نفس‌هايی كه ديگر ممد حيات نيستند

تهران امروز: سيد هادي كسايي زاده:پس از گذشت 22 سال از جنگ تحميلي هنوز دهها هزار جانباز شيميايي بدون پرونده و برخورداري از تسهيلات بنياد شهيد غريبانه زندگي مي‌كنند. اين در حالي است كه وزارت امور خارجه هم تلاشي براي دريافت غرامت جنگ از متجاوزان و توليدكنندگان سلاح‌هاي شيميايي انجام نداده است. بر اساس تعريف بنياد شهيد جانباز به فردي گفته مي‌شود كه در ميدان نبرد دچار آسيب جسمي يا رواني شده باشد و جانباز شيميايي فردي است نظامي يا داوطلب غير‌نظامي كه در ميدان جنگ حداقل يكبار در معرض موثر نوع يا انواعي از سلاح‌هاي شيميايي مورد استفاده در جنگ عراق عليه ايران قرار گرفته باشد. مسئوليت دفاع از حقوق جانبازان شيميايي و رسيدگي به وضعيت معيشت، مسكن، رفاه و ترويج فرهنگ ايثار و شهادت بر عهده بنياد شهيد نهاده شده در حالي كه به گفته مسئولان اين بنياد به دليل كمبود بودجه قادر به ارائه خدمات مناسب به گروهي از ايثارگران نيستند. گروهي كه بيشتر آنان را جانبازان زير 25 درصد يا فاقد پرونده و درصد تشكيل مي‌دهند. بر اساس مقررات بنياد شهيد تمامي جانبازان داراي درصد جانبازي شامل خدمات درماني مي‌شوند ولي جانبازان زير 50 و 25 درصد از بسياري از تسهيلات بنياد شهيد (مدارس شاهد- مسكن- حقوق- بيمه مكمل- رفاهي و...) بي‌بهره هستند. وضعيت جانبازان شيميايي زير 25 درصد اسفبار است غلام دلشاد جانباز 70 درصد شيميايي و عضو هيات مديره انجمن دفاع از قربانيان سلاح‌هاي شيميايي استان فارس وضعيت رسيدگي به جانبازان شيميايي را بسيار تاسف بار عنوان كرد و افزود: هر چند جانبازان شيميايي بالاي 70 درصد از تسهيلات و حقوق بنياد و بيمه تكميلي استفاده مي‌كنند ولي بسياري از جانبازان زير 25 درصد شيميايي را سراغ دارم كه حتي به نان شب هم محتاج هستند. وي افزود: اگر مردم ايران بدانند كه هزاران جانباز شيميايي زير 25 درصد زير خط فقر زندگي مي‌كنند و از تسهيلات بنياد شهيد بي‌بهره‌اند حمايتهاي خود را دريغ نخواهند كرد. اين جانباز 70 درصد شيميايي كه به عنوان بدحال‌ترين مصدوم شيميايي كشور شناخته شده است گفت: وضع معيشتي و مسكن جانبازان شيميايي 70 درصد بد نيست ولي مسئولان بايد به داد جانبازان زير 50 درصد برسند كه حتي براي تامين دارو هم مشكل دارند. دلشاد با بيان اينكه در استان فارس چهار هزار جانباز شيميايي شناسايي شده‌اند، گفت: متاسفانه بيش از دو هزار و 300 جانباز شيميايي فاقد پرونده و درصد جانبازي هستند. وي افزود: پيش از اين صندوقي در بنياد شهيد بود كه مابه التفاوت هزينه داروهاي گران قيمت جانبازان شيميايي زير 50 درصد را پرداخت مي‌كرد كه اين صندوق جمع شد. عضو هيات مديره انجمن دفاع از قربانيان سلاح‌هاي شيميايي استان فارس با اعلام آمار 100 هزار نفري جانبازان شيميايي در كشور گفت: هيچ‌گاه بنياد شهيد آمار واقعي قربانيان سلاح شيميايي را نداشته و اعلام هم نكرده است. دولت بودجه خوبي به بنياد شهيد داده ولي جانبازان شيميايي زير 25 درصد بهره‌اي از آن نمي‌برند. رسانه‌ها جانبازان شيميايي را فراموش كرده اند مجتبي رحماندوست مشاور اسبق رئيس‌جمهور در امور ايثارگران مي‌گويد: من خودم زماني كه به كرمانشاه سفر كردم از نزديك شاهد وضعيت اسفبار جانبازان شيميايي بدون درصد بودم. با اينكه متخصصين بنياد شهيد داروهاي خارجي را تاييد مي‌كنند ولي بنياد مبلغي براي اين داروها پرداخت نمي‌كند. اين جانباز 70 درصد شيميايي افزود: البته از سازمانهاي غيردولتي توقع بيشتري مي‌رود تا براي احقاق