آلودگی و هشدارهایی برای آینده

بارش‌ها و نسیم بهار برای بسیاری از مناطق کشور هوای پاک را به ارمغان آورد چنانکه، پایتخت ایران به‌طور بی‌سابقه در ماه اول سال جدید هوای پاک را تجربه کرد. هر چه از نوروز می‌گذرد این هوای پاک کم و آلودگی به شهرهای مختلف کشور برمی‌گردد. این موضوع به‌ویژه در مناطق جنوبی و غربی کشور که در سال‌های اخیر با پدیده گردوغبار مواجه بوده‌اند و همچنین در استان‌ها و شهرهای صنعتی کشور بیشتر مشاهده می‌شود. بعد از آنکه در اواخر سال گذشته شاهد بروز پدیده گرد و غبار آن هم به صورت بی سابقه در مناطق غربی و جنوبی کشور بودیم، در چند روز اخیر نیز اخباری مبنی بر وقوع این پدیده مخابره شده است. آنطور که منابع خبری اعلام کرده اند ایلام، خوزستان و اخیرا کهگیلویه و بویر احمر با این مسئله دست به گریبان بوده‌اند. در سال‌های اخیر ما با دو دسته آلودگی هشدارآمیز در استان‌های مختلف کشور رو‌به‌رو بوده‌ایم. از طرفی پدیده گردوغبار مشکلاتی را برای شهروندان به وجود آورده است و از طرف دیگر، در شهرهای صنعتی کشور ملاحظات زیست محیطی رعایت نشده و آلودگی مشکل‌ساز شده است. درباره مساله گردوغبار باید به این واقعیت اذعان کرد که منشا بخش اعظمی از آن از خارج مناطقی است که با این مسئله رو به رو هستند. گرد و غبار یا از بیرون از مرزهای کشور می‌آیند یا اینکه از بیرون از مرزهای یک استان. دلیل آن خشکی تالاب‌ها، پایین آمدن سطح آب‌های زیرزمینی و سدسازی‌های غیراصولی است. برای مقابله با آن نیازمند برنامه‌ریزی‌هایی هستیم که در آن استان‌ها و حتی کشورهای مختلف دخیل باشند. بخشی از مشکلات ما در این زمینه ناشی از اقدامات نادرست در کشورهای همسایه به‌ویژه سوریه و ترکیه است. سدسازی‌ها در این کشور‌ها و همچنین بی‌توجهی به مسائل زیست‌محیطی باعث شده است گردوغبار به راه بیفتد و استان‌های مرزی ایران را درگیر کند. این اقدامات غیراصولی که منجر به خشکی تالاب‌ها شده است در کشور ما و در مناطق غربی و جنوبی که با مساله گردوغبار مواجهند نیز به چشم می‌خورد. نتیجه این شده است که نه تنها این استان‌ها بلکه استان‌های دیگر نیز با مساله گردوغبار مواجه هستند. در روزهای اخیر ما شاهد بروز این پدیده حتی در استان چهارمحال و بختیاری که به بام ایران معروف است بودیم. اگر فکری به حال این مسئله نشود قطعا در سال‌های بعد با مشکلات بیشتری روبه‌رو خواهیم بود. آلودگی دیگر مربوط به مناطق صنعتی است که دلیل آن جانمایی نادرست یا رعایت نکردن تعهدات زیست‌محیطی است. در برخی از شهرهای صنعتی نظیر همین گچساران که اکنون خبر می‌رسد آلودگی آن به دو و نیم برابر حد مجاز رسیده شاهد بوده‌ایم که جانمایی درستی اتفاق نیفتاده است. گاهی هم جانمایی درست بوده است یعنی اینکه، قبل از اینکه واحد‌های صنعتی شروع به کار کنند مطالعات زیست محیطی انجام شده است اما، این کارخانه‌ها در ادامه به تعهدات خود در این زمینه عمل نکرده و درنهایت به آلودگی دامن زده‌اند. در این مورد بحث نظارت و پایش مستمر و آنلاین باید مورد توجه قرار گیرد؛ کاری که سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل ضعف امکانات و اختیارات قادر به انجام آن نیست. مشکلی که در این مناطق به وجود آمده ناشی از همان فعالیتی است که در منطقه صورت گرفته است. بر این اساس، راه‌حل کار هم در همان منطقه است یعنی، اگر قرار باشد کاری برای جلوگیری از آلودگی این مناطق صورت بپذیرد این کار باید در داخل خود آن منطقه انجام شود. باید سازمان‌های مسئول بررسی‌های درستی انجام دهند و تخلفات زیست‌محیطی را شناسایی کنند. این سازمان‌ها باید کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی را وادار کنند خود را استاندارد کنند و وقتی این اتفاق افتاد باید نظارت مستمری انجام شود تا آنها به تعهدات خود عمل کنند. همانطور که عنوان شد در بسیاری مواقع واحدهای صنعتی در آغاز استاندارد‌ها را دارند اما، در ادامه از زیر بار آن شانه خالی می‌کنند. باید پایش آنلاین انجام شود تا این اتفاق رخ ندهد.