حواشی ویزای اربعین؛ از روادید جعلی تا «ویزای یک دلاری»

خبرگزاری ایسنا: تکرار شایعه‌هایی همچون «ویزای یک دلاری» عراق زمینه‌سازی است مشابه آنچه در اربعین سال‌های گذشته اتفاق افتاد و جمعیت زیادی را به امید رایگان شدن یا لغو این ویزا به مرز‌ها کشاند. این درحالی است تاکید مقامات ایران همچنان از پایبندی به توافق‌های دوجانبه درباره برقرای و قیمت این ویزا حکایت دارد. ضمن آن‌که طرف عراقی هم برای لغو ویزا حتی در اربعین اعلام آمادگی نکرده است.

رییس اداره گذرنامه و روادید وزارت امور خارجه به رفع ابهام درباره ویزای عراق پرداخت و در توضیح نرخی که برای این ویزا در اربعین امسال تعیین شده است، اظهار کرد: وزارت گردشگری عراق معتقد است نظارت اصلی گردشگران و زوار و ساز و کار مرتبط با آن‌ها در اختیار او است بنابراین از بابت ورود هر گردشگر و زائر ۱۰ دلار دریافت می‌کند تا هماهنگی‌ها و خدمات مربوطه را ارائه دهد. از سوی دیگر قیمت روادید عراق ۴۰ دلار بود که اگر سهم آن وزارتخانه اضافه می‌شد، نرخ آن به ۵۰ دلار می‌رسید، اما در مذاکره با طرف عراقی آن ۱۰ دلار سهم وزارت گردشگری عراق به یک دلار کاهش یافت.

قیمت ویزای عراق ۴۰ دلار است، اضافه بر آن وزارت گردشگری این کشور از هر گردشگر و زائر ۱۰ دلار می‌گیرد که با این حساب قیمت ویزای اربعین باید ۵۰ دلار می‌شد، اما در توافق بین دو کشور سهم وزارت گردشگری عراق به یک دلار کاهش یافت و قیمت ویزا ۴۱ دلار شد او یادآور شد: قیمت روادید عراق قبلا ۳۰ دلار بود که اربعین سال گذشته با اضافه شدن ۱۰ دلار سهم وزارت گردشگری این کشور قیمت آن به ۴۰ دلار رسید، اما حدود یک سال است که قیمت روادید عراق افزایش یافته و به ۴۰ دلار رسیده است.

وی افزود: تلاش زیادی شد قیمت روادید عراق برای اربعین کمتر شود، حتی ایران اعلام آمادگی کرد در عملی متقابل، قیمت روادید را به هر میزان که به نفع مردم ایران و عراق باشد کاهش دهد، اما طرف عراقی هنوز اعلام آمادگی نکرده و اجرای آن را به نظر هیات دولت کشورش منوط کرده است. البته این طرح را یک بار در هیأت دولت به رأی گذاشت که تنها سهم وزارت گردشگری عراق را به یک دلار کاهش دادند و در قیمت روادید این کشور تغییری اعمال نشد و قیمت روادید عراق برای اربعین ۴۱ دلار تعیین شد.

او درباره این‌که ویزای عراق برای ایرانی‌ها به دینار محاسبه شده یا دلار، گفت: واحد پولی که مردم بابت ویزای عراق می‌دهند «ریال» است، اما نرخ این ویزا به دلار اعلام شده است. البته مذاکره‌ای با عراقی‌ها انجام شد که در اربعین هزینه ویزا به دینار یا نهایت یورو پرداخت شود، چون ایران هم در بعضی نقاط عراق مثل بغداد ویزای خود را به دینار می‌فروشد، نخست طرف عراقی موافقت کرد، اما در ادامه با توجه به مراوادت مالی بین دو کشور، اعلام کرد معادل دلاری ویزا را به ریال دریافت می‌کند. ستاد اربعین در ایران نیز موافقت‌نامه‌ی بانک مرکزی را دریافت کرد که هزینه این ویزا با نرخ پایه بازار ثانویه محسابه شود.

ویزای عراق فقط ۲ ماه اعتبار دارد

او متذکر شد: اعتبار روادید عراق از زمان صدور، دو ماه است که البته عراقی‌ها برای برگزاری بهتر اربعین از زوار ایران درخواست دارند در قالب مراسم منتهی به اربعین به این کشور وارد شوند؛ چرا که پس از روز اربعین امکانات خاصی وجود ندارد و ممکن است ادامه زیارت در شهر‌های دیگر با کمبود امکانات همراه شود.

این مقام مسؤول در پاسخ به سوالی درباره احتمال وجود مقاومت در عراق برای اجرای رژیم لغو ویزا با ایران و یا ارزان‌سازی آن که شاید ناشی از بی‌اعتمادی و یا نبود امنیت و یا تامین درآمد از این طریق است، گفت: اعتماد کاملا دو کشور وجود دارد و مقامات ایران وعراق با همدلی در این مسیر حرکت می‌کنند، اما مسائلی مانند لغو روادید و یا ایجاد سامانه ویزای الکترونیکی به زیرساخت نیاز دارد و اینگونه نیست که بعد از لغو روادید، همه چیز را به حال خود رها کرد. باید زیرساخت‌ها و آمادگی‌های لازم وجود داشته باشد. به نظرم طرف عراق همچنان دنبال آماده کردن زیرساخت‌ها است، چون مواضع آن در برابر لغو روادید همیشه مثبت بوده و اعلام کرده به محض آماده شدن زیرساخت‌ها در این مسیر گام برمی‌دارد. زیرساخت‌های جمهوری اسلامی ایران نیز همیشه آماده بوده و به عراقی‌ها برای همکاری در این مسیر اعلام آمادگی کرده است.