حقوق جانبازان شيميايي تلاش بيشتري داشته باشند. همچنين رسانه‌ها هم نبايد درباره موضوع جانبازان شيميايي تنها به هفتم يا هشتم تيرماه بسنده كنند و بايد بيشتر به آن بپردازند. قانون طرح پايش مجدد جانبازان شيميايي هنوز اجرايي نشده است صالح عزيز پور رئيس انجمن حمايت از مصدومان شيميايي سردشت هم با بيان اينكه چهار هزار و 600 قرباني سلاح‌هاي شيميايي در سردشت ثبت شده است گفت: از اين تعداد تنها يك هزار و 400 جانباز شيميايي پرونده دارند كه اين آمار تا قبل از سال 80 تنها 100 نفر بود. وي افزود: متاسفانه بنياد شهيد مكانيسم پيچيده‌اي را براي ارائه درصد جانبازي تعريف كرده است در حالي كه وقتي سردشت بمباران شد كسي به فكر درصد جانبازي نبود. من صدها جانباز شيميايي را سراغ دارم كه آن زمان يعني 24 سال قبل با رضايت خودشان از بيمارستان مرخص شدند تا به كار و زندگيشان برسند ولي فكر نمي‌كردند كه گاز خردل پس از 15 سال خود را در بدن نمايان مي‌كند. رئيس انجمن حمايت از مصدومان شيميايي سردشت با انتقاد از اجرايي نشدن طرح پايش جانبازان شيميايي پس از تصويب مجلس و ابلاغ رئيس‌جمهور گفت: متاسفانه هيچ پاسخي از سوي دولت براي اجراي طرح داده نشده است. اين جانباز 70 درصد شيميايي كه هر ساله با هزينه شخصي خودش براي دفاع از حقوق جانبازان شيميايي ايران به هلند مي‌رود گفت: در هلند يك پرونده دعوي براي صدام باز كرده ايم بعد وزارت امور خارجه آمد و ما را كمك كرد ولي هنوز پرونده مفتوح بوده و در حال بررسي است. دولت ايران دفاعي براي قربانيان جنگ در محاكم بين‌المللي نداشته است عثمان مزين وكيل پايه يك دادگستري و عضو انجمن حمايت از مصدومان شيميايي سردشت در مورد پرونده رسيدگي به جنايات رژيم بعث عراق و آلمان در تهيه و توليد و حملات شيميايي به ايران گفت: شرط تشكيل پرونده جنگ در دادگاه رسيدگي به جنايات جنگي شكايت از سوي دولتي است كه به آن ظلم شده و قرباني جنگ بوده است ولي ايران با توجه به اينكه بر اساس قطعنامه 598 محق است هيچ‌گونه اقدامي انجام نداده است. مزين گفت: هر چند كه ايران از حذف دولت بعث و صدام خشنود و امروز در صدد بازسازي عراق است ولي اين نبايد نافي شكايت از دولت عراق در دوران جنگ باشد كه تاكنون وزارت امور خارجه كه وظيفه دعوي جنگ را دارد هيچ‌گونه دفاعي از قربانيان جنگ نداشته است. بنياد شهيد پزشكان را مقابل جانبازان قرار داد دكتر مصطفي قانعي رئيس مركز تحقيقات مصدومان شيميايي بقيه الله تهران كه از نخبگان عرصه تشخيص و درمان مصدوميتهاي شيميايي است امروز بر صندلي معاونت وزير بهداشت تكيه زده ولي همچنان در مركز تحقيقات در حال پژوهشهاي جديد براي بهبود جانبازان شيميايي است. وي در مورد وضعيت درماني و سلامت جانبازان شيميايي پس از گذشت 22 سال از جنگ تحميلي گفت: عمده مشكلات جانبازان شيميايي بيماري و مصدوميت ريه و پس از آن چشم و پوست است. همچنين ثابت شده برگشت معده به روده هم موجب تشديد عوارض مي‌شود و جانبازان شيميايي از مشكلاتي مانند افسردگي و كاهش ميل جنسي هم رنج مي‌برند. رئيس مركز تحقيقات مصدومان شيميايي با اعلام اينكه تعداد خروج جانبازان شيميايي براي درمان به خارج از كشور به صفر رسيده است گفت: تمامي مراحل درماني در ايران انجام شده و دارو هم در ايران توليد مي‌شود. وي در پاسخ به اين پرسش كه چرا جانبازان شيميايي بيشتر رغبت به استفاده از داروهاي خارجي دارند درحالي‌كه اين داروها گران است گفت: متاسفانه نظام بيمه‌اي ايران ارزان‌ترين داروها را تحت پوشش بيمه‌اي قرار مي‌دهد