شکوفای گل های محمدی

بهاری دیگر از راه رسید و ماه اردیبهشت، باز هم عطر گل های محمدی همه جا را فرا گرفته است، آوای صلوات بر محمد و آل محمد در کوچه پس کوچه های شهر و در گلستان های گل محمدی پیچیده است، زبان در دهان آرام و قرار ندارد و بر مدار صلوات می چرخد. این روزها همه جا صحبت از اردیبهشت و سخن از گل و گلاب و مراسم گلابگیری است و سفر به کاشان و سیر در گلستان های گل محمدی در شهرها و روستاهای اطراف کاشان بخصوص، نیاسر و قمصر بازارش داغ. اردیبهشت ماه در منطقه کاشان را همه به نام فصل گل و گلاب می شناسند، ایامی که شادابی، نشاط و جلای روح و روان را در گلستان های گل محمدی این منطقه می توان به وضوح لمس کرد. نیمه های اردیبهشت ماه هر سال با شکفتن گل های محمدی و آغاز مراسم سنتی گلابگیری در منطقه کاشان و حومه همراه است و تا نیمه های خرداد ادامه دارد. گردشگران و بازدید کنندگان از جای جای کشورمان و حتی خارج از کشور به این مناطق سرازیر می شوند تا از شور و نشاط این ایام و عطر و بوی این نعمت خدادادی بهره مند شوند. شور و نشاط وصف ناپذیری اهالی این مناطق را فرا گرفته و خواب نوشین صبحگاهی را رها کرده و از خروس خوان به سمت گلستان های گل محمدی سرازیر می شوند و به دنبال قوت و روزی مشغول چیدن گل ها می شوند و بهر یک گل منت صدها خار می کشند و گرمای هوا را به جان می خرند. از سویی، گلاب گیر در کارگاه گلاب گیری که منتظر و چشم به راه گل های چیده شده است خود را برای روزی پرکار آماده می کند تا عطر و گلابی ناب را از گلهای به دست آمده به دست مشتریان و کسبه برساند و مشام مشتری را معطر سازد . آواز زیبای هزاران از سپیده دم، وزوز زنبورهای عسل با دمیدن خورشید طلایی، آواز و سرود شکر گلچین ها به همراه پيچيدن بوي خوش گل محمدي در كوچه باغ هاي شهر، دست به دست هم، زیبایی خاصی به این مراسم بخشیده و روح تازه ای به کالبد طبیعت می دمد و سبحان الله از این همه عظمت و خلقت و زیبایی... صدها سال است که در کاشان، گل سرخ، گل محبوب و دوست داشتني مردم و کشاورزان بوده و هست و هيچ گلي به اندازه گل محمدي در سروده هاي سرايندگان ستايش نشده است و "گلاب" عرقي است که براي نخستين بار در ايران قديم از تقطير گل سرخ يا گل محمدي که به گل گلاب نيز معروف است، بدست آمد و به دليل تقاضاي زياد صنعت عطر‌سازي براي روغن گل، گلاب محصول جانبي گل محمدي به شمار مي آيد که قيمت به نسبت ارزاني دارد. گلاب داراي طعم و بوي متمايزي است که در بعضي غذاهاي کشورهاي آسيايي استفاده مي‌شود و در ايران در توليد بستني، چاي و شيريني‌ها استفاده زيادي دارد و خواص دارویی فراوان و تاثیرگذاری را داراست. در حال حاضر گلستان هاي گل محمدي دومين محصول باغي شهرستان کاشان از لحاظ وسعت سطح زيرکشت است و کارگاه هاي گلابگيري سنتي و صنعتي گل محمدي به ايجاد اشتغال و توليد فراورده‌هاي گل براي عرضه به بازارهاي داخلي و صادرات به بازارهاي جهاني فعال هستند. فصل گلاب گيري همه ساله از پانزدهم ارديبهشت ماه تا 20 خرداد برگزار می شود و گردشگران و بازدیدکنندگان مي توانند براي ديدن اين جاذبه به شهرهاي نياسر و قمصر سفر کنند. شهرسبز نياسر مركز بخش نياسر از توابع شهرستان كاشان و استان اصفهان، يكي از مناطقی است که هر ساله در اردیبهشت ماه میزبان هزاران گردشگر، توریست و بازدید کننده از مراسم گلابگیری و فصل گل و گلاب است. کهن باغشهر نیاسر از كهن‌ترين مراكز سكونت بشري است و در فاصله 24 كيلومتري شمال غربي شهر كاشان (مركز شهرستان) قرار