آینده کره بعد از کیم جونگ اون

خبرگزاری تسنیم: هفته گذشته یک سایت خبری در کره جنوبی با انتشار گزارشی از جراحی قلب رهبر کره شمالی توجه رسانه‌های دنیا را به خود جلب کرد. پس از آن سی ان ان و رویترز به این داستان شاخ و برگ داده و بررسی احتمال مرگ وی پرداختند. عدم حضور وی در جشن‌های موسوم به " روز پسر" در چهارشنبه گذشته مدرکی است که نمی‌توان به آن بی توجه بود.

حال با توجه به راز آلود بودن همه امور در کره‌شمالی این سوال در ذهن‌ها نقش بسته است که به راستی در صورت مرگ احتمالی کیم جونگ اون آینده قدرت در این کشور به چه سمتی پیش خواهد رفت؟

پس از جنگ جهانی دوم و تجزیه شبه جزیره کره، پیونگ یانگ برخلاف همسایه جنوبی خود که با انتخاب سبک لیبرال به ایالات متحد تکیه کرد، این کشور حکومتی بر پایه سوسیالیسم و ایدئولوژی بوم خود (جوچه) با محوریت رهبر حزب کمونیست شکل داد. پس از گذشت سال‌ها و طرح ایده اتحاد دو کره، پیونگ یانگ پیشنهاد مدل کنفدراسیونی و مبتنی بر یک کشور دو دولت را مطرح کرده که حاکی از اهمیت بقای رژیم برای مقامات ارشد کره شمالی است.

مشاهده روند انتقال قدرت در این کشور نیز حاکی از توجه رهبران برای حفظ قدرت در درون خاندان بوده است. کیم ایل سونگ، رهبر اعظم این کشور از همان ابتدا به دقت روند انتقال قدرت به منظور حفظ سیستم و ایدئولوژی مورد نظر را برنامه ریزی کرده بود.

هرچند انتقال قدرت در بین اعضای خانواده یک موضوع غیرمعمول در یک نظام سوسیالیست به شمار می‌رود سوالاتی درباره احتمال حفظ این ساختار پس از مرگ بنیانگذار سیستم سیاسی کره شمالی مطرح شد، اما گذر زمان و انتقال قدرت نشان داد که این خاندان به دقت برای آینده سیاسی خود برنامه ریزی کرده اند. در صورت احتمال جدی بودن شرایط نامساعد جسمانی کیم جونگ اون، کارشناسان گزینه‌های موجود برای جانشینی وی را مورد بررسی قرار داده اند.

پسری زیر سن قانونی

روند انتقال قدرت به صورت سنتی در نظام سیاسی کره شمالی از پدر به پسر بوده است. سرویس اطلاعاتی کره جنوبی معتقد است کیم که در سال 2009 با ری سول جو، خواننده سابق این کشور ازدواج کرده دارای سه فرزند است. مشکل اینجاست که به صورت رسمی هیچ اشاره‌ای به کودکان رهبر کره شمالی در رسانه‌های رسمی این کشور نشده است. تنها طبق گزارش روزنامه دونگ ایلبو کره جنوبی بزرگترین فرزند کیم جونگ اون پسری است که در سال 2010 متولد شده و مسلما درحال حاضر به واسطه سن کم شرایط در درست گرفتن قدرت را ندارد. دنیس رودمن، بسکتبالیست سابق و دوست رهبر فعلی کره شمالی که به این کشور سفر کرده در سال 2013 گفت که کیم دختری به نام جو آئه نیز دارد.

برادر گیتاریست

کیم جونگ چول، تنها برادر زنده رهبر کره شمالی به شمار می رود که باتوجه به علاقه بیشتر او به گیتار تا سیاست، به نظر انتخابی دور از ذهن خواهد بود. تائه یونگ هو، یکی از مقامات سیاسی کره شمالی که به کره جنوبی پناهنده شد درباره بردار کیم جونگ اون گفته بود که این برادر بزرگتر دارای هیچ عنوان رسمی نیست و در واقع او تنها یک گیتاریست بااستعداد به شمار می رود.