و جانبازان شيميايي براي استفاده از داروهاي خارجي مجبورند هزينه هنگفتي را بپردازند. البته اين را هم بايد اضافه كنم كه درمانهاي ما توانسته در بهبود جانبازان شيميايي ايران موثر باشد. قانعي به اين پرسش كه شما به عنوان شخصي كه درصد جانبازي مصدومان شيميايي را تعيين مي‌كنيد هميشه در معرض اتهام هستيد گفت: پروتكلي را 6 سال قبل تدوين كرديم و به بنياد شهيد داديم و امروز اجرايي مي‌شود كه بر اساس آن تشخيص پزشك براي جانبازان شيميايي ملاك است. همين موجب شد تعداد جانبازان شيميايي از 20 هزار تا به 50 هزار افزايش يابد پس نتيجه مي‌گيريم ما كارخوبي كرده ايم ولي اينكه ما هميشه متهم هستيم صحيح است. براي همين پزشكان مجرب كميسيون پزشكي هميشه در حال كم شدن هستند تا از گزند اين اتهامات در امان باشند و دليلش هم اين است كه بنياد شهيد ما را با جانباز مواجه كرده است در حالي كه ما تنها وضعيت سلامتي جانباز را رصد مي‌كنيم و كاري به درصد و تعيين حقوق و مزايا و تسهيلات جانباز نداريم. رئيس مركز تحقيقات مصدومان شيميايي كشور اظهار داشت: نبايد امتياز و درصد جانبازي با پزشك باشد بلكه مولفه‌هاي ديگري هم بايد در تعيين درصد مد نظر گرفته شود. قانعي گفت: آنهايي كه درصد نمي‌گيرند به اين دليل است كه مصدوميت‌شان خفيف بوده و تنها با تكه برداري قابل اثبات است. جانبازان شيميايي دچار افسردگي هستند بر اساس اين گزارش با تمام مشكلات حقوقي، معيشتي، مسكن، رفاهي و درماني كه قربانيان سلاح‌هاي شيميايي دارند به تازگي دانشمندان ايراني مورد جديدي از صدمات جنگ بر جانبازان شيميايي را كشف كرده‌اند. بر اساس اين گزارش PTSD حالتي است كه براي شخص پس از يك واقعه تهديد كننده براي حيات خود يا نزديكان ايجاد مي‌شود كه در دوران جنگ مي‌توان در يك حادثه تلخ كه ما در آن احساس خطر مي‌كنيم يا زندگي مان در معرض تهديد است يا شاهد مردن يا مجروح شدن ديگران باشيم تعريف مي‌شود. گروهي از پژوهشگران در دانشگاه زنجان اعلام كردند: در مطالعه‌اي كه از سال 1980 تا 1988 روي 60 هزار نفر ازافراد در معرض سلاح شيميايي شهرستان سردشت صورت گرفت نتيجه آن بود كه افرادي كه در معرض سطوح بالا و پايين از سلاح شيميايي قرار گرفته بودند در مقايسه با دو شهرديگر كه فقط در معرض سطوح بالا يا در معرض سطوح پايين قرارگرفته بودند مشكلات رواني بيشتري را نشان دادند. مطالعه نشان داد كه افسردگي، اضطراب و PTSD در بين افراد مقيم در بخشهايي كه در معرض سطوح بالايي از سلاح‌هاي شيميايي قرار داشتند شايع‌تر است. همچنين در مطالعه‌اي كه در سال 83 در دانشگاه بقيه‌الله تهران روي 100 نفر جانباز شيميايي گاز خردل صورت گرفت نتايج به‌دست آمده نشان مي‌دهد ميانگين سلامت عمومي در جانبازان 47 درصد بود كه بيانگر اختلال در سلامت افراد است همچنين متغيرهايي اعم از سطح تحصيلات، شغل و سابقه بستري روانپزشكي جانباز با سلامت عمومي ارتباط معنادار وجود دارد. اين پژوهشگران اعلام كردند با توجه به وضعيت جانبازان شيميايي در كشور بايد مسئولان در پژوهش‌هاي مرتبط با سلامت جانبازان دقت بيشتري كرده تا مشكلات بيشتري براي اين ايثارگران ايجاد نشود. در نتيجه مي‌توان اعلام كرد پس از گذشت 22 سال از جنگ تحميلي آثار جديدي از مشكلات سلامتي جانبازان شيميايي كشف شده كه هر كدام در نوع خود نشان از مظلوميت همراه با مصدوميت و مجروحيت دوران جنگ است ولي همچنان تعداد زيادي از جانبازان شيميايي بدون درصد به دليل خفيف بودن عوارض پرونده‌اي در بنياد شهيد ندارند و تسهيلاتي دريافت نمي‌كنند.