رمز دعایی که پیامبر در مقابل آینه می‌خواندند
امروزه محبت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم‌السلام، از مرز‌های کشور‌های اسلامی عبور کرده و درواقع به یک مسئله جهانی تبدیل شده است. این حب از درون قاره‌ها معانی و مفاهیم خاصی را به خود اختصاص داده است.
خبرگزاری تسنیم: محبت نسبت به مقام پیامبر و امامان معصومین علیهم‌السلام در دنیای امروز به طور گسترده در حال افزایش است. شاهد این ادعا، گسترش چشمگیر نام‌گذاری نوزادان به نام خاندان عصمت و طهارت در سراسر دنیا، افزایش تعداد پایان‌نامه‌های دانشگاهی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در کشور‌های گوناگون با موضوعاتی ازجمله سیر و سبک زندگی پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم‌السلام، تشرف گسترده غیرمسلمانان به دین مبین اسلام و حتی تشرف برادران اهل سنت به مذهب بر حق تشیع و بسیاری از موارد دیگر است.
در آستانه رحلت جان‌گداز نبی مکرم اسلام، سبط اکبر آن حضرت و حضرت ثامن‌الحجج علیه و علیهم‌السلام، گفتگویی با حجت‌الاسلام و المسلمین سید کاظم ارفع، کارشناس دینی، انجام داده‌ایم تا تأثیر محبت این خاندان نور و بزرگوار را در سبک زندگی مردم دنیا و لزوم اجرای دستورات دین مبین اسلام و به خصوص رعایت اخلاق را در جوامع امروزی بررسی کنیم.
حجت‌الاسلام ارفع در این گفتگو تأکید کرده است که: «در این میان در سال ۲۰۱۷ میلادی حدود یک هزار و هفت‌صد رساله دکترا تنها در خصوص زندگی پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و تنها در مورد اخلاق نوشته شده است. این اتفاق نشان می‌دهد که اخلاق می‌تواند پیام‌آور صلح و آرامش باشد. به‌علاوه آنکه نبی مکرم اسلام به عنوان رمز وحدت مورد توجه جوامع انسانی هستند.»
او همچنین یادآور شده است: «خلق و منش و سبک زندگی نبی مکرم اسلام به عنوان اسوه و الگویی برای همه انسان‌ها و در طول تاریخ درآمده است که همه جان‌های تشنه را سیراب می‌کند؛ جان‌هایی که بسیاری از الگو‌های خود را در افسانه‌های پوشالی جست‌وجو می‌کنند. وقتی در چنین اوضاعی انسان‌ها به یک شخصیت واقعی دست پیدا کرده و یک شخصیت اخلاقی و محاسن و زیبایی‌های سیرتی حقیقی می‌رسند، بالطبع مجذوب شخصیت او می‌شوند.»
*امروزه شاهد گسترش دامنه دین مبین اسلام در سراسر جهان هستیم. نشانه‌های این اتفاق و آثار آن را چگونه تحلیل و ارزیابی می‌کنید؟
امروزه محبت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم‌السلام، از مرز‌های کشور‌های اسلامی عبور کرده و درواقع به یک مسئله جهانی تبدیل شده است. این حب از درون قاره‌ها - چه در میان مردم سفیدپوست و چه سیاه‌پوست- معانی و مفاهیم خاصی را به خود اختصاص داده است.
مستحضر هستید که امروزه به دلایل مختلفی در حوزه نام‌گذاری، بسیاری از مردم مسلمان جهان نام رسول خدا و ائمه اطهار علیهم‌السلام را برای فرزندان خود انتخاب می‌کنند. به طوری که چندین سال است که نام «محمد» به عنوان بهترین و برگزیده‌ترین نام حتی در کشور‌های غربی اعلام می‌شود، و جالب اینجاست که اقلیت‌های اسلامی در آن کشور‌ها زندگی می‌کنند.
