احتمال فوران انفجاری دماوند در آینده نزدیک

خبرگزاری ایسنا: دکتر مرتضی طالبیان، عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین امروز در دومین جلسه پایش آتشفشان دماوند با بیان اینکه آتشفشان‌ها دارای مراحل مختلف زندگی هستند، افزود: مرحله تولد، مرحله تکامل که آتشفشان دارای فعالیت زیادی است و مرحله خفتگی که آتشفشان خاموش محسوب می‌شود، از جمله مراحل زندگی یک آتشفشان به شمار می‌رود.

وی ادامه داد: در دنیا هر ساله ۵۰ آتشفشان فوران می‌کنند و همچنین بر اساس آمار‌های جهانی تا کنون بر اثر فعالیت‌های آتشفشانی ۲۶۰ هزار نفر کشته شده‌اند.

طالبیان با اشاره به فعالیت آتشفشان دماوند، خاطرنشان کرد: مطالعات نشان می‌دهد که خاکستر‌های آتشفشانی و جریان‌های گدازه‌ای در اطراف این قله وجود دارد.

این محقق جریان‌های گلی را از دیگر نشانه‌های فعال بودن آتشفشان دماوند در گذشته دانست و گفت: این جریان‌های گلی به دلیل سیلاب‌های عظیمی است که در تاریخ فعالیت دماوند ایجاد شده و در جاده هراز قابل مشاهده است.

عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین با تاکید بر اینکه فوران‌های آتشفشانی با زمین لرزه همراه است، اظهار کرد: این زمین لرزه‌ها برای ما مفید خواهد بود، چرا که هشداری است برای فعالیت قله‌های آتشفشانی.

وی آلودگی خاک، انتشار گاز و همچنین پدیدار شدن منابع آب‌های زیرزمینی را از دیگر اثرات زیست محیطی فعالیت آتشفشان‌ها دانست و گفت: بر اساس مطالعات انجام شده، فعالیت آتشفشان دماوند در ابتدا به صورت فوران گدازه‌ای آرام و در مرحله بعد یک فوران انفجاری است.

به گفته عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین، هر چند که فوران گدازه باعث تخریب منطقه وسیعی می‌شود، ولی مزیت آن این است که می‌توان محدوده آن را شناسایی کرد.

طالبیان با اشاره به وجود پنج آتشفشان در کشور، تاکید کرد: آتشفشان‌های تفتان، بزمان، سهند و سبلان نیز وضعیتی همانند آتشفشان دماوند دارد.

وی آتشفشان دماوند را بزرگترین قله خاورمیانه با ارتفاع ۵۶۷۰ متر عنوان کرد و گفت: این آتشفشان در نزدیکی شهر‌های تهران، آمل و سواحل شمالی کشور قرار دارد که فعال شدن آن ساکنان این مناطق را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین با تاکید بر اینکه ۷۰۰۰ سال قبل آخرین فعالیت آتشفشان دماوند است، افزود: تا کنون این آتشفشان هیچ فعالیتی نداشته است.

طالبیان با اشاره به مخاطرات آتشفشان دماوند، تاکید کرد: در صورتی‌که دماوند فعال شود و خروج گاز صورت گیرد، به همراه این خروج گاز خاکستر فوران می‌کند که می‌تواند منطقه وسیعی را تحت تاثیر قرار دهد.

وی از اجرای مطالعات مدلسازی در خصوص این آتشفشان خبر داد و یادآور شد: بر اساس مدلسازی‌ها بسته به اینکه آتشفشان در چه فصلی رخ دهد، می‌تواند وسعت زیادی را تحت تاثیر قرار دهد.

به گفته عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین، اگر دماوند در فصل زمستان فعال شود، به دلیل وجود باد‌های غربی منطقه‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در صورتی‌که در تابستان فعال شود تهران تحت تاثیر مخاطرات آن قرار خواهد گرفت.

طالبیان در عین حال با تاکید بر اینکه در فعالیت آتشفشانی بر خلاف زلزله می‌توان هشدار به موقع ارائه داد، خاطرنشان کرد:، ولی بر اساس مطالعات جهانی احتمال فعالیت انفجاری دماوند در آینده وجود دارد. بر این اساس نیاز است تا با استفاده از روش‌هایی، چون ایجاد شبکه لرزه‌نگاری، راداری، پایش گاز‌های خروجی و پایش آب‌های زیرزمینی اقدام به پایش این آتشفشان کرد.