درباره لاتاری و کسانی که می‌خواهند شانسشان را بیازمایند

روزنامه آرمان امروز - رامین علیزاده: بخت، شانس و اقبال کلماتی متداول در زندگی انسان‌هاست و افراد، بسیاری از اتفاقات زندگی خود را به این مفاهیم نسبت می‌دهند. سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا شانس و اقبال وجود دارد یا روندی برای توجیه مسائل در ذهن انسان‌هاست. به عقیده بسیاری باید دانست که هیچ معلولى در نظام هستى بدون علت رخ نمى دهد، منتها گاهى انسان به علت آن پى مى‌برد و گاهى علت آن را درک نمى کند. اکثر انسان‌ها وقتى علت چیزى را درک نکردند فورا آن را به بخت و شانس و اتفاق نسبت مى‌دهند. اگر انسان این مساله را بخوبى فهمید، آن گاه سه کلمه بخت، شانس و اتفاق براى او حل می‌شود. اصل واژه «شانس» فرانسوی و به معنای فرصت است و در فارسی قدیم این واژه وجود نداشته است. خوش شانسی و بد شانسی، بیشتر از آنکه معلول علت‏های ناشناخته باشد، دستاورد تفکر و اندیشه هر شخص درباره خویشتن است. کسی که به هر دلیل خود را بدشانس می‌داند، طبیعتا عملی متناسب با آن بروز می‌دهد و زمینه‏ساز بدشانسی خویش می‌شود. مثلا وقتی در سال‏های اولیه تحصیل، منظم و محکم درس نخوانده، ممکن است بدشانسی بیاورد و در آزمون سراسری نیز قبول نشود. در مباحث قرآنی نیز از سه جنبه به این مقوله پرداخته می‌شود. ۱) قانون عمومی «علیت» مورد تصدیق قرآن كریم است یعنی تمامی پدیده‌های این عالم، معلول علت یا علت‌های گوناگونی می‌باشند. ۲) زمام علیت تمام علل به دست خداست، و بنابر حكمت خویش آن را به هر طرف كه بخواهد، می‌برد. ۳) دنیا دار اختیار است و در این جهان، سعادت حقیقی انسان جز از راه اختیار بدست نمی‌آید، خود انسان باید موجبات سعادت و نیكبختی یا زیان و بدبختی خود را فراهم آورد، و هر یك از این دو را كه اختیار كند، خداوند متعال همان را برای او امضا می كند. استاد مطهری در مورد شانس و اقبال معتقد است: «کسانی که هیچ گونه واقع‌بینی در آنها نیست و با وهم و خیال، قضایا را بخواهند حل کنند، خیال می‌کنند یگانه چیزی که باید به کمک و یاری آدمی بیاید و به او ظفر و موفقیت بدهد، بخت و تصادف است؛ گمان می‌کنند هر کسی با یک بخت و شانس مخصوص، به دنیا آمده است». تحقیقات جدید نشان مى‌دهد که افراد، خوش شانس متولد نمى شوند بلکه خود در مسیر زندگى با تلاش و کوشش اقبالشان را به سوى خوبى سوق مى‌دهند. محققان دانشگاه‌هارتفورد شایر در یک مطالعه ده ساله به منظور یافتن عامل خوش‌اقبالى، به بررسى زندگى ۴۰۰ نفر از افراد خوش اقبال و بد اقبال پرداختند. به گفته دکتر ریچارد وایزمن از اساتید این دانشگاه افراد خوش اقبال در زندگى خود از چهار اصل استفاده مى‌کنند: ۱) افزایش تعداد فرصتهایى که در زندگى براى انسان پیش مى‌آید. ۲) با تکیه بر الهامات درونى و حدسیات خود، تصمیمات موثرى مى‌گیرند و سعى مى‌کنند در هنگام تصمیم گیرى در یک موضوع ذهن خود را از