مسئله اخلاق، نیاز اصلی انسان قرن بیستم است
* بنابراین مسئله توجه به پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و رسالت آن حضرت و همچنین ائمه معصومین علیهم‌السلام یک مسئله‌ای بسیار مهم است. اما چگونه باید سیره آن بزرگان را در جامعه امروز به درستی معرفی کرد که مردم از ادیان مختلف از آن استقبال کنند؟
از این منظر، ضرورت نگاه و رویکرد نوینی نسبت به سیره و سبک زندگی آن بزرگان مطرح می‌شود و باید مورد توجه قرار بگیرد تا بدانیم که چه عاملی موجب گرایش انسان‌های قرن بیستم به سمت زندگی برتر آن بزرگان و توجه ویژه به ایشان شده است.
نکته قابل توجه در این زمینه آن است که انسان امروز به شدت تشنه اخلاق و معنویت است. با توجه به اینکه بعثت نبی مکرم اسلام بر اساس اخلاق بوده است، ضرورت بررسی اخلاق‌مداری در سیره آل الله مشخص می‌شود. چنانکه رسول خدا صلی‌الله علیه و آله در حدیث معتبری فرموده‌اند که: «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» به این معنا که من از سوی خداوند متعال مبعوث شده‌ام تا مکارم و فضیلت‌های اخلاقی را به کمال برسانم.
در واقع آن حضرت انسان تشنه اخلاق و معنویت را به بهترین وجه و به کمال سیراب می‌کند. چنانکه مسئله اخلاق یکی از نیاز‌های اصلی در جوامع انسانی تا به امروز است و نیاز به آن به وضوح مشاهده می‌شود. به طوری که در حوزه زندگی فردی و اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و فرهنگی به شدت نیاز به رعایت اصول اخلاقی هستیم و این نیازی است که در همه مردم دنیا با آن مواجه هستند. چنین است که لازم است سیره و سبک زندگی پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله را به بهترین وجه بررسی کرد تا اخلاق را در جامعه و در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی نظام‌مند کرده و اصول اخلاقی را تداوم بخشیده و پایدار کند.
گرایش گروه‌های فاقد دین به سوی اسلام
* به هر حال مکتب نبی مکرم اسلام از چنین توانمندی ویژه‌ای برخوردار است که همه انسان‌ها در طول قرن‌ها و در مناطق مختلف جغرافیایی را تغذیه فکری و فرهنگی کند.
درست است. بر همین اساس نه فقط در خانواده‌های مسلمان و در کشور‌های آفریقایی و اروپایی، بلکه حتی در میان جوامع مسیحی و چهره‌های برجسته‌ای از آن‌ها شاهد هستیم که اقتدا به پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و تأسی به آن حضرت گسترده شده است. درواقع حب نسبت به پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله حتی در میان جوامع آنیمیست یعنی افرادی که گرایش به طبیعت دارند، رواج دارد.
زمانی که انسان توفیق پیدا می‌کند از اندیشه نبی مکرم اسلام و خاندان آن حضرت مطالبی را بیان کند، در میان قبیله‌های فاقد دین الهی نیز جاذبه‌های بسیاری دارد. امروز شاهد هستیم که گروه گروه قبایل و جوامع میل به گرایش به اسلام پیدا کرده‌اند و اوامر، نواهی و دستورات اسلام به عنوان یکی از نیاز‌های بشری تلقی می‌شود.
در بسیاری از دانشگاه‌ها بر روی نگارش رساله‌های دانشگاهی در خصوص پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و اهل‌بیت علیهم‌السلام متمرکز شده‌اند. این دانشگاه‌ها الزاماً دانشگاه‌های اسلامی نیستند بلکه بعضی از آن‌ها دانشگاه‌های مسیحی هستند. به عنوان مثال در کشور‌های آفریقایی که حدود یک میلیارد انسان زندگی می‌کنند. در این میان در سال ۲۰۱۷ میلادی حدود یک هزار و هفت‌صد رساله دکترا تنها در خصوص زندگی پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و تنها در مورد اخلاق آن حضرت نوشته شده است. این اتفاق نشان می‌دهد که اخلاق می‌تواند پیام‌آور صلح و آرامش باشد. به علاوه آنکه نبی مکرم اسلام به عنوان رمز وحدت مورد توجه جوامع انسانی هستند.
