چرا بعضی دعاها مستجاب نمی‌شود؟

خبرگزاری فارس: حجت‌الاسلام «محسن قرائتی» استاد تفسیر قرآن کریم بیش از 30 سال است به تدریس معارف قرآن و اهل‌بیت(ع) می‌پردازد و سال‌ها است که پنج‌شنبه‌ها در برنامه درس‌هایی از قرآن میهمان خانه‌های ایرانیان است. با توجه به تأکید مقام معظم رهبری مبنی بر توجه به انس عمومی با قرآن و توجه به مفاهیم الهی، خبرگزاری فارس در سال جدید گزیده‌ای از تفسیر قرآن حجت‌الاسلام قرائتی در سال‌های گذشته را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. در ادامه بخشی از تفسیر قرآن حجت‌الاسلام قرائتی در برنامه درس‌هایی از قرآن با موضوع «دعا» که در 20 آذر سال 1378 ایراد شده است، تقدیم می‌شود. - خداوند در قرآن می‌فرماید: «أَنْتُمُ الْفُقَراءُ» محمد/38 شما فقیر هستید. ما سر تا پا فقر هستیم و دعا هم خیلی نقش دارد، چون انسان با دعا وصل به خداوند می‌شود و آب قلیل وقتی وصل شد به آب دریا، دریا و اقیانوس می‌شود. - «أَنَّ الْقُوَّة لِلَّهِ جَمیعاً» بقره/165 همه قدرت‌ها در اختیار خداست. او می‌تواند به تار عنکبوت نقشی بدهد که پیامبر صلی الله علیه واله و سلم را در غار حفظ کند، یعنی خداوند اراده کند «أَوْهَنَ الْبُیُوتِ» عنکبوت/41 تار عنکبوت می‌شود محافظ که تانک، توپ، مسلسل نمی‌تواند این کار را انجام دهد. شن‌های طبس هلیکوپتر را سرنگون می‌کند، «ثُمَّ نَصَرْتَهُ بِالرُّعْبِ»(إقبال‏الأعمال، ص‏295) - در دعا هم باید دنیا و هم آخرت را درخواست کرد، 55 تا کلمه دنیا و 55 تا کلمه آخرت در قرآن است. خداوند ستایش می‌کند از افرادی که وقتی دعا می‌کنند اینچنین می‌خواهند: «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَة وَ فِی الْآخِرَه حَسَنَة وَ قِنا عَذابَ النَّارِ» بقره/201 خدایا به ما بده نیکی در دنیا و در آخرت. و می‌فرماید: «وَجیهاً فِی الدُّنْیا وَ الْآخِرَة» آل‌عمران/45. عزت و آبرومندی در دنیا و آخرت. و برای بعضی دیگر می‌فرماید: «لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیا وَ لَهُمْ فِی الْآخِرَة» مائده/33 خواری و ذلت در دنیا وآخرت. حضرت فرمود: « اگر کسی دنیا را رها و به سراغ آخرت برود از ما نیست و اگر کسی آخرت را هم رها کند و به سراغ دنیا برود از ما نیست». - در قرآن آیاتی داریم که می‌گوید: «تَوَفَّنی‏ مُسْلِماً» یوسف/101 خدایا مرا مسلمان بمیران. آیه دیگر: «وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ» آل عمران/193 خدایا من با خوبان بمیرم. پیامبران در لحظه مرگ به فرزندان چنین نصیحت و سفارش می‌کردند که: «وَ لا تَمُوتُنَّ إِلاَّ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ» آل عمران/102 نمیرید مگر مسلمان باشید. و مسلمان یعنی: تسلیم خدا باشید. - آیه‌ای در قرآن است که می‌فرماید: «ادْعُونی‏ أَسْتَجِبْ لَکُمْ» غافر/60 بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را. آمد خدمت حضرت امام علیه السلام که هرچه دعا می‌کنم مستجاب نمی‌شود. حضرت فرمود: چگونه دعا می‌کنی؟ گفت: همینطور می‌گویم خدایا بده. حضرت گفت: دعا کردن آدابی دارد. - از آداب دعا، گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم» و یادی از صفات خداوند است. لذا اول همه دعاهای قرآنی کلمه «رَبَّنَا» است، حدیث: «اگر کسی دستش را تا مقابل صورتش بالا آورد، خداوند می‌فرماید من محروم برنمی‌گردانم» البته اینکه دستها را بلند می‌کنیم به این معنی نیست که خدا بالاست بلکه علامت گدایی ماست. حدیث: اگر کسی ده مرتبه «یا الله» و در جای دیگر «یا رَبِّ» بگوید، خداوند می‌فرماید: «لبیک». از صفات خداوند تجلیل کنید. همان صفاتی را که می‌دانید مثل: «یَا عَلِیُّ»، «یَا عَظِیمُ»، «یَا رَحْمَانُ»، «یَا أَحَدُ»، «یَا وَاحِدُ»، «یَا صَمَدُ»، «یَا غَنِیُّ»، «یَاغِیاثُ»، «یَا نُورُ»، «یَا قَوِیُّ»، «یَا قُدُّوسُ»، «یَا سُبُّوحُ». . . و یا ده مرتبه «یا الله». - اگر می‌خواهی دعا مستجاب شود اول و آخر دعا صلوات بفرستید... حدیث: «صلوات دعاست» یعنی: خدایا درود بفرست بر پیامبر و آل او علیهم السلام. - بعضی دعاها چرا مستجاب نمی‌شود؟ جواب: حدیث داریم دعا حتماً مستجاب می‌شود. چیزی که هست استجابت یا فوری است، که همه مردم می‌خواهند فوری باشد؛ یا با تأخیر؛ یا به نسل می‌دهد چون خداوند صلاح نمی‌داند به خودش بدهد به فرزندانش می‌دهد. می‌فرماید: «وَ کانَ أَبُوهُما صالِحاً» کهف/82. دو پیامبر، دیوار خرابه‌ای را ساختند یکی از آنها گفت: چرا این کار را می‌کنی؟ فرمود: زیر این دیوار گنجی است و پدر این بچه‌ها صالح و آدم خوبی بوده، می‌سازیم که گنج را مردم برندارند بچه‌ها یتیم هستند بزرگ شوند خودشان آن را بردارند.