزیه یا مسکن تهیه کند و آنکه نمی‌تواند دست کم باید به فکر شام و خوراک دیگران باشد و برای تأمین معیشت مردم تلاش کند و در هر صورت کوتاهی در این زمینه ممنوع است. ارتباط قانون مواسات و خمس مرجع عالیقدر جهان تشیع افزود: کمک کردن و دستگیری از دیگران، ربطی به خمس هم ندارد، مردم باید طبق آیۀ شریفۀ قرآن، خمس مال خود را بپردازند و افزون بر آن، به فقرا و ضعفا هم رسیدگی کنند، در قانون مواسات، مالک مال، خود انسان است و باید از اموال خودش به دیگران ببخشد، اما در خمس، مالکیتی بر یک پنجم منفعت و درآمد ندارد، قرآن کریم در این باره می‌فرماید: هر که منفعتی کسب کرد و مالی به دست آورد، یک پنجم آن متعلّق به اهل‌بیت «سلام‌الله‌علیهم» است: «وَ اعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَیْ‌ءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَ لِلرَّسُولِ وَ لِذِی الْقُرْبَى و...» وی در
ادامه بیان داشت: طبق روایات و نظر فقها، اگر کسی خمس ندهد، تصرف در اموالش اشکال دارد، چراکه اهل بیت «سلام‌الله علیهم» در اموال او شریکند و تصرف در اموال بدون اجازۀ شریک، جایز نیست. بنابراین پرداخت خمس یک وظیفۀ دینی است و در خصوص قانون مواسات رفع تکلیف نمی‌کند و کسی که خمس می‌دهد، نمی‌تواند خود را موظف به دستگیری از نیازمندان نداند. آثار و برکات دستگیری از مردم آیت‌الله العظمی مظاهری، حاکمیت فرهنگ خدمت به خلق خدا در جامعه و عمل به قانون مواسات را از مسبب ایجاد آثار و برکات فراوان برای جامعه دانست و ابراز داشت: از جمله این برکات آن است که زندگی منهای فقر در اجتماع پدیدار می‌شود و فقر، تنگدستی، عزوبت و مفاسد تابع آن از جامعه رخت بر می‌بندد، نزاع و اختلاف، از جامعه زدوده می‌شود و در یک کلام، زندگی مردم بهشتی می‌شود. عمل به قانون مواسات در زمان ظهور و رجعت رئیس حوزه علمیه اصفهان متذکر شد: در زمان ظهور حضرت ولیعصر«ارواحنافداه» و پس از آن در دوران رجعت و در حکومت اهل‌بیت «سلام‌الله علیهم» قانون مواسات احیا می‌شود و مردم به آن عمل می‌کنند، در نتیجه در آن دوران، مردم از زندگی بهشتی برخوردار می‌شوند و گویا بهشت
دنیا برای آنها پدیدار می‌گردد و ظلم، تبعیض، فقر، فساد، نزاع و اختلاف در جامعه ریشه‌کن می‌شود و بالاخره همه و همه در رفاه و آسایش به سر خواند برد، آنچه در این خصوص توجه می‌طلبد، اینکه آن همه نعمت و رفاه و آسایش، حاصل معجزه و خرق عادت نیست، بلکه عمل به دستورات حیات بخش قرآن و عترت، به خصوص عمل به قانون مواسات، بهشت دنیایی را برای مردم رقم می‌زند، چنانکه در هر زمانی عمل به دستورات و قوانین اسلام، چنین آثار و برکاتی در پی دارد و این امر، نیاز به معجزه ندارد. تحقق ظهور، وابسته به آمادگی شیعیان آیت‌الله العظمی مظاهری در ادامه با اشاره به اینکه همه ما باید زمینه‌ساز ظهور باشیم، اظهار داشت: همانطور که به صورت مکرر به جوانان عزیز متذکر شده‌ام، ما باید زمینه‌ساز و مهیای ظهور باشیم، در واقع، امام زمان «ارواحنافداه» منتظر ما هستند و ما باید به انتظار ایشان پاسخ دهیم، بنابراین انتظار فرج که خیلی ثواب دارد به معنای آمادگی ظهور حضرت ولیعصر «ارواحنافداه» است و ظهور آن حضرت به دست ما است. وی با تأکید بر اینکه ظهور با دو انقلاب دفعی و تدریجی محقق می‌شود، اذعان داشت: انقلاب دفعی آن است که حضرت ولیعصر«ارواحنافداه» با معجزه،
