گزینه‌های عربستان برای سعد الحریری چیست؟

خبرگزاری تسنیم: چرا دبیر کل حزب الله لبنان در سخنرانی خود تلاش کرد لبنانی‌ها را آرام کند؟ اینها سوال هایی است که پس از استعفای سعد الحریری مطرح است و باید برایش پاسخی یافت.

به گزارش روزنامه رای الیوم، عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه در ارزیابی تحولات مربوط به استعفای نخست وزیر لبنان و اعلام آن از عربستان نوشت: گزینه‌هایی که عربستان پیش روی سعد الحریری قرار داده است چیست؟ چرا دبیر کل حزب الله لبنان در سخنرانی یکشنبه شب تلاش کرد لبنانی ها را آرام کند؟ اینها سوال هایی است که باید به آن پاسخ داد.

ترس و نگرانی لبنانی‌ها از آینده

استعفای غیرمنتظره سعد الحریری از نخست وزیری سوال های زیادی را برای همه لبنانی ها مطرح کرده است از جمله اینکه آیا جنگ علیه لبنان در راه است؟ چه کسی آتش این جنگ را روشن خواهد کرد؟ نتیجه احتمالی آن چه خواهد بود؟ و چه تعداد افراد بیگناه در آن به شهادت خواهند رسید؟

این سوال ها که بیانگر نگرانی و ترس از آینده است، موجب شد سید حسن نصرالله دبیر کل جنبش حزب الله لبنان یکشنبه شب به سرعت به منظور آرام کردن مردم لبنان و کاهش نگرانی های آنان سخنرانی کند.

در همین ارتباط «ریاض سلامه» مدیر بانک مرکزی لبنان نیز پیش از سید حسن نصرالله به همین شکل مردم را آرام و از نگرانی های آنها را کاست و اعلام کرد قیمت لیر لبنان کاهش نداشته و ارزش آن ثابت است و هیچ دلیلی برای چنین احتمالی وجود ندارد.

اشاره سید حسن نصرالله به طرح نظامی عربستان علیه لبنان

دبیر کل حزب الله لبنان نیز در سخنان خود با اشاره به بحران داخلی عربستان، بازداشت گسترده شاهزادگان، وزرای کنونی و سابق و بازرگانان به اتهام فساد، وجود یک طرح عربستانی برای حمله نظامی به لبنان را منتفی ندانست اما در اینکه عربستان به چنین حمله ای دست بزند به دیده تردید نگرییست زیرا این کشور با لبنان مرز مشترکی ندارد و برای حمله باید از خاک فلسطین اشغالی عبور کند حال آنکه اسرائیل هیچگاه به درخواست عربستان با لبنان وارد جنگ نمی شود بلکه تنها به درخواست آمریکا و یا بر اساس منافع اش وارد چنین جنگی می شود.

نکته قابل توجه اینکه استقبال آشکار اسرائیل از استعفای سعد الحریری چه بسا یک تحلیل دیگر داشته باشد و آن اینکه بیانگر تمایل این رژیم به رویارویی با حزب الله و تلاش برای ریشه کن کردن آن به شکل مستقیم یا غیر مستقیم در سایه حمایت آمریکا و عربستان است و در این خصوص نباید فراموش کرد که عربستان در سال 2006 آشکارا حمله تل آویو به لبنان را تایید کرد و برای توجیه اقدام خود حزب الله را سرزنش نمود.

دو راهی تلخ سعد الحریری

الحریری بنابر تصمیم آمریکا توسط عربستان استعفای خود را اعلام کرد. او در برابر یک دو راهی قرار داشت که راه سومی برایش نبود یا استعفا یا زندان.

بازگشت به لبنان نیز بعید است زیرا تا زمانی که او تابعیت عربستان را دارد فقط با اجازه محمد بن سلمان ولیعهد عربستان می تواند از این کشور خارج شود. وی از متعب بن عبدالله رئیس گارد ملی این کشور یا شاهزاده ولید بن طلال ثروتمندترین شخص عربستان با 26 میلیارد دلار ثروت و پیوند خونی و نسبی با خاندان سعودی که بازداشت شده اند، بالاتر نیست.

بر این اساس به نظر می رسد انتظار رئیس جمهور لبنان برای بازگشت سعد الحریری و توضیح در مورد استعفا، طولانی شود .

احتمال محاکمه سعد الحریری در عربستان

بعید نیست که الحریری به اتهام فساد مالی در عربستان محاکمه و بازداشت شود؛ زیرا کسی که در بخش ساخت و ساز عربستان فعال است بعید است از اتهام فساد مبرا باشد. علاوه بر این بین او و دولت سعودی اختلافات سیاسی وجود دارد و برنده شدن در مناقصه ها بدون پرداخت رشوه امکان پذیر نیست، چه شاهزاده ها، وزرا، مسئولان عالی رتبه وچه قضات عربستانی و این واقعیتی است که برای درک آن هوش و زیرکی زیادی لازم نیست.

وی می افزاید: لبنان در حال حاضر با چندین جنگ روبرو است نه یک جنگ؛ جنگ اقتصادی، امنیتی، نظامی و چهارم روانی که سید حسن نصرالله برای آرام کردن فضا از آنها سخن نگفت چرا که هیچ یک این جنگ ها به نفع هیچ طرفی نخواهد بود.

موضع مصر چه خواهد بود؟

با این توضیحات این سوال مطرح است که در صورت شروع جنگ سوم در لبنان بر ضد حزب الله یا ایران، مصر موضعش چه خواهد بود؟

در پاسخ باید گفت: نمی توان جواب قطعی و رسمی به ان سوال داد چرا که مصر بارها تاکید کرده است هیچ گاه نیروی نظامی برای جنگ به خارج از این کشورنخواهد فرستاد، زیرا ارتش مصر فقط وظیفه دفاع از خاک این کشور ومنافع آن را دارد و همین موضوع عامل مخالفت عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر با مشارکت نیروهای نظامی این کشور در عملیات «طوفان قاطعیت» علیه یمن بود آن هم در شرایطی که عربستان و امارات مصر را در این خصوص تحت فشار قرار دادند.

به نظر نمی رسد ورود به جنگ با حزب الله و ایران نیز به منافع مصر کمک کند. اما این موضوع در خصوص محاصره قطر و هر گونه اقدامی نظامی بر علیه این کشور فرق می کند و شرایط آن کاملا متفاوت است، زیرا مصر جز متحدان عربستان در این بحران است.

عملیات طوفان قاطعیت جدید عربستان ضد حزب الله و ایران تحت فشارهای آمریکا چه بسا در مرحله شکل گیری و انجام تماس با کشورهای عربی همانند اردن، مغرب، مصر ، سودان باشد و هسته اصلی این ائتلاف را همان عربستان، امارات و بحرین تشکیل می دهند.

با اینهمه چه بسا صحبت کردن درباره موضع این کشورها و واکنش آنها درباره این عملیات با وجود وسوسه های مالی کلان که پشت آن وجود دارد، زود باشد.

در این میان باید در نظر داشت که عربستانی که امروز می شناسیم با عربستان 80 سال پیش فرق کرده است و باید پرسید آیا شانس طوفان قاطعیت بر ضد حزب الله ،ایران و سوریه از مشابه آن در یمن بیشتر خواهد بود؟

در این خصوص تردیدهایی وجود دارد و روند امور هنوز در آغاز راه است در نتیجه باید برای رسیدن به پاسخ منتظر ماند.