چه کسی در کردستان عراق خیانت کرد؟

خبرگزاری فارس: مشکلات داخلی و دو دستگی در کردستان عراق به حدی زیاد است که حتی سه‌هفته پس از مانور همه‌پرسی جدایی بارزانی، نیز سر بر آورده و حزب بارزانی برای سرپوش بر آن، حزب طالبانی را به «خیانت» متهم می‌کند.

روز بیست و پنجم سپتامبر، کردستان عراق، همه‌پرسی جنجالی برگزار کرد تا به دنیا اعلام کند که کردستان با همه احزاب کوچک و بزرگش یکپارچه تصمیم جدایی از عراق گرفته‌ است.

این همه‌پرسی با اصرار «حزب دموکرات کردستان» و پافشاری شخص «مسعود بارزانی» رئیس این حزب و در میان امواج مخالفت داخلی و خارجی برگزار شد.

اکثر قریب به اتفاق طرف‌های داخلی کردستان و عراق و طرف‌های خارجی با این همه‌پرسی به دلایل متنوع مخالفت کردند. حتی ترکیه که برخی آن را به نوعی متحد حزب دموکرات می‌دانستند، از این حزب خواست تا همه‌پرسی را به تعویق بیندازد اما مسعود بارزانی با اصرار مخالفت کرد و با پیش کشیدن آنچه آن را «خواست مردم کُرد» نامید، اعلام کرد که همه‌پرسی برگزار می‌شود و در صورت لزوم، پیشمرگه از سرزمین مردم کُرد مانند کرکوک و دیگر مناطق موردمنازعه دفاع خواهد کرد.

همه‌پرسی در موعد خود برگزار شد و تهدیدها علیه کردستان افزایش یافت. بغداد با پرهیز از عکس‌العمل احساسی و با استناد به قانون اساسی، همه‌پرسی را باطل دانست و اعلام کرد که اجازه نمی‌دهد برخی سیاستمداران کُرد، وحدت سرزمینی عراق را نابود کنند.

سرانجام ارتش و نیروهای مسلح عراق به فرمان نخست وزیر و فرمانده کل نیروهای مسلح، بامداد دوشنبه 16 اکتبر مأموریت تأمین امنیت کرکوک و دیگر مناطق مورد منازعه با کردستان را آغاز کردند و اکنون که کمتر از 48 ساعت از آغاز این مأموریت می‌گذرد، نیروهای پیشمرگه از همه مناطق نظامی، نفتی و سیاسی کرکوک عقب‌نشینی کردند و علاوه بر این، مناطق مورد منازعه در دو استان دیاله و نینوی مانند سنجار نیز تحت کنترل نیروهای عراقی در آمد.

انشقاق داخلی در کردستان؛ اختلافاتی که بارزانی با همه‌پرسی مخفی کرد

مسعود بارزانی که در کردستان با مخالفت‌های متعددی روبه‌رو بود و هست، موفق شد با تهییج افکار عمومی از طریق وعده استقلال و ایجاد کشور کردستان بزرگ، بر اختلافات داخلی سرپوش بگذارد و با به نمایش گذاشتن همه‌پرسی، تلاش کَرد کردستان را متحد نشان بدهد.

سیاستمداران عراقی حتی قبل از زمان همه‌پرسی هم اعلام کردند که بارزانی در حال چالش با دولت مرکزی و دیگر طرف‌های بین‌المللی است اما تاوان این امر را مردم کردستان می‌دهند.

هیرو طالبانی، همسر جلال طالبانی، اعلام کرد که بارزانی با همه‌پرسی همه را به چالش کشیده و در حالی که کشورهای بزرگی مانند آمریکا، انگلیس، روسیه، چین و همسایگان [مثل ایران و ترکیه] خواستار عدم برگزاری همه‌پرسی شده‌اند، او همه‌پرسی را برگزار کرد اما تاوان آن را مردم کردستان می‌دهند.