بر کرۀ زمین مسلط می‌شوند و به دست شیعه و به رهبری ایشان پرچم اسلام روی کرۀ زمین افراشته می‌شود، اما انقلاب تدریجی باید توسط شیعیان صورت گیرد، به این معنا که آنان با عمل خود زمینه‌ساز ظهور شوند و برای آن آمادگی داشته باشند، هرگاه این آمادگی و زمینه‌سازی محقق شد، امام زمان «ارواحنافداه» با انقلاب دفعی خواهند آمد و شیعیان به رهبری ایشان بر کرۀ زمین، مسلط و مستقر می‌گردند. پس از آن حکومت اسلامی آن حضرت تشکیل می‌شود و در آن حکومت با حاکمیت قوانین قرآن کریم و دستورات عترت طاهره، مردم به بهشت دنیا دست می‌یابند. مرتبۀ سوم: گره گشایی از مردم رئیس حوزه علمیه اصفهان، قسم سوم خدمت به خلق خدا را کارگشایی و باز کردن گره از کار و زندگی دیگران دانست و افزود: رفع گرفتاری از مسلمانان بسیار اهمیت دارد و در تعالیم دینی بر آن تأکید فراوان شده است، از سوی دیگر، کوتاهی در رفع حوائج دیگران، مورد نکوهش شدید قرآن و عترت است، پیامبر اکرم «صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» بارها و بارها می‌فرمودند: «مَنْ أَصْبَحَ لَا یَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِینَ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ یعنی اگر کسی راجع به حوائج دیگران بی‌تفاوت باشد، اصلاً مسلمان نیست،
مرحوم کلینی«ره» در کافی روایتی نقل می‌کند که براساس آن، کسی که می‌توانسته در دنیا گره از کار دیگران باز کند و کوتاهی کرده است را در قیامت به صف محشر می‌آورند، در حالی که روی او سیاه است، چشمانش از ترس فرو رفته، دستان او را به گردن آویخته‌اند و در غل و زنجیر است. بعد خطاب می‌شود: این خائن کسی است که به خدا و رسول او خیانت کرده است. سپس امر می‌شود که به جهنّم برود. علت این همه شدت و تندی، این است که آن شخص قدرت گره‌گشایی از کار مسلمان‌ها را داشته، اما نگشوده است. آیت‌الله العظمی مظاهری اظهار داشت: از آن بدتر، کسی است که با کوتاهی در رفع حوائج دیگران موجبات اذیت و آزار آنها را فراهم سازد، یعنی هنگامی که می‌تواند به کسی کمک کند یا مشکلی را حل کند، از گره‌گشایی امتناع کند و باعث اذیت دیگران شود و یا خودبخود گره در کار مسلمانان بیندازد و دوست داشته باشد دیگران را اذیت و ناراحت کند. چنین کسانی مبغوض خداوند هستند و نمی‌توانند از رحمت و مغفرت الهی بهره‌مند شوند. پیامبر اکرم «صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» در روایتی می‌فرمایند: «مَنْ آذى مُؤْمِناً وَ لَو بِشَطْرِ کَلِمَةٍ جاءَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَکْتُوبٌ بَیْنَ
عَیْنَیْهِ آیِسٌ مِنْ رَحْمَتِة الله»،کسی که کوچک‌ترین اذیت و آزاری به مؤمنین برساند، در قیامت محشور می‌شود، در حالی که روی پیشانی او نوشته شده است: «او از رحمت خداوند مأیوس است» و وای به حال کسی که از رحمت، مغفرت و بخشش پروردگار متعال ناامید باشد، چراکه هیچ فریادرسی نخواهد داشت. فساد اداری، در اثر کوتاهی در گره‌گشایی رئیس حوزه علمیه اصفهان در ادامه یادآور شد: اگر در جامعه جداً به قانون مواسات عمل شود، یعنی اگر هرکس به اندازۀ توان به رفع گرفتاری و حل مشکلات دیگران بپردازند و مردم گره‌های کار و زندگی همدیگر را باز کنند، جامعه در رفاه خواهد بود و هیچ‌کس یافت نمی‌شود که مشکل و گرفتاری داشته باشد، در نتیجه هم و غم و افسردگی و ناراحتی از اجتماع رخت برمی‌بندد. آیت‌الله العظمی مظاهری، فساد اداری فعلی را ناشی از عمل نکردن به قانون مواسات و اهمیت ندادن به دستور اسلام دانست و خاطرنشان کرد: چنانکه اگر در اداره‌ها به قانون مواسات عمل می‌شد و گره‌گشایی از کار و مشکل مردم اهمیت داشت، اکنون فساد اداری و پارتی‌بازی و رشوه‌خواری نداشتیم، فساد اداری که الان داریم، خیلی ناراحت‌کننده است و به جمهوری اسلامی ضربه زده است.
