هوای آلوده برای کدام بیماران مرگبار است؟

 با افزایش شاخص‌های آلودگی هوا، این نگرانی تشدید می‌شود که چه کسانی بیشتر از سایر افراد باید نگران سلامت خود باشند. زیرا، کوچک‌ترین عارضه تنفسی و استنشاق هوای آلوده؛ می‌تواند برای این قبیل افراد بیمار، خطرناک و البته، مرگبار باشد.

مواجهه با آلودگی هوا می‌تواند سبب طیف وسیعی از اثرات منفی سلامتی از افزایش بستری شدن در بیمارستان، مراجعه به اورژانس تا افزایش خطر مرگ زودرس شود.

افزایش خطر ابتلاء به آسم، بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان ریه، حملات قلبی، عروقی و تنفسی، کاهش عملکرد ریه و پیامدهای منفی بارداری از دیگر اثرات آلودگی هوا بر سلامت است.

بیماران قلبی

تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد تأثیرات مخرب آلودگی هوا از فرق سر تا نوک پا یکسان است و تک تک سلول‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما در این میان قلب و ریه بیشتر از هم آسیب پذیرند.

حال این سوال مطرح است که آلودگی هوا چگونه بر قلب و فشارخون تأثیر می‌گذارد. بایدها و نبایدهای روزهای آلوده برای بیماران قلبی و ریوی چیست.

یکی از دلایلی که گفته می‌شود تنفس هوای آلوده برای ریه و قلب خطری بیشتری دارد این است که ذرات بسیار ریز از دیوار ریه جذب خون می‌شوند. در این میان قلب، خون را به تمام بدن پمپاژ می‌کند و ذرات آلاینده به راحتی در اندام‌های دیگر پخش می‌شوند و رسوب می‌کند؛ اما ذرات آلاینده تأثیرات مستقیم در ساختار قلب دارند.

نفس کشیدن در هوای آلوده به رگ‌های خونی آسیب می‌زند و باعث تنگ و سفت شدن رگ‌ها می‌شود.

آلاینده‌های مضر هوا قابلیت ارتجاعی رگ‌ها را کم می‌کند، در نتیجه جریان خون کاهش و فشارخون بالا می‌رود. در نتیجه برای اینکه خون به همه اعضای بدن برسد قلب باید با فشار بیشتری کار کند.

آلودگی هوا باعث بالا رفتن غلظت خون و لخته شدن خون می‌شود که کار قلب برای پمپاژ خون را سخت می‌کند. تنفس میزان زیاد این آلاینده‌ها باعث بهم زدن ریتم طبیعی ضربان قلب می‌شود. در نتیجه خون رسانی به بافت‌های قلب کاهش می‌یابد و عضلات قلب متورم می‌شوند. نفس کشیدن در هوای آلوده باعث بروز نارسایی قلبی، حمله و سکته قلبی می‌شود.

توصیه‌های پزشکی به بیماران قلبی

تا جایی که می‌توانید برنامه خود را طوری تنظیم کنید که در ساعات شلوغی و ترافیک بیرون از خانه نباشید. حتی اگر پیش بینی‌های آلودگی هوا شرایط را مساعد نشان می‌دهد باز هم در معرض دود ماشین‌ها قرار نگیرید.

نباید بدون چک کردن وضعیت آلودگی خانه را ترک کنید. با وجود اینترنت و نرم افزارهای مختلف تلفن همراه، چک کردن وضعیت آلودگی هوا کار سختی نیست. پس قبل از ترک کردن خانه وضعیت آلودگی در شهر را بررسی کنید.

نباید بیرون از خانه ورزش، پیاده روی یا دوچرخه سواری کنید. ورزش و پیاده روی یک روش مناسب برای تقویت ماهیچه‌های قلب و افزایش ظرفیت ریه‌ها است. اما تحرک بیشتر یعنی به اکسیژن بیشتری نیاز دارید و در روزهایی که هوا آلوده است این مساوی با ذرات آلاینده بیشتر است.

نباید درب و پنجره‌ها را در خانه یا محل کار باز بگذارید. اغلب ما عادت داریم که برای عوض شدن هوا مدتی از روز درب و پنجره‌ها را باز کنیم. اما در روزهایی که هوا آلوده است این کار به تهویه کمک نمی‌کند. بلکه باعث می‌شود هوای آلوده بیشتری وارد اتاق شود.

بیماران مبتلا به سرطان

بر اساس بررسی و تحقیقات به عمل آمده در جهان، آلودگی هوا با ابتلاء به سرطان ریه و مثانه ارتباط مستقیم دارد. همچنین طبق تحقیقات جدید آلودگی هوا مرگ میر ناشی از انواع سرطان به ویژه سرطان سینه و پانکراس را افزایش می‌دهد.

محققان دریافتند که بیشترین افزایش در بروز سرطان سینه در میان زنانی است که به طور متوسط سطوح بالاتری از آلودگی ذرات معلق در خون را داشتند.

ذرات معلق به قدری کوچک هستند که می‌توانند در عمق ریه‌ها استنشاق شوند.

مهم‌ترین راهکار مقابله با عوارض آلاینده‌ها

مهم‌ترین و کارآمدترین توصیه برای مقابله با عوارض ناشی از تنفس در هوای آلوده استفاده از ماسک‌های فیلتر دار است. البته اینکه افراد در کدام شهر و با چه میزان آلودگی زندگی می‌کنند بسیار اهمیت دارد.

بار بیماری‌ها و آلودگی هوا

بار بیماری‌ها به ترتیب ۲۶ درصد از مرگ‌های ناشی از سکته مغزی، ۲۰ درصد از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های ایسکمیک قلبی، ۱۹ درصد از مرگ‌های ناشی از سرطان ریه، ۲۰ درصد از مرگ‌های ناشی از دیابت، ۳۰ درصد از مرگ‌های ناشی از عفونت‌های تحتانی دستگاه تنفسی و ۴۰ درصد از مرگ‌های ناشی از بیماری‌های مزمن انسداد ریوی منتسب به مواجهه طولانی مدت با آلودگی هوای آزاد است.

به نظر می‌رسد با تشدید آلودگی هوا در کلانشهرها به ویژه پایتخت، افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، باید بیش از پیش مراقب سلامت خود باشند و در خانه بمانند.

مهر