موضع عراق درباره لغو روادید با ایران همیشه مثبت بوده، فقط زیرساخت آماده ندارد او به این پرسش که درآمدزایی از فروش روادید چقدر مانع اجرای سیاست لغو ویزا می‌شود، پاسخ داد: طبیعی است همه کشور‌ها نیم‌نگاهی به درآمد حاصل از فروش ویزا داشته باشند، اما مساله اصلی درباره اجرا نشدن برنامه لغو روادید با عراق، آماده نبودن زیرساخت‌های طرف مقابل است.

رییس اداره گذرنامه و روادید وزارت امور خارجه ادامه داد: از سه سال پیش انتقال دانش و طراحی مشابه سامانه صدور روادید الکترونیک، به عراق پیشنهاد شده است؛ چرا که این طرح نه تنها به مردم کمک می‌کند ویزا را از خانه سریع و آسان دریافت کنند که از جعل ویزا هم جلوگیری خواهد کرد، اما زیرساخت‌ها در عراق آماده نبود، بنابراین تا کنون نتوانسته‌ایم این پروژه را عملیاتی کنیم.

راه‌اندازی سامانه تشخیص ویزای «جعلی»

کریمی درباره دردسر‌های ویزای جعلی عراق در اربعین گذشته، گفت: خوشبختانه وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی در اربعین گذشته به موقع اقدام کردند ویزا‌های جعلی لطمه زیادی وارد نکرد. امسال نیز نزدیک به ۲۰ جلسه با سفارت عراق گذاشتیم و قرار شد عراقی‌ها اطلاعات ویزا را در اختیار وزارت خارجه کشورمان قرار دهند تا روزمره به نیروی انتظامی منتقل شود و دیگر کسی نتواند با ویزای جعلی از مرز ایران خارج شود. سامانه‌ای در وزار ت. خارجه ایران نیز طراحی شده که امکان تشخیص ویزای جعل شده از اصل را برای مردم فراهم می‌کند. در این سامانه امکان کنترل مشخصات ویزا وجود دارد که به محض ارائه اطلاعات از سوی عراق، در دسترس قرار می‌گیرد. نیروی انتظامی نیز ساختار مورد نیاز خود در این‌باره را آماده کرده است.

او درباره همکاری سازمان حج و زیارت در دریافت سریع ویزا‌های اربعین با توجه به تاخیر‌های سال گذشته در تحویل روادید و گذرنامه‌ها به مردم، اظهار کرد: عملکرد این سازمان امسال خوب بوده است، مشکلات گذشته به دفاتر زیارتی و سرعت پایین آن‌ها در تحویل گذرنامه‌ها به نمایندگی‌های عراق مربوط می‌شد که امسال با تمهیدات اتخاذ شده به نظر می‌رسد این مشکل برطرف شده است. علاوه‌بر این تعداد نمایندگی‌های عراق برای صدور ویزا از ۱۲ واحد به ۲۰ دفتر افزایش یافته که دسترسی را برای دفاتر زیارتی آسان‌تر کرده است.

عراق ویزای اربعین را «فوری» صادر می‌کند

وی درباره حواشی دفاتر وابسته به سفارت عراق که در اربعین سال‌های گذشته با تبلیغ دریافت ویزای فوری و ارزان بی‌نظمی‌هایی را ایجاد کردند، توضیح داد: بررسی‌های سال گذشته نشان می‌دهد قیمت ویزا و حتی مدت زمان دریافت آن در این شرکت‌ها (وابسته به سفارت عراق) با سایر دفاتر زیارتی فعال در ایران تفاوتی ندارد، با این توضیح که سفارت عراق همه ویزا‌ها را یک روزه صادر می‌کند، اما فرایند و ساختار موجود باعث می‌شود تحویل ویزا‌ها به متقاضی، دست‌کم سه چهار روز زمان صرف کند.

کریمی درباره روادیدی که عراق صادر می‌کند را با توجه به زمان صرف شده مشابه «فوری» دانست و افزود: روادید فوری معمولا در فاصله یک تا ۲۴ ساعت صادر می‌شود، بنابراین سفارت عراق به همه متقاضیان خود روادید فوری می‌دهد، در نتیجه تفاوتی بین دفاتر زیارتی ایران و شرکت‌های وابسته به سفارت عراق در ارائه خدمات ویزا وجود ندارد. آن چهار شرکت معرفی شده از سوی عراق حتی امسال هم قیمت‌های متفاوتی اعلام نکرده‌اند، ضمن این‌که قرار شده است از طریق سامانه «سماح» برای گرفتن ویزا اقدام کنند.