موضوع‌هاى دیگر پاک کنند. ۳) همواره در زندگى خود انتظار خوش اقبالى دارند و این انتظار به آنها کمک مى‌کند در هنگام مواجهه با شکست‌ها و مشکلات پافشارى بیشترى کنند تا در روابط خود با دیگران موفق شوند. ۴) این افراد اقبال بد را به خوش‌اقبالى تبدیل مى‌کنند. آنها با استفاده از روش‌هاى مختلف روان‌شناسى بر موقعیت‌هاى نامناسب زندگى خود چیره مى‌شوند و آنها را به میل خود تغییر مى‌دهند. پس با توجه به آنچه گفته شد، می‌توان وجود شانس و اقبال در زندگی به عنوان یک عامل تعیین کننده را رد کرد. بخت‌آزمایی آمریکایی امروزه موضوعی با عنوان لاتاری بر سر زبان‌هاست و طی آن مردم از کشور‌های مختلف در این قرعه‌کشی ثبت نام می‌کنند. ویزای گوناگونی یا گرین کارت لاتاری یکی از انواع ویزاهای مهاجرتی آمریکا است. از سال ۱۹۹۰ و به دستور کنگره آمریکا، هر سال وزارت امور خارجه آمریکا مطابق بخش ۲۰۳‌ از قانون مهاجرت و ملیت آمریکا، به صورت قرعه‌کشی (موسوم به لاتاری) تعدادی افراد را برای دریافت این نوع ویزا انتخاب می‌کند که نهایتا منجر به دریافت کارت اقامت دائم آمریکا (معروف به گرین کارت) می‌شود. برنده اصلی در صورت برخورداری از شرایط لازم موفق به کسب ویزای وگ می‌شود. همسر وی و فرزندان مجردی که در روز نام‌نویسی اینترنتی زیر ۲۱ سال دارند نیز در صورت برخورداری از شرایط لازم موفق به کسب ویزای وگ می‌شوند. از آنجا که هدف از صدور ویزای گوناگونی حفظ گوناگونی نژادی در بین مهاجران آمریکا است، این ویزا برای ساکنان کشورهایی که به طور معمول از روش‌های دیگر مهاجران زیادی به آمریکا می‌فرستند، صادر نمی‌شود. به همین خاطر هر ساله در بولتن ویزا فهرست کشورهایی که مجاز به شرکت در قرعه‌کشی هستند مشخص می‌گردد. به عنوان نمونه، اهالی کشور روسیه تا سال ۲۰۰۴ مجاز به شرکت در این قرعه‌کشی بودند اما در فاصله سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ این اجازه از آنان سلب شد. در قرعه‌کشی ویزای سال ۲۰۱۰ اهالی این کشور دوباره جواز شرکت در قرعه‌کشی را کسب کردند. کشورهای غیرمجاز کشورهایی هستند که در ۵ سال گذشته بیش از ۵۰٫۰۰۰ مهاجر از طریق ویزاهای خانوادگی و کاری به آمریکا فرستاده باشند. از جمله کشورهایی که در بیشتر دوره‌ها غیرمجاز بوده‌اند می‌توان به چین، انگلستان و هند اشاره کرد. در حال حاضر ایران مجاز به شرکت در قرعه‌کشی لاتاری است و افراد زیادی در تکاپوی ثبت نام لاتاری به سر می‌برند. شرکت در برنامه سالانه لاتاری برای تمام افراد واجد شرایط کاملا «رایگان» است و دولت آمریکا از شروع ثبت نام تا زندگی در آمریکا هیچ هزینه‌ای از شرکت کننده طلب نمی‌کند، چرا که این برنامه یک قرعه‌کشی است و برنده همانند برنده هر قرعه‌کشی‌ای نیاز به پرداخت هیچ هزینه ای ندارد. افراد بسیاری در تلاشند تا از طریق ثبت نام لاتاری پولی به جیب بزنند. با نگاهی به فضای شهر، متوجه خیل زیادی از آگهی‌ها و بروشور‌های