این انشقاق تا جایی پیش رفته که امروز نیروهای حزب دموکرات در تنگه «دگله» میان اربیل و سلیمانیه مستقر شدند و بر خلاف انتظارها به جای آنکه مقابل نیروهای ارتش عراق موضع بگیرند، مقابل پیشمرگه حزب طالبانی موضع گرفته‌اند. این امور نشان‌دهنده عمق اختلافات در کردستانی است که بارزانی وانمود می‌کرد یکپارچه خواستار جدایی از عراق است.

آغاز اتهامات متقابل به «خیانت»

زمانیکه کرکوک، جایی که قلب کردستان نامیده می‌شود، روز دوشنبه (دیروز) تحت کنترل نیروهای دولت مرکزی عراق درآمد، صدای اعتراض حزب دموکرات (بارزانی) بلند شد و حزب اتحادیه میهنی (حزب طالبانی) را به «خیانت بزرگ» متهم کرد و اعلام کرد که نیروهای پیشمرگه حزب طالبانی با ترک مواضع خود و تحویل آن به نیروهای عراق، مرتکب خیانت شده‌اند.

در مقابل، هیرو طالبانی با اعلام اینکه فرزندان او همه در خط مقدم در کنار نیروهای پیشمرگه هستند، اتهام خیانت را رد کرد و گفت «حزب اتحادیه میهنی از زمان تأسیس فداکاری‌های بزرگی برای تحقق حقوق مردم کرد کرده... همه می‌دانند که اعضای خانواده من از اراس، بافل، قباد، لاهور و پولاد گرفته، در کنار برادرانشان در پیشمرگه هستند».

هیرو با اشاره به رسانه‌های کردستان، از مردم کردستان خواست که شایعات مغرضانه را که برخی رسانه‌های مغرض درباره پیشمرگه حزب طالبانی انتشار می‌دهند باور نکنند.

چه کسی خائن است؟

گذشته از اینکه وجود این اتهامات دوطرفه، میزان اختلافات عمیق میان احزاب مهم کردستان را نشان می‌دهد، نکته قابل پرسش این است که چه کسی به مردم کردستان خیانت کرد؟ کسی که برای «قهرمان‌سازی» خود نزد مردم کردستان «توهم» بزرگی ایجاد کرد یا کسانی که تصمیم گرفتند مشکلات را با مذاکره حل کنند و درباره درگیری و خونریزی در پی تلاش برای جدایی از عراق، هشدار داده بودند؟

آیا کسی که برای محبوب‌سازی خود، توصیه دوست و دشمن را نشنیده گرفت و مردم کردستان را در معرض انواع خطرهاف ناامنی‌ها و تنش‌ها قرار داد یا کسانی که در کرکوک با نیروهای دولت مرکزی همکاری کردند تا خون مردم ریخته نشود؟

مسعود بارزانی اختلافات داخلی کردستان را که ناشی از ریاست غیرقانونی او و سوء مدیریت حزب دموکراتیک است، با همه‌پرسی و ایجاد توهم بزرگی به نام تشکیل کشور کردستان مخفی کرد. او به جای تحویل قدرت و حل مشکلات مردم، وانمود کرد، دولت مرکزی عراق دشمن مردم کردستان است که حقوقشان را ضایع کرده. او با این کار مردم کردستان را مقابل دولت مرکزی و به نوعی مقابل مردم عرب عراق قرار داد که نوعی ایجاد شکاف میان مردم یک کشور است.

بارزانی حاضر شد «خون نظامیان پیشمرگه» را بهای «قهرمان‌سازی» خودش قرار دهد. چنین کسی حزب اتحادیه میهنی را که از «خونریزی و درگیری داخلی» اجتناب کرد، به «خیانت بزرگ» متهم می‌کند.

بارزانی که با همه‌پرسی بر اختلافات و مشکلات و سوءمدیریت خود در کردستان سرپوش گذاشت، اکنون با خائن توصیف کردن حزب طالبانی در صدد سرپوش گذاشتن بر اشتباهات مکرر خود در برگزاری همه‌پرسی و اتفاقات بعد از آن است تا به مردم کردستان بگوید، آنانی که سبب شکست همه‌پرسی شده‌اند، حزب اتحادیه میهنی است.

