تکرار بازی سیاسی ترامپ و تیلرسون در افغانستان/ ۷ نکته درباره هزینه‌های سرسام‌آور جنگ با طالبان

سرویس بین‌الملل فردا؛ مهدی خلسه: دونالد ترامپ، برنامه جدید آمریکا برای افزایش حضور نظامیان خود به آمریکا را اعلام کرد. براساس این برنامه که با منطق خشک و صریح ترامپ مبنی بر اینکه «دیگر آمریکا دولت‌سازی نمی‌کند و ما صرفاً تروریست‌ها را می‌کشیم» مطرح شده است، خبر از ارسال ۴۰۰۰ سرباز تازه نفس آمریکایی به خاک افغانستان برای مقابله با داعش و طالبان دارد. اکنون حدود ۸۴۰۰ سرباز آمریکایی در افغانستان حضور دارند و افزایش تعداد آنان از طرفی و واکنش قاطع ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان درباره نبرد جدی با سربازان آمریکایی در افغانستان، احتمالات درباره وقوع درگیری‌های تازه در منطقه را افزایش داده است. اما این طرح نظامی رئیس جمهور آمریکا هم به مانند سایر برنامه‌ها و سیاست‌های ترامپ و روسای جمهور گذشته آمریکا، یادآور مخارج و هزینه‌های سرسام‌آور جنگ آمریکا با افغانستان بوده است و بازهم شایعاتی درباره بهره بردن از منافع اقتصادی در این جنگ برای الیگارشی حاکم بر آمریکا را مطرح کرده است. به همین جهت اشاره به هزینه‌های ارتش آمریکا در طولانی‌ترین پروزه نظامی ایالات متحده خالی از لطف نیست: ۱ - طبق آخرین برآوردها، تاکنون برای حمله آمریکا به افغانستان و همچنین بودجه‌ای که ترامپ برای طرح خود قصد دارد هزینه کند، عددی بالغ بر ۸۴۱ میلیارد دلار هزینه روی دست بودجه آمریکا گذاشته شده است. البته برآوردهای دیگری که مجموعه بزرگتری از عوامل نظامی، سیاسی و اجتماعی را شامل شده اند، هزینه جنگ را بیش از ۱ تیلیارد دلار ثبت کرده‌اند. ۲ - با توجه به گزارش سی‌ان‌ان آمارهای جالب دیگری نیز درباره هزینه جنگ‌های آمریکا در افغانستان، عراق و پاکستان ارائه شده است که از بین آن‌ها می‌توان به آمار نتا کرافورد، یکی از مسئولان پروژه تعیین هزینه جنگ در دانشگاه براون اشاره کرد که هزینه حاصل از اقدام نظامی آمریکا در این سه کشور را حدود ۵ تیلیارد دلار تخمین زده است. ۳ - به هزینه‌های نظامی حاصل از جنگ باید هزینه‌های اقدامات ترمیمی پس از جنگ، از جمله پس دادن قرض‌های دولتی از صندوق هزینه‌های منفعت آمریکایی‌ها که صرفاً برای جنگ افغانستان اختصاص داده شد و همینطور هزینه‌های مربوط به رسیدگی به امور مصدومان و زخمی‌های جنگ و خدماتی که باید به بازماندگان خانواده‌های جنگی ارائه شود را باید اضافه کرد.

۴ - از آنجا که هیچ روش واضح و متداول وجود ندارد که پول صرف شده برای جنگ افغانستان و عراق که توسط کاخ سفید یا کنگره آمریکا اختصاص داده شده شمارش شود، رقم برآورد‌ها بسیار متفاوت هستند. البته، برآورد مالی نمی‌تواند اندازه واقعی هزینه جنگ و ارزش واقعی جان‌ها و خسارت‌های روحی جنگ را معین کند. ۵ - جالب اینجاست که خبرگزاری رویترز گزارش داد، دونالد ترامپ گویا در پشت پرده طرح جدید خود برای افزایش نیروی نظامی در افغانستان به ثروت معدنی افغانستان چشم دوخته است تا به این وسیله، مخارج جنگ ۱۶ ساله و سرمایه بازسازی‌های بعد از آن را جبران کند. ارزش معادن مواد خام افغانستان به یک تریلیون دلار می‌رسد. معادن طلا، نقره، پلاتین، آهن، اورانیوم، تانتالم، بوکسید و ذغال سنگ، گاز طبیعی و به ویژه مس در افغانستان وجود دارد که با توجه به کمبود معادن مس در جهان اهمیت زیادی خواهند داشت. ۶ - بعد از جریان بحران خاورمیانه که منجر به فاصله گرفتن ۴ کشور عربی یعنی عربستان، امارات متحده عربی، بحرین و مصر با قطر شد، ابتدا ترامپ موضع سفت و سختی در حمایت از عربستان گرفت و بعد از مدتی رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی برخلاف مواضع ترامپ، از برقراری روابط دیپلماتیک با قطر برای حل بحران خبر داد. اظهارات تیلرسون ابتدا تداعی کننده اختلاف در کاخ سفید بود، ولی بعد از مدتی مشخص شد، فشار ترامپ به همراه نرمش تیلرسون روشی برای کشاندن قطر به برقراری روابط اقتصادی با آمریکا بود که به بهانه آنها، حل چالش خاورمیانه نیز رخ داده باشد. ۷ - شبیه روشی که در بالا اشاره شد، در روابط بین کره شمالی و در ارتباط با چین و کره جنوبی نیز اتخاذ شده است. گویا اکنون نوبت افغانستان رسیده است. بلافاصله بعد از اظهارات ترامپ درباره ضرورت مقابله با گروه‌های تروریستی در افغانستان، تیلرسون در اظهارنظری متفاوت نسبت به گفته‌های ترامپ اعلام کرد که آمریکا حاضر است با طالبان بر سر میز مذاکره بنشیند. طبق الگویی که ترامپ و تیلرسون تاکنون ارائه داده‌اند، احتمال غارت منابع اقتصادی افغانستان بیش از پیش افزایش یافته است.