تبلیغاتی برای ثبت نام لاتاری می‌شویم. در گفت‌وگویی که با این واسطه‌های ثبت نام داشتیم، مبالغی از پنج الی ۲۰ هزار تومان برای ثبت نام این قرعه‌کشی درخواست کردند. همچنین اعلام کردند که برای ثبت نام، پاسپورت نیز لازم است. وقتی از واسطه‌ها در مورد تامین هزینه‌ها از سوی دولت آمریکا پرسیدم، آنها اعلام کردند که دولت آمریکا فقط گرین کارت می‌دهد و سایر هزینه‌ها با خودتان است. ایرانیان و لاتاری حجت که دانشجوی دوره کارشناسی و یکی از کسانی است که در قرعه‌کشی لاتاری ثبت نام کرده، به «آرمان امروز» می‌گوید: لاتاری هم یک قرعه‌کشی است و می‌خواهم بخت خودم را آزمایش کنم. من با مبلغ پنج هزار تومان از طریق کافی نت در لاتاری ثبت‌نام کردم. او معتقد است برای عزیمت به آمریکا حداقل پنجاه میلیون تومان نیاز دارد و چون این پول را ندارد، قصد دارد در صورت برنده شدن لاتاری، آن را بفروشد. او در مورد اعتقادش به شانس نیز می‌گوید: من به شانس اعتقاد ندارم بلکه این خود ما هستیم که شانس را می‌سازیم. لاتاری می‌تواند زندگی مرا دگرگون کند چون دولت آمریکا وظیفه دارد مخارج زندگی را برای برندگان لاتاری فراهم کند. محمدرضا نیز از ثبت نام کنندگان لاتاری است و می‌گوید: کشور آمریکا با ثبت نام لاتاری، جمعی از افراد خوش شانس را در کشور خود جمع می‌کند و از این راه، می‌تواند از وجود افراد خوش شانس بهره مند شود. او در مورد انگیزه اش برای ثبت نام لاتاری بیان می‌کند: اگر در لاتاری برنده شوم می‌توانم با سرعت بیشتری در زندگی پیشرفت کنم. آرزوهای دست نیافتنی ما، در آمریکا با کمی تلاش به دست می‌آیند. با توجه به آمار رسمی که وزارت امور خارجه آمریکا در سال ۲۰۱۱ منتشر کرد، ۱۶۵۱۱۵۰۸ نفر در این قرعه‌کشی ثبت نام کردند. این عدد در سال ۲۰۱۲ به ۱۹۶۷۲۲۶۸ نفر افزایش یافت، یعنی رشدی سه میلیونی را در یک سال تجربه کرده است. در میان ۱۵ کشوری که بیشترین ثبت نام را داشته اند، ایران در رتبه هفتم قرار دارد. در حالی که در سال ۲۰۱۱، ۴۲۶۵۰۵ نفر از ایرانیان در این قرعه‌کشی ثبت نام کرده بودند، این تعداد در سال ۲۰۱۲ به ۵۴۷۷۳۵ نفر رسیده است. بر اساس آمارها، در سال ۲۰۱۵، ۴۹۹۲ نفر از ایرانیان در لاتاری برنده شدند و این رقم با کاهش اندکی در سال ۲۰۱۶، به ۴۵۰۱ نفر رسیده است. بسیاری از افراد برنده شدن در لاتاری را پایان راه می‌دانند اما مسائلی وجود دارد که پس از برنده شدن در این قرعه‌کشی، برای افراد نمایان می‌شود. بررسی صحت اطلاعات اظهار شده با توجه به مدارک موجود، سکیوریتی چک از نظر امنیت داخلی آمریکا، داشتن حداقل مدرک دیپلم یا دو سال تجربه در یکی از مشاغل گروه هفت یا بالاتر در پنج سال اخیر، عبور موفقیت‌آمیز از آزمایشات پزشکی و حضور به موقع در سفارت آمریکا از جمله مسائلی هستند که برنده شدن در لاتاری با آنها اعتبار پیدا می‌کند. حدود ۲۵ درصد از برندگان ایرانی دوره ۲۰۱۱ به سفارت آمریکا مراجعه نکردند.