آقایان مسئول بخوانند!
شاید این حادثه صرفا یک رویداد بسیار تلخ باشد که رقم خورده نه چیز دیگری؛ حادثه ای تلخ که نه متاثر از مبدا بوده و نه مقصد و صرفا به دلیل لغزندگی ناشی از بارش باران و خطای راننده اتوبوس رخ داده اما اینکه آیا واکنش‌های مسئولان هم در این راستا قابل تفسیر است یا نه، ماجرایی است که به نظر پرداختن به آن ضروری تر است.
تابناک: تلخی سانحه دلخراش واژگونی اتوبوس حامل دانش‌آموزان بروجنی به اندازه زیاد بود که تا مدت ها کام بسیاری شیرین نخواهد شد؛ به ویژه خانواده‌های داغدار این عزیزان که جا دارد ابتدا خدمت ایشان تسلیت عرض کرده و برای آمرزش عزیزانشان به درگاه خداوند منان دست دراز کنیم. بر جای ماندن آمار 115 کشته و زخمی تنها در 5 تصادف جاده‌ای، آمار دردناکی است که زنگ خطر آن مدتهاست به گوش می‌رسد؛ زنگ خطری که اینقدر نواخته که ظاهرا صدای گوشخراشش تبدیل به نغمه روزمره بسیاری‌مان شده و به این ترتیب "روزمرگی" این دست سانحه‌ها (بخوانید فاجعه‌ها) مانعی برای جلوگیری از شکل گیری واکنشی درخور پدیدار ساخته است، اما ظاهرا اینبار ماجرا دردناک تر از همیشه است. ماجرا وقتی ویژه‌تر جلوه می‌کند که بدانیم طی واژگونی یک اتوبوس حامل دانش آموزان بروجنی در مسیر بازگشت از اردوهای راهیان نور، در حد فاصل دهدز به لردگان، بیست و شش تن جان به جان آفرین تسلیم کرده و 18 تن دیگر مصدوم شدند که در این بین خبر می‌رسد یکی از ایشان در کما به سر می‌برد و برخی دیگر از ایشان شرایط سختی را سپری می‌کنند.
سانحه به اندازه‌ای شوک آور است که به سرعت با واکنش مسئولان رده‌های مختلف واقع می‌شود تا جایی که سران سه قوه در پیام تسلیت‌های جدا‌گانه‌‌ای به آن واکنش نشان داده و سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس هم از برگزاری جلسه فوق‌العاده با حضور وزیر آموزش و پرورش در روز یکشنبه خبر می‌دهد و علاوه بر ایشان، سرپرست سازمان بسیج دانش آموزی، ستاد راهیان نور چهارمحال و بختیاری و احتمالا بسیاری دیگر از مسئولان کشوری و استانی مراتب تاثر و تالم خود را از این رخداد تلخ اعلام می‌کنند. بدین ترتیب در شرایطی که فرمانده پلیس راه خوزستان در اظهار نظری کارشناسی، علت بروز حادثه را تخلف از سرعت مطمئنه، لغزندگی جاده و ناتوانی راننده در کنترل خودرو عنوان می کند، واکنش‌هایی از نوع برگزاری جلسه فوق‌العاده در مجلس بروز کرده و رییس قوه مقننه ضمن تسلیت گویی این مصیبت، با تاکید بر ضرورت بررسی دلایل وقوع این تصادف، از لزوم برخورد قانونی در صورت وقوع هر گونه قصور سخن رانده و در عین حال، رییس قوه قضاییه هم در حاشیه پیام تسلیتش، رییس کل دادگستری استان خوزستان را مأمور رسیدگی فوری به این حادثه کرده و خطاب به وی می‌نویسد: «نسبت به بررسی علل وقوع این حادثه جانگداز، اقدام و پیگیری‌های قضایی لازم را به سرعت به عمل آورده و نتیجه به اطلاع اینجانب برسد.»