برادرزاده ای نگران

کیم هان سول، برادر زاده رهبر کنونی کره شمالی که متولد 1995 است شاید بر روی کاغذ همچنان یکی از گزینه های جانشینی عموی خود به شمار رود اما با اتفاقاتی که برای پدرش افتاد این امر بعید به نظر می رسد. کیم جونگ نام، به عنوان پدر او مدتها بود که به نوعی در ماکائو در تبعید به سر می برد. او که در واقع برادر ناتنی بزرگتر کیم جونگ اون بود اصلی ترین رقیب برای وی به شمار می رفت و همواره درحال انتقاد از رژیم تحت اداره برادرش بود. امیدها برای بازگشت کیم هان سول به پایتخت پس از به قتل رسیدن پدرش در فرودگاهی در کوالا لامپور در سال 2017 توسط دو زن، تا اندازه زیادی رنگ باخت.

خواهری با استعداد در سیاست

کیم یو جونگ، خواهر رهبر فعلی کره شمالی یکی از اعضای ارشد حزب کارگر بوده و درحال حاضر قدرتمندترین زن در این کشور به شمار می رود. به گزارش واشنگتن پست او سابقه فعالیت به عنوان رئیس ستاد را داشته و به دنبال فعالیت در دپارتمان تبلیغاتی کشور و تلاش برای حفظ چهره برادر به عنوان یک مدیر شایسته، یکی از افراد مورد اعتماد وی به شمار می رود. انتخاب یک زن به عنوان رهبر در این کشور بعید به نظر می رسد. به عنوان مثال همسر کیم جونگ اون که همواره شاهد حضور او در کنار رهبر کره شمالی هستیم دارای قدرتی سیاسی نیست.

چالش حکمرانی در خاندان حاکم

درصورت جدی بودن وخامت حال رهبر کره شمالی به نظر می رسد باتمام برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای حفظ قدرت در داخل خانواده، این خاندان با معضلی جدی مواجه شده باشند. هیچ یک از گزینه های مرد در این خاندان دارای قدرتی قابل توجه نبوده و باتوجه تجربه ساختار سیاسی کره شمالی، خواهر کیم جونگ اون نیز برای در اختیار گرفتن قدرت با چالش های جدی مواجه است.

احتمالات پیش‌رو، آیا سیستم سیاسی سربلند بیرون می‌آید؟

با مدنظر قراردادن بدترین و بهترین سناریوهای احتمالی در صورت صحیح بودن مرگ رهبر کره، به نظر می رسد بدترین گزینه درگیری های حزبی و سقوط خشونت آمیز سیستم سیاسی کره شمالی باشد. نتیجه این امر می‌تواند موج جدیدی از آوارگان، جدی شدن خطر ناشی از تسلیحات هسته‌ای و شیمیایی، افزایش درگیری در مرزهای کره و فشار بر چین و کره جنوبی برای مداخله را به همراه داشته باشد. بروس بنت 7 سال قبل در گزارشی که برای موسسه رند تهیه کرده بود با بررسی احتمال سقوط نظام کره شمالی هشدار داده بود که به احتمال زیاد سرنگونی این رژیم با خشونت وتحولات عظیمی همراه خواهد بود.

احتمال مداخله خارجی؟

با توجه به احتمال تزلزل در نظام سیاسی و همچنین فرماندهی در این کشور که به شدت متکی به فرد در نظام تصمیم‌گیری است، هرگونه فقدان فرماندهی کل، در رده‌های بالای نیروهای نظامی این کشور، سردرگمی ایجاد و موجبات بروز ناگهانی خشم نهفته را در داخل کشور فراهم می‌کند و این امر نیز راه را برای سوء استفاده دشمنان بخصوص کره‌جنوبی و آمریکا برای بهره‌گیری از اوضاع بوجود آمده فراهم می‌سازد. شاید پیش‌بینی درباره سرنگونی خشونت‌بار رژیم این کشور به همین دلیل است که مداخله خارجی و درگیری با عناصر سرگردان اما همچنان وفادار به نظام این کشور منجر به خونریزی شود.

از سوی دیگر این یک واقعیت است که اول همسایه جنوبی و متعاقب آن آمریکا از هرنوع سرنگونی به این سبک هراس دارند چرا که بالاخره کره‌ شمالی دارای سلاح هسته‌ای است و اول کره جنوبی و بعد از آن قوای آمریکا در منطقه و حتی ژاپن ممکن است قربانی وخامت احتمالی اوضاع شوند. پس به نظر می‌رسد ترجیح آنها این است که مداخله‌ای جدی نداشته باشند.