آنلاین، مرده تشییع کنید

خبرگزاری فارس: دو سال قبل بود که از دستگاه‌های اتوماتیک شستشوی اموات در مشهد رونمایی شد. طرحی در قالب پژوهشی که قرار بود به خاطر حجم بالای مرده ها در این شهر به کمک غسال‌ها بیاید.

انتشار تصاویری از این دستگاه‌ها در فضای مجازی با واکنش های جالبی روبه رو شد. هرچند نظر مراجع پیرامون این دستگاه در صورت حفظ احکام اعلام شده در رساله ها مساعد بود ولی اغلب مردم ترجیح می دادند که اموات خود را به روش سنتی و به قولی مطمئن تر غسل دهند و سپس دفن کنند.از این ماجرا بیش از دو سال گذشته که خبر اپلیکیشن برای دفن مرده ها نیز از سوی یکی از مسئولان شهری تهران اعلام شده است.

عبدالحریم کرکه آبادی، مدیرکل دفتر شهردار در اظهاراتی عنوان کرده که مطالعاتی برای ساخت اپلیکیشن تشییع و ترحیم آنلاین در دست اقدام است: بسیاری از شهروندان به دلیل حضور در بهشت زهرا (س) برای شرکت در مراسم تشییع و ترحیم با محدودیت رو به رو هستند. تجربه نشان داده است، برای بسیاری از شهروندانی که در کلان شهر تهران زندگی می کنند، حضور در بهشت زهرا (س) برای شرکت در مراسم تشییع و ترحیم بسیار دشوار است که به این مورد باید اقوام ساکن در خارج از کشور یا شهرستان ها را نیز اضافه کرد. از این رو اقدامات مطالعاتی برای راه اندازی اپلیکیشینی برای برگزاری آنلاین مراسم تشییع و ترحیم با همکاری سازمان بهشت زهرا(س) و چند تیم استارت آپ آغاز شده است. وی درباره چگونگی کارکرد این اپلیکیشن گفته است: در قالب این اپلیکیشن، افرادی که مایل به حضور در مراسم هستند، می توانند به شکل آنلاین در جریان مراسم قرار گیرند و همدردی خود را با خانواده های عزادار نشان دهند و در واقع از طریق ظاهر شدن عکس فرد روی صفحه نمایشگر، حضور مجازی وی در مراسم اعلام می شود. سالانه هزاران نفر از اموات شهروندان تهرانی در گورستان های پایتخت و به ویژه در آرامستان اصلی شهر یعنی بهشت زهرا دفن می شوند. این مراسم ها اکثرا بنا بر رسم و رسومات مردم مسلمان و شیعه ایران با حضور سایر اقوام و آشنایان برگزار شده و حتی بنا بر احترام و نکوداشت فرد متوفی و وابستگانش، حتی از نقاط دور برخی احساس دین کرده و خود را به مراسم می رسانند. این تجربیات زیستی در ایران است و قرن ها با ورود فناوری و تکنولوژی تغییری در آن روی نداده است. در این بین درصد قلیلی وجود دارند که اقوام چندانی ندارند یا آخرین یازماندگان یک فامیل هستند و مراسم دفن آنها سوت و کورتر برگزار می شود. در همین رابطه ابوالفضل قناعتی عضو سابق شورای شهر تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس در واکنش به این خبر اعلام کرد: به نظر می رسد که صدور بخشنامه هایی برای استفاده از فناوری های جدید و ابزارهای ارتباط جمعی در سازمان ها و ادارات، به سازمان بهشت زهرا نیز رسیده و این سازمان برداشت خود را برای استفاده از این ابزارها اینگونه تفسیر کرده است.

حضور آنلاین در مراسم تشییع و ترحیم شاید در نگاه اول جذابیت هایی داشته باشد ولی زمانیکه اقوام و بستگان نزدیک فرد متوفی در موقعیتی قرار می گیرند که باید میزبان آنلاین ها هم باشند، وجهه خوبی نداشته و می تواند نوعی بی احترامی تلقی شود. شاید این باور وجود داشته باشد که اقوام و آشایانی که در خارج از مرزهای کشور زندگی می کنند و حضور در مراسم دفن و تشییع نزدیکان در ایران برای آنها مقدور نباشد ولی این افراد چند درصد از کل افرادی که تمایل دارند در مراسم حضور داشته باشند را تشکیل می دهند و از سوی دیگر وجود ابزارهایی مانند پخش زنده اینستاگرام و ... در صورت نیاز می تواند به آنها کمک کند و مشخص نیست چرا باید میلیاردها تومان برای ساخت اپلیکیشنی در شهرداری تهران هزینه شود که بازخورد مناسبی نخواهد داشت. عضو سابق شورای شهر در زمینه استقبال از این طرح عنوان می کند: به هر حال استفاده از فناوری دنیای ارتباطات در تمامی بخش ها و حوزه های زندگی بشر نفوذ داشته و گریزی از آن نیست اما بهتر بود قبل از آنه سازمان بهشت زهرا یا شهرداری تهران قصد ساخت اپلیکیشن تشییع و ترحیم را داشته باشد، از مردم نیز یک نظرسنجی واقعی می کرد تا در صورت عدم استقبال هزینه های ساخت نرم افزار از بین نرود. در حال حاضر بهشت زهرا نیازهای واجب تر دیگری مانند بهبود سیستم حمل و نقل عمومی داخلی را دارد و بهتر است این سازمان به این نیازها بپردازد. به هر حال زندگی همراه با فناوری در دنیای واقعی انسان ها نیز باعث فاصله افتادن و دوری اعضای خانواده ها و آشنایان شده و تسری آن به دنیای مردگان نیز می تواند داشته های زیستی درونی انسان ها را نیز از بین ببرد. انسانی که به هرحال نمی تواند خود را از احساسات و تعلقات درونی دور کند و این دوری در نهایت منجربه آسیب های روحی و روانی بسیاری خواهد شد که دنیای امروز شاهد موج این بیماری ها نیز هست. قناعتی در ادامه می افزاید: « به طور کلی باید به آیین ها و رسوم احترام گذاشت.

هر هفته یا هر ازچندگاهی انسان نیازدارد با عزیزانی که دست داده خلوت کند و با حضور در آرامستان و آرامگاه عزیزش، خود را به اصطلاح خالی می کند و با آن عزیز از دست رفته درد دل می کند. تخلیه روحی و روانی در این مکان می تواند از آسیب های روحی جلوگیری کند. بی جهت نیست که نکوداشت اموات در دین اسلام تا به این حد مورد تاکید قرار گرفته است. باید منتظر ماند و دید آیا شهرداری تهران قصد دارد برای دنیای مردگان، سبک جدیدی را تعریف کند یا خیر؟ ولی در این بین این سازمان عمومی دارای وظایف پیچیده دیگری در عرصه خدمات رسانی شهری می باشد که برای شهروندان زنده می تواند بسیار مفیدتر باشد. شهروندانی که ساعت ها عمر خود را در ترافیک صرف می کنند، ساعت‌ها در ایستگاه های شلوغ مترو درگیر هستند و صدها کیلو هوای آلوده را در پایتخت خاکستری تنفس می‌کنند.