بدکاری، بیکاری، رشوه‌خواری و بی‌اعتنایی به کار مردم در اداره‌ها وجود دارد، پرونده‌های متراکم چند سال می‌ماند و رسیدگی به آن مرتب به فردا یا ماه دیگر یا سال بعد حواله می‌شود. این همه، ناشی از اهمیت ندادن به قانون مواسات است. گره‌گشایی در حکومت امیرالمؤمنین (ع) وی تأکید کرد: جوانان عزیز لازم است بدانند که طبق گواهی مورخین و افرادی نظیر ابن ابی الحدید، امیرالمؤمنین «سلام‌الله علیه» در دورانی که بر دو سوم جهان حکومت می‌کردند، در بعضی از خطبه‌ها با کمال صراحت فرموده‌اند: ای مردم! من بر شما حکومت کردم و اکنون فقر در بین شما نیست، حتی فرموده‌اند، علاوه بر نان، آب هم برای شما فراهم کرده‌ام و با آب و نان در رفاه هستید، از فرمایش امیرالمؤمنین «سلام‌الله علیه» چنین برداشت می‌شود که آن حضرت آب فرات را به صورت لوله‌کشی یا غیر آن در کوفه توزیع کرده‌اند. «مَا أَصْبَحَ بِالْکُوفَةِ أَحَدٌ إِلَّا نَاعِماً إِنَّ أَدْنَاهُمْ مَنْزِلَةً لَیَأْکُلُ الْبُرَّ وَ یَجْلِسُ فِی الظِّلِّ وَ یَشْرَبُ مِنْ مَاءِ الْفُرَاتِ» جالب آنکه افرادی نظیر خوارج نهروان در آن دوران جزو مستمعین سخنان امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه» بوده و آمادۀ
ایراد گرفتن از بیانات ایشان بوده‌اند. کما اینکه در مواردی در تاریخ آمده است که با لحنی تند از ایشان و در حین خطبه سؤال کرده‌اند یا اشکال گرفته‌اند و آن حضرت به آنها پاسخ گفته‌اند. حال اگر این ادعای امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه» قابل خدشه یا ایراد بود، حتماً خوارج در بین سخنان حضرت اشکال وارد می‌کردند و در تاریخ ثبت می‌شد، اما چنین رخدادی در تاریخ گزارش نشده است. بنابراین می‌توان گفت: امیرالمؤمنین«سلام‌الله‌علیه» در پنج سال حکومت، در حالی که سه جنگ مهم به ایشان و حکومت اسلامی ایشان تحمیل شد، قانون مواسات را در جامعه حاکم کردند و معضلاتی نظیر فقر، نارسایی و گرفتاری را ریشه‌کن فرمودند. لزوم سرمشق گرفتن از امیرالمؤمنین (ع) مرجع عالیقدر شیعیان اظهار داشت: شیعۀ امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه» باید در هر موقعیت و مقامی که قرار دارد، از آن حضرت پیروی کند و به اندازۀ توان و قدرت، از مردم رفع گرفتاری کند. امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه» پنج سال حکومت کردند و در آن دوران بر دو سوم جهان تسلط داشتند. اطاقی به نام دکة‌القضاء در مسجد کوفه تعبیه کرده بودند و در آن اطاق گرفتاری مردم را به محض درخواست، اصلاح می‌کردند و بعضی
اوقات هم وقت اضافه می‌آوردند و کسی که حاجتی داشته باشد باقی نمانده بود. در این مواقع، همانجا می‌ماندند تا افراد حاجتمند بیایند یا در کوچه‌های کوفه قدم می‌زدند و از مسلمانان رفع گرفتاری می‌کردند. راوی می‌گوید: روزی در حالی که آفتاب، گرم و سوزان بود، امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه» را مشاهده کردم که در وسط آفتاب ایستاده‌اند. به ایشان گفتم: یا امیرالمؤمنین! این ساعت در این هوای گرم چه می‌کنید؟ حضرت پاسخ دادند: ایستاده‌ام تا اگر کسی مشکل و حاجتی دارد، خواستۀ او را برآورده کنم. در همین حال، زنى خدمت حضرت آمد و فریاد برآورد: شوهرم بر من ستم کرد و مرا ترساند و سوگند خورد که مرا خواهد زد. امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه»، کسی که حاکم دو سوم جهان بود، همراه زن، به طرف خانۀ او راه افتادند. وقتی به خانه رسیدند، حضرت درب زدند. جوانی بی‌ادب درب را باز کرد. امام «سلام‌الله‌علیه» سلام کردند و با زبان خوش و نصیحت‌گونه فرمودند: «اى بندۀ خدا! از خدا بترس که زنت را ترسانده و از خانه بیرون راندهاى.» آن جوان که با مسجد و معنویات سر و کار نداشت، ایشان را نشناخت. از این رو گفت: تو را چه به این کار؟! به خدا سوگند براى خاطر این سخن