دروغ و اغراق در بیان قدرت پیشمرگه

زمانیکه بارزانی با تهدیدهای قانونی بغداد در مقابل نتیجه‌ همه‌پرسی روبه‌رو شد، اعلام کرد که مردم کُرد و پیشمرگه حاضرند از سرزمین خود دفاع کنند و برای آن خون بدهند.

اتفاقات اخیر در کرکوک و عقب‌نشینی پیشمرگان حزب بارزانی در سنجار که سابقه فرار از میدان جنگ با داعش را در کارنامه خود دارند، نشان می‌دهد که بارزانی با بزرگ‌جلوه دادن قدرت پیشمرگه، چطور از این مسئله برای پیشبرد اهدافش در برگزاری همه‌پرسی سوء استفاده کرد.

بارزانی عقب‌نشینی پیشمرگان حزب طالبانی را که از مواضع خود در کرکوک عقب‌نشینی کردند به خیانت متهم می‌کند اما پاسخ نمی‌دهد که پیشمرگان وابسته به حزب خود در سنجار و مخمور که امروز سه شنبه مواضع خود را خالی و عقب‌نشینی کردند، چرا به خیانت متهم نمی‌کند؟

پیشمرگه حزب دموکراتیک و بارزانی همانطور که روزی در مقابل داعش فرار کرد، امروز نیز در مقابل نیروهای عراقی، مواضع خود را تخلیه کرد.

اکنون با اتفاقات رخ داده از دوشنبه تاکنون، ضعف شدید در صفوف پیشمرگه نمایان شده و بارزانی با وارونه جلوه دادن آن نشان داد که در جهت خدمت به مردم خود حرکت نکرده است.

اتفاقات کرکوک نشان داد کردستان نمی‌تواند روی کمک خارجی حساب کند

نکته مهم دیگری که نباید از آن غفلت کرد، آن است که پیشمرگه‌ای که در حوادث کرکوک و سنجار و دیاله دیده شد، نیرویی است که چهار پنج سال است تحت حمایت 22 کشور قرار دارد. تجهیزات و سلاح‌های مختلفی و حتی آموزش‌های متعددی از چندین کشور مانند آلمان و آمریکا دریافت کرده است.

پیشمرگه‌ای که در مقابل جنگ چریکی داعش کم آورد و در موارد متعددی مواضع خود را تخلیه کرده بود، اکنون در مقابل ارتش کلاسیک عراق نیز ثابت کرد که تاب مقاومت ندارد.

از طرفی دیگر حتی کشورهایی مانند آمریکا اعلام کردند که در این مسئله بی‌طرفند اما در عین حال از وحدت ارضی عراق حمایت می‌کنند. آلمان آموزش پیشمرگه در اربیل را متوقف کرد و ائتلاف آمریکا در عراق و سوریه نیز گفت که در موضع دخالت نمی‌کند.

این اتفاقات ثابت کرد که بارزانی نباید سرنوشت مردم کردستان را به دست نیروهای خارجی بسپارد زیرا در مواقع حساس نه تنها از او حمایت نخواهند کرد بلکه پشت او را خالی هم می‌کنند.

بارزانی هنوز هم به خاطر دارد، زمانیکه داعش به کردستان حمله کرد، آن کسی که سریع و باشتاب به حمایت از مردم کردستان اقدام کرد، جمهوری اسلامی ایران بود؛ پس چه می‌شود که در زمانیکه ارتش عراق هنوز درگیر نبرد با تروریست‌ها داعش است، حزب نجات‌یافته بارزانی از این داعش، توصیه دوستان اربیل و بغداد را نادیده می‌گیرد و فرصت‌طلبانی بر کوس جدایی می‌کوبد تا خود را «قهرمان» مردم کُرد جا بزند؟