چرا دختر نصف پسر ارث می‌برد؟

سهیلا کرمی اظهار کرد: ارث که به آن "ما تَرَک" یعنی آنچه که در اختیار میت بوده، اما آنها را ترک کرده و رفته و باقی مانده است می‌گویند.

این وکیل پایه یک دادگستری با بیان اینکه ارث، مالی از "میّت" است که به بازماندگان زنده‌ او می‌رسد، گفت: در بحث مالکیت «مال‌الارث»، وارث باید در قید حیات باشد، چرا که برای فردی که از دنیا رفته مالکیتی نمی‌توان فرض کرد.

وی ادامه داد: در صورتی‌که میت فرزندانی دارد که جزو طبقه اول ارث هستند و یکی از فرزندان، قبل از پدر از دنیا رفته باشد، مالک ارثی از طرف پدر نخواهد شد و فرزندانش (نوه‌های پدر بزرگ، که جزو طبقه دوم ارث هستند) نیز - با وجود طبقه اول - ارثی از پدر بزرگشان نخواهند برد.

کرمی بیان کرد: منظور از قاعده ارث دختر نصف پسر است، این است که اگر ترکه میت را به سه قسمت مساوی تقسیم کنیم، دو قسمت از سه قسمت به وارث مرد و یک قسمت باقی مانده به وارث زن تعلق می‌گیرد.

وی افزود: به عبارت دیگر، سهم‌الارث پسر دو برابر دختر است، برای مثال، اگر متوفی تنها دارای یک فرزند پسر و یک فرزند دختر به عنوان ورثه باشد، هر چه از اموالش باقی مانده است، به سه قسمت تقسیم شده و دو سوم آن به فرزند پسر و یک سوم آن به فرزند دختر تعلق می‌گیرد.

کرمی بیان کرد: قوانین مربوط به ارث در قانون ایران، برگرفته از آیات قرآن کریم است و قانون‌گذار نمی‌تواند به خواست خود در حکم آن دخل و تصرفی کند.

این وکیل پایه یک در پاسخ به این پرسش که چرا ارث دختر نصف پسر است، گفت: دلایل مختلفی بیان شده از آن‌ها می‌توان به موظف بودن مرد به پرداخت نفقه اشاره کرد، به عبارت دیگر، مرد متعهد است که علاوه بر هزینه و مخارج خود، نفقه و خرج خوراک، پوشاک، مسکن و... همسر و فرزندان خود را نیز تهیه کند، این در حالی است که چنین وظیفه‌ای بر عهده زنان قرار نگرفته است.

وی در خصوص دیگر دلایل اینکه چرا ارث دختر نصف پسر تعیین شده است، بیان کرد: در دین اسلام، تکالیفی بر عهده مرد گذاشته شده که مستلزم پرداخت مال است، برای مثال ماده ۴۶۳ قانون مجازات اسلامی در این خصوص بیان می‌کند «در جنایت خطای محض در صورتی که جنایت با بینه یا قسامه یا علم قاضی ثابت شود، پرداخت دیه بر عهده عاقله است»، منظور از عاقله براساس ماده ۴۶۸ قانون مجازات اسلامی پدر، پسر و بستگان ذکور نسبی پدری و مادری یا پدری به ترتیب طبقات ارث است.

کرمی گفت: به طور کلی می‌توان بیان کرد که ارث دختر به این دلیل نصف ارث پسر تعیین شده که میان حقوق و تکالیف آن‌ها تعادل و توازن برقرار شود.

وی خاطرنشان کرد: عمل نیز، تعهداتی که بر عهده مردان قرار داده شده، از قبیل پرداخت مهریه، نفقه، اجرت‌المثل ایام زوجیت و... باعث شده که بخش اعظم درآمد آن‌ها به زنان تعلق گیرد./ایسنا