تو، او را آتش می‌زنم! امام «سلام‌الله‌علیه» از حرف او بسیار ناراحت شدند، پیراهن جوان را به سختی گرفتند و به او فرمودند: از حرف خود توبه کن! پس از این گفت‌وگوها، بر اثر رفت و آمد مردم و احترام آنان به امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه»، جوان هتاک، کم‌کم حضرت را شناخت و شروع به التماس و معذرت‌خواهی کرد. ایشان او را رها کردند و دوباره با ملاطفت او را نصیحت فرمودند که باید به زن خود احترام بگذارد. سپس به زن نیز فرمودند که با شوهرت بساز و او را اینگونه خشمگین مکن! امیرالمؤمنین «سلام‌الله‌علیه» با بزرگواری خود، بین آن دو را اصلاح فرمودند و از اینکه توانسته بودند بین زن و شوهری صلح و سازش برقرار سازند، بسیار خوشحال و خشنود بودند. شیعیان آن حضرت نیز باید از ایشان سرمشق بگیرند و به هر اندازه که می‌توانند گره از کار و زندگی مردم باز کنند و از گره گشایی خرسند و خوشحال شوند. صفات رذیله، مانع عمل به قوانین اسلام آیت‌الله العظمی مظاهری در ادامه عنوان کرد: کسی نباید تصور کند عمل به قانون مواسات و در پی آن اصلاح جامعه شدنی نیست، بلکه قوانین اسلام، سهل و آسان است و حتماً می‌شود به آن عمل کرد. اسلام، مدعی سهولت و آسانی قوانین
خود است، اما مسلمانان با میدان دادن به صفات رذیله، عمل به قوانین و دستورات اسلام را مشکل کرده‌اند. بنابراین اگر رذائل اخلاقی، نظیر بخل، خود گرایی، خودخواهی و لجاجت، ریشه کن یا دست کم سرکوب شود و فضائلی همچون تواضع، سخاوت و بخشش، جایگزین آن رذائل گردد، عمل به برنامه‌ها و دستورات اسلام، به ویژه عمل به قانون مواسات آسان می‌شود. اگر مانع بزرگ صفات ناپسند و رذائل اخلاقی از جامعه زدوده شود، آنگاه همه در فکر کمک و گره گشایی از همدیگر خواهند بود و از هم دستگیری و رفع گرفتاری خواهند کرد. در آن صورت، هنگام مشاهدۀ یک پیرمرد یا پیرزن در کنار خیابان، همه تلاش می‌کنند دست او را بگیرند و با مهربانی به آن طرف خیابان ببرند یا او را سوار ماشین کنند و به منزل برسانند. اگر خودخواهی و منفعت‌طلبی ریشه‌کن شود، پیرمرد یا پیرزن نیازمند به کمک، با پدر و مادر خود انسان تفاوت نخواهند داشت؛ اگر بخل، خودپسندی و دنیاگرایی در بین افراد جامعه نباشد، دختر یا پسر دیگران که آمادۀ ازدواج است و برای مسکن یا جهیزیۀ خود درمانده است، فرزند همۀ مردم می‌شود و هرکس به اندازۀ توان برای فراهم شدن اسباب زندگی و برای ازدواج او تلاش می‌کند. مداومت اهل
معرفت بر خدمت به خلق خدا رئیس حوزه علمیه اصفهان با اشاره به اینکه اهل سیر و سلوک برای رفع گرفتاری از دیگران اهمیت ویژه قائلند، افزود: اینان در اثر مداومت بر گره‌گشایی و شاد کردن دل دیگران، به مقامات والای عرفانی می‌رسند و کشف و شهود پیدا می‌کنند. خدمت خالصانه به خلق خدا، اهل معرفت را به جایگاهی می‌رساند که جداً با عالم ملکوت و اهل آن ارتباط دارند. حتی ایشان مواظبت از حیوانات و کمک به آنها را وظیفۀ خود می‌دانند و مثلاً هنگام بارش برف و باران، به فکر مورچه‌ها و پرنده‌ها هستند و در سرما و گرما مراقب حیوانات هستند. بنابراین انسان نه تنها باید به فکر خانواده و اطرافیان باشد، بلکه باید به فکر خویشان و همسایه‌ها و به فکر همۀ مردم و حتی به فکر حیوانان هم باشد تا مورد رضایت و پسند خداوند و اهل بیت«سلام‌الله علیهم» قرار گیرد و در قیامت، سرافراز و سربلند گردد.
دیدگاه تان را بنویسید