چرا صدر در انتخابات پارلمانی عراق رأی آورد؟

خبرگزاری تسنیم: طی روز‌های آینده جریان‌های سیاسی عراق بر سر انتخاب رئیس مجلس، رئیس جمهور و نخست وزیر به توافق خواهند رسید و جریان پیروز برای تشکیل دولت آینده ناگزیر به توافق و ائتلاف با دیگر جریان‌هاست چرا که هیچ از جریان‌های سیاسی حائز اکثریت مطلق آرا برای تشکیل دولت نشدند و برای تشکیل کابینه نیازمند ائتلاف با دیگر جریان‌های سیاسی هستند.

صرف نظر از بحث تشکیل کابینه، سوال اساسی که این روز‌ها در محافل سیاسی مطرح است این است که چرا جریان صدر در حالی که هیچ یک از رقبا وی را رقیب جدی نمی‌دیدند در این دوره در قامت یک رقیب جدی ظاهر شد و دیگر رقبا را جا گذاشت و به پیروزی رسید. این پیروزی را تا چه حد می‌توان به قدرت و توان این جریان در بسیج مردمی و جذب رای عراقی‌ها تجزیه و تحلیل کرد یا اینکه پیروزی این جریان را باید در عوامل دیگر جستجو کرد.

جریان صدر از فضای نارضایتی مردمی در این دوره نهایت بهره برداری را کرد

با توجه به اینکه بر اساس گزارش رسانه ای، ۳۰ درصد مردم عراق فقیر هستند و دولت عراق هم که درگیر مبارزه با داعش بوده عملا نتوانست گامی در حل این مشکلات بردارد، طبعا شعار مبارزه با فقر و بهبود وضعیت اقتصادی مردم شعاری جذاب بود که در این شرایط بخشی از مردم را به سمت خود جذب کرد به خصوص اینکه دولت مستقر کارنامه خوبی در امر مبارزه با فقر و ایجاد اشتغال برای جوانان از خود نداشت. در این شرایط جریان صدر از فضای نارضایتی مردمی در این بخش نهایت بهره برداری را کرد از ناتوانی دولت در بهبود وضعیت معیشت مردم که درگیر جنگ با داعش بود گرفته تا عدم جدیت دولتمردان در مبارزه با فساد اقتصادی.

در زمینه فساد نیز عراق بر اساس گزارش «سازمان جهانی شفافیت» در بدترین وضعیت قرار دارد. مقتدی صدر رهبر جریان صدر تلاش کرد که خود را در قامت مبارزه با فساد و پرچمدار اصلاحات در بدنه حاکمیت مطرح کند به طوری که در این رابطه بار‌ها از طرفداران خود خواست که به خیابان‌ها بریزند و اعتراض خود را نسبت به گسترش فساد در این کشور به گوش مسئولان عراقی برسانند و حتی بر اساس برخی از گزارشها، صدر این کار را از نزدیکان خود شروع کرد و کسانی که متهم به فساد اقتصادی و مالی بودند مجازات کرد. این اقدامات بدون تردید از چشم رای دهندگان عراقی به دور نبوده است حتی اگر اقدامی نمایشی و ظاهری و برای کسب رای بوده باشد چرا که چنین اقداماتی را هر چند به ظاهر از سوی دیگر رهبران جریان‌های سیاسی عراق شاهد نبودیم.

ائتلاف صدر با جریان‌های دیگر از جمله مستقل‌ها را نباید در پیروزی وی نادیده گرفت.

علاوه بر این، عامل دیگری که در پیروزی مقتدا صدر موثر بوده ائتلاف این جریان با جریان‌های مستقل و حتی جریان‌هایی بوده که از نظر فکری و ایدئولوژی با هم همخوانی ندارند. ائتلاف صدر با جریان‌های دیگر از جمله مستقل‌ها را نباید در پیروزی وی نادیده گرفت بر اساس نتایج رسمی نهایی کمیسیون عالی انتخابات عراق، از مجموع ۵۴ کرسی که جریان سائرون به رهبری مقتدی کسب کرد، ۱۷ کرسی از آن مستقل‌ها بوده است که کرسی قابل توجه‌ای است که حضور جریان‌های لائیک را نیز باید به آن افزود. در واقع جریان صدر با نامزدی این افراد ناشناخته که کارنامه سفیدی به همراه داشتند، توانست آرای خاموش برخی از اقشار جامعه عراق را به سمت خود جلب کند.

جریان صدر دارای پایگاه اجتماعی و رای ثابتی در بین طرفداران خود است.

عامل سومی را که می‌توانیم در پیروزی جریان صدر دخیل بدانیم مشارکت پایین مردم در انتخابات اخیر عراق بود که کمیسیون عالی انتخابات عراق میزان مشارکت در انتخابات پارلمانی اخیر را ۴۴.۵۲ درصد اعلام کرد که این میزان در بغداد ۳۰ درصد بود که این امر در ریزش آرای جریان‌های رقیب موثر بوده است چرا که جریان صدر دارای پایگاه اجتماعی و رای ثابتی در بین طرفداران خود است که این افراد به علت وفاداری به جریان مورد نظر با وجود همه مشکلات حاکم بر جامعه و ضعف حاکمیت به پای صندوق‌های رای حاضر می‌شوند و به هم حزبی خود رای می‌دهند که این امر عملا در انتخابات اخیر عراق روی داد.

همه این عوامل دست به دست هم داد در حالی که همه پیش بینی‌ها حکایت از پیروزی جریان نصر به رهبری عبادی در این دوره از انتخابات با کسب دست کم ۶۰ کرسی را داشت، جریان صدر بتواند به موفقیت چشم گیری دست یابد و حیدر العبادی با وجود نخست وزیر مستقر که همه امکانات در اختیار وی بود، توانست در جایگاه سوم بعد از جریان فتح به رهبری هادی العامری قرار گیرد تا همچنان چشم امید به ائتلاف با جریان‌های دیگر برای تصدی نخست وزیری در این دوره داشته باشد.