اوضاع در افغانستان اصلا به نفع آمریکا و متحدانش پیش نمی‌رود

خبرگزاری تسنیم: روزنامه اینترنتی «وزگلیاد» در تحلیلی نوشته است: مشکلات در افغانستان در حال تغییراتی هستند. آمریکا در حالیکه روسیه و ایران را متهم میکند، خود مذاکره با جنبش تروریستی طالبان را آغاز کرده و این مسئله گویای شکست کامل راهکار آمریکا در افغانستان است. هرچند مقامات واشنگتن نمی‌خواهند این شکست را بپذیرند. مسئله این است که در طول تمام این سال‌ها آمریکایی‌ها هنوز نتوانسته‌اند مشکل اصلی در افغانستان را درک کنند و خطر ارتکاب اشتباهات بزرگتری این کشور را تهدید می‌کند.

البته پیش از این نیز تماس‌هایی با طالبان گرفته شده، ولی هرگز این مسئله هدف نهایی نبوده و هر یک از طرفین از این مذاکرات برای تقویت مواضع خود استفاده می‌کردند. ولی اکنون اوضاع متفاوت است. این مذاکرات دارای هدف بوده و آن همگرایی جنبش طالبان با عوامل دولت افغانستان است.

به نظر می‌رسد تاریخ جنگ افغانستان به این زودی‌ها پایان نخواهد یافت. مراحل آن تغییر کرده و راهکار‌های مختلفی در نظر گرفته شده، ولی جنگ همچنان مرکز توجه تمامی دستگاه‌های جاسوسی، ضدجاسوسی، وزارتخانه‌های دفاع و مراکز علمی و تجزیه و تحلیلی جهان قرار دارد. آنقدر به وضعیت بی ثباتی در افغانستان عادت شده که گاهی به وضعیت راهبردی پیرامون آن و به طور کلی به اوضاع منطقه توجه کافی نمی‌شود.

اوضاع در افغانستان اصلا به نفع آمریکا و متحدانش پیش نمی‌رود

مذاکرات با طالبان در مرکز توجه رویداد‌های ده سال اخیر است. این مذاکرات می‌تواند اوضاع در این کشور را به طور اساسی تغییر بدهند. بدون تردید سخنگوی اصلی این روند در دستان آمریکا که سازمان دهنده و تامین کننده مالی آن است. مذاکرات مقامات کابل با طالبان به طور رسمی در ماه فوریه آغاز شد در حالی که در سال ۲۰۰۳ شورای امنیت سازمان ملل طالبان را یک سازمان تروریستی نامید. دادگاه عالی روسیه نیز جنبش طالبان را تروریستی دانسته و فعالیت‌های آن در سراسر خاک روسیه ممنوع است. در عین حال "ضمیر کابلوف" نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در امور افغانستان بار‌ها اعلام کرده که مذاکره با طالبان ضروری است. ولی طرف آمریکایی روسیه را از این روند کاملاً کنار گذاشته است.

در حال حاضر اوضاع در افغانستان بسیار پیچیده است: سیستم سیاسی در این کشور در بحران عمیقی به سر می‌برد، اوضاع نظامی این کشور کاملا بی ثبات بوده و اصلا به نفع ائتلاف بین المللی به سرکردگی آمریکا پیش نمی‌رود، نیرو‌های تندرو بیش از ۴۰ درصد از خاک این کشور را در کنترل دارند. البته طالبان تاکنون دست به اقدام جدی نزده و این مسئله خود گویای بسیاری از مسائل است. جنبش طالبان مخالف مذاکرات تنها در حرف هستند، آن‌ها مایلند معامله بر سر تقسیم قدرت با کابل آغاز شود. هدف اصلی آن‌ها از مذاکره همین است، هرچند به زبان آورده نمی‌شود. مشخصا طالبان نیز دارای فراکسیون‌های مختلف است و همین مسئله روند مذاکرات را پیچیده می‌کند. مقامات طالبان هم در حال مذاکره با کابل و هم با آمریکا هستند، ولی این مسئله به طور رسمی اعلام نمی‌شود.

اکنون آمریکا بیش از ۱۷ سال است که در خاک افغانستان حضور نظامی دارد و در این کشور میلیارد‌ها دلار هزینه کرده است و مقامات کابل حتی نمی‌دانند این پول‌ها کجا خرج میشود با وجود این آمریکایی‌ها تاکنون راهکار مشخص و موفقیت آمیزی در افغانستان نداشتند.

نامشخص بودن مواضع قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای در افغانستان

کارشناسان آمریکایی علت بی ثباتی در افغانستان را تنها در سیاست‌های طالبان، اقدامات ایران، دخالت‌های روسیه و پاکستان و ..... می‌داند. در حالیکه این‌ها بیشتر یک افسانه هستند تا واقعیت.

مشخص است که پیش بینی روند اوضاع در افغانستان بسیار دشوار است، ممکن است اوضاع طبق سناریوی مورد نظر آمریکا و مقامات کابل پیش رفته و طالبان به تدریج شروع به همگرایی با دولت افغانستان کند. البته نیرو‌های تندروی طالبان با چنین برخوردی کنار نیامده و به اقدامات تروریستی و جنگ‌های پارتیزانی خود ادامه خواهند داد.

این مسئله نیز بعید نیست که روند مذاکرات و همگرایی شکست بخورد و اوضاع پیچیده‌تر از قبل شود. طالبان به جنگ خود ادامه داده و آمریکا نیز همچنان در باتلاق افغانستان درگیر خواهد بود. در این بین مواضع برخی قدرت‌های بزرگ جهانی و منطقه‌ای در افغانستان هنوز به طور کامل مشخص نیست. اینکه روسیه، چین، ایران، پاکستان، ترکیه، عربستان سعودی، قطر و حتی کشور‌های آسیای مرکزی چه منافعی در افغانستان دارند؟ برای این سوال‌ها هنوز پاسخ مشخصی وجود ندارد، ولی در زمانی که آمریکا از طریق کابل در حال مذاکره با طالبان است، در حالی که تا چندی پیش آن‌ها را دشمن اصلی خود می‌نامید، شاید بتوان به این سوال‌ها پاسخ گفت.