پاسخ قوه قضاییه به ابهامات مطرح شده درباره «اهدای عضو محکومان»

خبرگزاری مهر: در بیانیه دوشنبه شب محمد مصدق معاون حقوقی قوه قضائیه آمده است: «نظر به اینکه طی روزهای اخیر مباحث و انتقاداتی در برخی محافل حقوقی، پزشکی و رسانه‌ای کشور در خصوص موضوع «اهدای عضو محکومان به مجازات سلب حیات به صورت داوطلبانه»، پس از ابلاغ آئین نامه «نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات، قطع عضو، قصاص نفس و عضو و جرح، دیات، شلاق، تبعید، نفی بلد، اقامت اجباری و منع از اقامت در محل یا محل‌های معین» مطرح شده، بیان نکات ذیل برای تنویر افکار عمومی لازم است:

۱- آئین نامه «نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات، قطع عضو، قصاص نفس و عضو و جرح، دیات، شلاق، تبعید، نفی بلد، اقامت اجباری و منع از اقامت در محل یا محل‌های معین» که در اجرای ماده ۲۱۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ تدوین شده مشتمل بر ۱۴۸ ماده است که صرفاً یک ماده از آن (ماده ۴۷)، به موضوع اهدای عضو محکومان به مجازات سلب حیات اختصاص یافته است.

۲- انگیزه طرح این موضوع و گنجاندن آن در این آئین نامه، بهره‌گیری از پیشرفت‌های نوین دانش پزشکی در رفع معلولیت‌ها و درمان بیماری‌های صعب‌العلاج با رعایت تمامی موازین اسلامی و اخلاق پزشکی بوده است و به طور قطع قوه قضائیه بیش از همه قوا، خود را حافظ نفوس و دماء و حرمت اشخاص می‌داند.

۳- ابتکار طرح این موضوع، از پشتوانه مطالعات گسترده علمی، حقوقی و فقهی و نیز استفتائات مربوط، از علما و مراجع دینی برخوردار بوده است؛ بر اساس استفتائات انجام شده «در صورتی که حیات افراد زنده و متقاضی پیوند، منوط به اهدای عضو اشخاص محکوم باشد و این عمل داوطلبانه انجام شود؛ بلامانع است.»

۴- به رغم اخبار و شایعات منعکس شده در خصوص اجرای این موضوع، دستورالعمل موضوع این ماده از آئین نامه هنوز تدوین نشده و تاکنون هیچ‌گونه تصمیم، مجوز یا حکمی در این خصوص صادر، ابلاغ و یا اجرا نشده است.

۵- تدوین دستورالعمل این ماده و اتخاذ هر تصمیم در این خصوص مبتنی بر رعایت مبانی حقوقی، فقهی و نگاه ویژه به ابعاد و اخلاق پزشکی و مهم‌تر از همه رعایت مصالح نظام و کشورخواهد بود.»

پیشتر رئیس جامعه جراحان در نامه‌ای خطاب به رئیس قوه قضائیه، خواستار حذف ماده ۴۷ آئین‌نامه اجرای احکام کیفری مبنی بر استفاده از اعضای بدن محکومان به اعدام شد.

همچنین در ادامه محمد حسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه گفت: تاکنون هیچ ابلاغیه، آئین نامه و دستورالعملی در مورد اهدای عضو توسط محکومان به قصاص، اعدام و سایر محکومیت‌های کیفری ابلاغ نشده است.