اسرار حواس پنجگانه در کلام امام صادق(ع)

خبرگزاری تسنیم: توحید مفضل عنوان کتابی است که توسط یکی از یاران امام صادق (علیه‌السلام) به نام مفضل بن عمر به املا رسیده است که کنزالحقایق هم نام دارد اما متأسفانه تاکنون مورد بی‌مهری نظام آموزشی کشورمان قرار گرفته است در حالی که یکی از بهترین کتب در زمینه توحید خلقت است و در چهار بخش قرار دارد: 1ـ شگفتی‌های آفرینش انسان 2ـ شگفتی‌های خلقت حیوانات 3ـ شگفتی‌های طبعیت 4ـ در مصالح وجود ناملایمات و مصایب؛ در ادامه به یکی از عناوین این کتاب درباره حواس پنجگانه اشاره می‌کنیم. اسرار حواسّ پنجگانه‏ «وقتى که هیچ عضو دیگرى براى دیدگان جایى مناسب نبود، بى‌‏تردید، «سر» بهترین جایگاه حواس انسان و همانند خانه و صومعه آنهاست. براى انسان پنج حسّ آفریده شد است تا پنج محسوس را درک کند و از درک چیزى از محسوسات عاجز نماند. چشم آفریده شد تا رنگ‌ها و صورت‌ها را دریابد. اگر صورت‌ها و رنگ‌ها بودند، اما دیدگانى براى دیدنشان نمى‏‌بود، چه سودى داشتند؟ گوش آفریده شد تا صداها را بشنود. اگر صدایى بود و گوش نبود، نیازى به آن نبود.دیگر حس‌ها نیز این گونه است. برعکس آن نیز درست است، اگر چشمی بود، اما صورت و رنگى نبود، چه معنى داشت و یا اگر گوش بود، اما صدایى نبود گوش به چه کار مى‏‌آمد؟ نگاه کن که چگونه تقدیر شده که هر کدام چیزى را دریابند. براى هر حسّ، محسوسى است و هر محسوس، حسّى دارد که آن را ادراک مى‏‌کند. با این همه، چیزهایى در میان حسّ و محسوس قرار گرفته است که تنها از طریق آنها، حس صورت مى‌‏پذیرد؛ مانند نور و هوا. اگر نورى که رنگ و صورت را براى چشم عیان کند نبود، چشم آن را ادراک نمى‌‏کرد و نمى‏‌دید. اگر هوایى نبود که امواج صدا را به گوش برساند، گوش نیز آن را ادراک نمی‌کرد. آیا بر کسى که در آنچه شرح دادم، مانند آفرینش خاص حواس و محسوسات و رابطه آنها و نیز دیگر لوازم ادراک و حس، به خوبی تأمل و اندیشه کند، پوشیده مى‏‌ماند که این اعمال حکیمانه جز نتیجه هدف، تقدیر و تدبیر از جانب خداوند لطیف و خبیر نیست؟