دارد که جاذبه هاي طبيعي و تاريخي شاخص آن بر تعداد بازدیدکنندگان در این ایام افزوده است. نياسر از طريق بزرگراه در فاصله 240 كيلومتري شهر تهران پايتخت ايران، 100 كيلومتري شهر قم مركز استان قم و 260 كيلومتري شهر تاريخي اصفهان مركز استان اصفهان قرار دارد. فاصله‌ي اين شهر از سه محور ارتباطي مهم كشور يعني از راه‌آهن و محور زميني بندرعباس- تهران 24 كيلومتر و از محور شيراز- اصفهان- تهران 60 كيلومتر است. شهرتاریخی و سبز نياسر به لحاظ موقعيت طبيعي، يكي از 3 مركز مهم توليد گل محمدي، گلاب و عرقيات گياهي شهرستان كاشان و كشور است. چنين ويژگي كم نظيري به سبب قرارگيري در دامنه‌ي شرقي كوههاي كركس و وجود چشمه‌ي پرآب اسكندريه و قنات‌هاي زياد است كه محدوده‌اي به وسعت بیش از 800 هكتار را به زير كشت برده و با گسترش روش‌هاي مدرن آبياري و كشاورزي به ميزان زيادي قابل گسترش است. وجود اختلاف ارتفاعي به ميزان 200 متر باعث ايجاد چشم‌اندازهاي بي‌نظير و بسيار زيبايي از نقاط مختلف شهر شده که به شكل روياگونه‌اي به پايين مي‌ريزد و قطرات ريز آب با عطر گل و سبزه درمي‌آميزد و بر گونه‌ها مي‌نشيند و نوازشگر روح و جان مي‌شود و بدينسان آبشار زيباي نياسر رخ مي‌نماياند و همه‌ي كوير را به سوي خويش مي‌خواند. در محيطي اين چنين عناصر چهارگانه آب، باد، خاك و نور دست به دست هم داده‌اند و محيطي دلپذير براي سكونت امروز و نيايش ديروز فراهم آورده‌اند. وجود فضاها، بناها و عناصر مهم و با ارزشی چون چارتاقي که قدمت آن به اواخر دوره‌ي اشكاني و اوايل دوره‌ي ساساني مي‌رسد (با ملحقات آن كه از بين رفته‌اند)، چشمه‌ي اسكندريه، غار رييس و آبشار زيباي آن در دوره‌ي قبل از ورود اسلام به ايران نشانگر اهميت اين نقطه و نقش بارزي بوده كه در مراسم آييني و پرستش داشته و پس از ورود اسلام به ايران نيز از جهات مختلف اين توجه استمرار داشته است. از جمله احداث مسجدي در پاي چشمه- كه شايد بر روي بنايي باستاني استمرار يافته باشد و يا توجهي كه در دوره‌ي صفوي به آن شده، مانند احداث و يا بازسازي شهرك تالار و آسياب و حمام پاي آبشار و مقبره‌هايي كه در كنار آنها قرار دارد. سنگهاي مزارهايي چون مزار پاي آتشكده و مزار روداب بيانگر سنگ‌نويسي قابل توجه و هنر نقاشي و حكاكي روي سنگ و نشانه‌هاي متنوع ديگري كه قابل مشاهده يا قابل كشف است. محلات مسكوني شهر نياسر در ميان مساحتي بالغ بر 800 هكتار از باغها و گلستان‌هاي اراضي زراعي پراكنده شده است. غار تاريخي رييس و لايه كهن زيرين آن، چارتاقي، بافت تاريخي با عناصر، فضاها، راسته‌ها و بناهاي عمومي و مسكوني متعدد و گوناگون، باغ‌هاي گسترده، گلستان‌هاي زيبا و قرارگيري در دامنه‌ي كوه به همراه چشمه اسكندريه و آبشار معروف آن و باغ و كوشك تالار، اين شهر را به يكي از شهرهاي تاريخي و گردشگري كشور تبدیل کرده است. وجود گلستان‌هاي گسترده باعث شده تا اين شهر تبديل به يكي از سه مركز عمده‌ي توليد گل‌محمدي و گلاب و عرقيات گياهي در شهرستان كاشان و كشور شود. حجم عظيم بازديدكننده از اين شهر و شهرهاي ديگر شهرستان كاشان به ويژه در فصل بهار و در ايام گل و گلاب به برگزاري جشنواره گل و گلاب منجر شد كه چند سالي است به طور متناوب اجرا شده و باعث جذب گردشگري زيادي در روز و شب در ماه‌هاي ارديبهشت و خرداد شده چنانچه ميزان جذب گردشگري اين شهر روزانه بين 3 تا 100 هزار نفر در شش ماهه‌ي اول سال برآورد شده است كه در مجموع ميزان گردشگري برابر یک میلیون نفر را شامل مي‌شود.