روایت آخرالزمانی نیویورک تایمز از کرونا

خبرگزاری تسنیم: یکی از گفتمان‌هایی که به فراخور شیوع ویروس کرونا در جهان شکل گرفت، طرح مباحثی از جمله آخرالزمان و یا به تعبیر غربی آن، پایان دنیا (end time) از سوی اندیشمندان و رسانه‌های جهان و ارتباط آن با بلایای انسانی است. این گفتمان به دنبال القای این مسئله است که بر اساس آموزه‌های ادیان آسمانی یکی از گزاره‌های آخرالزمانی، شیوع بیماری‌های فراگیر و در عین حال کشنده است.

هرچند تطبیق این التهابات با آموزه‌های دینی در زمینه آخرالزمان کار آسانی نیست، اما ظاهراً اصل طرح این مباحث شایسته و در خور توجه است و حداقل کاری که می‌توان انجام داد، اندیشه‎ورزی درباره فلسفه شکل‌گیری این التهابات عظیم جهانی است که اتفاقاً در متون مقدس ادیان و روایات عترت بر این نوع تفکر تأکید شده است. متأسفانه در کشور ما که مهد تشیع جهان است، با وجود آموزه‌های فراوانی که در زمینه مهدویت، آخرالزمان و ظهور وجود دارد، هیچ گونه ورود جدی به طرح این مباحث شکل نگرفته است.

اخیراً "نیویورک تایمز" در سایت خود گزارشی با عنوان "آنچه دین در مورد آخرالزمان به ما می‌آموزد" منتشر کرد که طی آن، به نظرات اندیشمندان مسیحی و اسلامی در زمینه ارتباط بلایای انسانی به ویژه ویروس کرونا با پایان دنیا پرداخته است. هرچند مسیحیت، آخرالزمان را همچون سایر مفاهیم دیگر مورد تحریف قرار داد، اما همان طور که اشاره شد، اصل گمانه‌زنی درباره ارتباط بلایای گسترده جهانی با آخرالزمان منطبق با حقایق آموزه‌های ادیان است؛ هرچند انسان در مصداق دچار خطا شود.

در قسمت‌هایی از این گزارش می‌خوانیم زندگی مدرن و غیرمذهبی آمریکایی مملو از دیدگاه‌های آخرالزمانی است. فیلم‌ها و نمایش‌های تلویزیونی، تمدن را در آستانه انقراض نشان می‌دهند. "مردگان در حال راه رفتن" زندگی را در میان آخرالزمان زامبی واکاوی می‌کند. درگیری و بلایای زیست‌محیطی بسیاری از جهان را نابود کرده و آینده‌ای ساکن را نشان می‌دهد.

این گزارش می‌افزاید در بین مسیحیان، یکی از مشهورترین روایات آخرالزمانی، کتاب مکاشفه در عهد جدید است که داستان شکست یک جانور شیطانی، داوری نهایی الهی و آمدن یک اورشلیم جدید را روایت می‌کند. برای افراد با ایمان بسیاری به تازگی ممکن است این احساس ایجاد شود که پایان جهان نزدیک است. نه تنها یک طاعون وجود دارد بلکه صد‌ها میلیارد ملخ در حال رشد به آفریقای شرقی هستند و آتش سوزی استرالیا را ویران کرده است.

"نیویورک تایمز" همچنین می‌نویسد قرن‌هاست که سنت‌های دینی راهی را برای انسان فراهم کرده است تا لحظات آخرالزمانی را درک کند؛ حال با گذشت زمان، این ساعت‌های بحران نیز خود دین را شکل داده است. در روایات دینی باستانی، فراتر از مسیحیت - از جمله یهودیت، اسلام و بودیسم - گزارش‌هایی حاکی از دورانی از بحران‌های اجتماعی و سیاسی است؛ مردم سعی می‌کنند حوادث بی‌سابقه یا تکان‌دهنده را پردازش کنند.

این روزنامه مشهور آمریکایی با اشاره به مسئله آخرالزمان در دین اسلام نوشت: در سنت اسلامی، قرآن داستان‌هایی از بیماری‌ها و زلزله نهایی را ترسیم می‌کند که طی آن، زمین متلاشی می‌شود و همچنین داستان‌هایی برای یافتن خدا در جهان آفرینش را نشان می‌دهد. امیر حسین، استاد الهیات در دانشگاه لویولا ماریونت گفت: در اندیشه اسلامی، بین پایان جهان و مفهوم آخرالزمان تفاوت وجود دارد. آخرالزمان به صورت ناگهانی (بغتة) رخ می‌دهد.

این گزارش ادامه می‌دهد برخی از مسیحیان انجیلی در حال یافتن راهکاری جهت امیدبخشی به وعده الهی هستند که طی آن خداوند بناست آن‌ها را برای ابد نجات دهد و به سوی احساس امنیت در بحبوحه بسیاری از ناملایمات سوق دهد. دکتر والاس در این باره گفت: اکنون مردم با یکدیگر مهربان‌تر هستند، آن‌ها زمان بیشتری را با خانواده‌ها سپری می‌کنند. این یک هشدار است که می‌تواند روند اقدامات را تغییر دهد؛ شفقت و همدلی، توسعه برابری اجتماعی را به وجود آورد.