این حادثه در ساعت 20:10 جمعه شب و در کیلومتر 185 محور ایذه به لردگان رخ داده است؛ جایی در محدوده قرمز رنگ مشخص شده در نقشه بالا
اینجاست که وزیر آموزش و پرورش در پاسخ به سوال جمعی از خبرنگاران به گفتن جمله «از مسئولانش بپرسید» اکتفا کرده و سرپرست سازمان بسیج دانش آموزی کشور در تشریح دلایل این سانحه، از ضوابط بسیار سخت گیرانه سازمان متبوعشان در حوزه مسائل ایمنی خبر داده و در عین حال که به بازرسی مستمر در حسن اجرای این ضوابط تاکید داشته (و شاهد ماجرا را حضور معاون بازرسی سپاه شهرستان بروجن در اتوبوس سانحه دیده ذکر می‌کند)، از نو بودن اتوبوس و مجهز بودن آن به دو راننده بر اساس استاندارد سخن گفته و اصلی‌ترین دلیل حادثه را لغزندگی حاصل از بارش باران ارزیابی می‌کند. بلبشویی از اظهار نظرهای عجیب و غریب که ظاهرا همگی تنها بر محور این حادثه شکل گرفته اند و نه در هیچ کدام نشانه‌ای از نگاه کلی‌تر به مقوله تصادفات جاده‌ای و آسیب های بی شمار آن به چشم می‌خورد و نه حتی رویکردی پیشگیرانه از تکرار حوادث مرارت بار مشابه معرفی می کند چراکه غالبا متاثر از برانگیختگی احساسات بوده و به همان سرعتی که بروز می یابد، فروکش کرده و به محاق می‌رود. نمونه هایی از این دست واکنش ها بسیار است؛ از سوانح متعدد هوایی گرفته تا اتفاقات کم نظیری مانند آنچه در انتهای برنامه فلان مجری کودک در یکی از شهرستان ها رخ داد؛ حوادثی که موجی از تاثر به همراه می‌آورند اما در نهایت کمتر مقصری به خود می‌بینند و حتی منجر به اصلاح رویه‌های ناثواب قبلی هم نمی‌شوند تا دوباره و شاید چندباره از جای دیگری سر برآورده و با داغ دیگری، تازه شوند.
به عبارتی بهتر، صدور پیام تسلیت‌های متعدد و تشکیل کمیته‌های حقیقت یاب زمانی موثر است که منجر به اتخاذ تدبیر پیش گیرانه‌ای در آینده شود نه اینکه در حد و اندازه برخورد با مقصران احتمالی نوید داده شده و گاه به برخورد با چند عنصر جزئی در ماجرا محدود مانده و گاه حتی در رسیدن به این سطح هم عاجز بماند! اینجاست که شاید بد نباشد فارغ از هرگونه بحث حاشیه‌ای، خطاب به تمامی مسئولانی که به این مصیبت وارد شده واکنش نشان دادند و حتی آنهایی که همین زحمت را هم متقبل نشدند(!) تکرار هر روزه حوادثی از این دست را یادآوری کرده و از نادیده گرفتن ابتدایی ترین اصول ایمنی گلایه کنیم؛ گلایه کنیم که چگونه ممکن است یک اتوبوس حامل 44 سرنشین باشد؟ یا چگونه ممکن است که یکی از آیتم های شرکت های اتوبوس ساز، "امکان چیدمان صندلی مطابق نظر مشتری" باشد؟ یا چگونه می‌شود اتوبوس بین شهری که موظف به ساعت زدن است، از سرعت مطمئنه تخطی کند؟ یا چرا حضور مسئول کاروان در اتوبوس مانع از رخ دادن تخلف نمی‌شود؟ یا مسئول آموزش این موارد به دانش آموزانی که قرار است در آینده سکاندار شوند کیست؟ یا ... . اصلا چطور است که این سوالات را با یک پرسش مهم تر شروع کنیم: زمانی که مسئولان به فکر برخورد با مقصران احتمالی باشند، چه کسی می‌بایست پیشگیری از تکرار حوادث را عهده دار شود؟!
دیدگاه تان را بنویسید