* نکته‌های جالب توجهی در سیره نبی مکرم اسلام وجود دارد که آن حضرت را در میان قرن‌ها متمایز ساخته است. دلیل و علت اصلی این وجه تمایز را چه می‌دانید؟
شخصیت و سیره و سبک زندگی رسول اکرم صلی‌الله علیه و آله برای انسان امروز جاذبه‌های ارزشمندی دارد. اگر زندگی آن حضرت را مرور کنیم، به این نکته می‌رسیم که یتیمی در سرزمینی خشک و کم آب رشد کرده و در چهل سالگی به رسالت مبعوث می‌شود.
آن حضرت در ابتدای رسالت خود با شرایط سختی مواجه بودند. به طوری که بسیاری از افرادی که در آغاز رسالت نبی مکرم اسلام ایمان می‌آوردند، باید دین خود را پنهان نگه داشته و آداب اسلامی را به طور مخفیانه اجرا می‌کردند تا از آسیب دشمنان در امان بمانند.
اما امروز دنیا به مرحله‌ای رسیده است که عرصه‌های مختلف بین‌المللی از نام و یاد و سیره پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله پر شده است و این اتفاق مبارکی است. جهان مسیحیت با وجود اینکه پیشینه خوبی نسبت به اسلام نداشتند، اما امروزه در میان محافل علمی و دانشگاهی غرب شخصیت نبی مکرم اسلام یکی از پرجاذبه‌ترین شخصیت‌ها محسوب می‌شود.
رمز دعایی که پیامبر در مقابل آینه می‌خواندند
* این فتح قلب‌ها که می‌توان آن را نوعی فتح الفتوح نامید، هنوز هم بعد از چهارده قرن ادامه دارد و مرهون شخصیت والا و کامل پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله است. رمز این فتح بزرگ چیست؟
آن حضرت دعای بسیار زیبایی را عنوان کرده‌اند. نقل شده که وقتی آن حضرت در مقابل آینه می‌ایستادند تا برای حضور در جمع مردم مرتب باشند، این دعا را می‌خواندند که: «اللهم احسن خُلقی کما احسنت خَلقی» به این معنا که خداوندا همان گونه که صورت ما را زیبا آفریدی، خلق و سیرت ما را هم زیبا گردان.
این زیبایی که در اخلاق رسول خدا صلی‌الله علیه و آله وجود داشته است، زمان‌مند نیست و نمی‌توان آن را در مرور زمان و مکان و یا جغرافیای خاصی و بخشی از تاریخ محصور نگه داشت. این زیبایی سیرت و زیبایی اخلاقی مرز‌های زمان و مکان را درنوردیده و حتی به مذاهب و ادیان دیگر هم راه پیدا کرده است.
* با این توضیحات، به اعتقاد شما خلق و منش و سبک زندگی نبی مکرم اسلام به عنوان اسوه و الگویی برای همه انسان‌ها و در طول تاریخ درآمده است؟
بله. همین خلق نیکو است که همه جان‌های تشنه را سیراب می‌کند؛ جان‌هایی که بسیاری از الگو‌های خود را در افسانه‌های پوشالی جست‌وجو می‌کنند. وقتی در چنین اوضاعی انسان‌ها به یک شخصیت واقعی دست پیدا کرده و یک شخصیت اخلاقی و محاسن و زیبایی‌های سیرتی حقیقی می‌رسند، بالطبع مجذوب شخصیت او می‌شوند.
این جاذبه‌ای است که اسلام و پیام نبی مکرم اسلام این مرز‌ها و قلب‌ها نه با شمشیر و زور بازو، بلکه با مکارم اخلاقی و خوش‌خلقی فتح کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید