سناریوهای محتمل پس از پایان رفراندوم ترکیه

خبرگزاری مهر: نتایج نظرسنجی ها نشان می دهد رقابت بین موافقان و مخالفان تغییر قانون اساسی ترکیه بسیار نزدیک است؛ گرچه برخی نظرسنجی ها از برتری نسبی طرفداران اردوغان خبر می دهند. در صورتی که رأی شهروندان ترکیه «آری» باشد، نظام حکومتی این کشور از پارلمانی به ریاست جمهوری تغییر می یابد و اختیارات رئیس جمهوری افزایش می یابد، اما اگر رأی منفی باشد، احتمالا انتخابات زودهنگام برگزار خواهد شد. در زیر اجمالا به برخی تبعاتی که پیروزی یا عدم پیروزی اردوغان در این رای گیری می تواند در بر داشته باشد اشاره می شود. اگر نتیجه «آری» باشد پست نخست وزیری در انتخابات سال ۲۰۱۹ حذف خواهد شد و اختیارات نخست وزیر به اردوغان خواهد رسید. او می تواند ۱۲ قاضی از ۱۵ قاضی دادگاه قانون اساسی را تعیین کند. همچنین، تعیین بودجه کشور توسط او صورت خواهد گرفت و او تصمیم خواهد گرفت چه کسی بر کرسی ریاست شورای امنیت ملی، که از مهمترین ارگانهای تصمیم گیری در کشور است، بنشیند. بازار سهام ثبات خواهد گرفت و ارزش لیره افزایش خواهد یافت. احتمالا روابط ترکیه با اتحادیه اروپا بهبود پیدا خواهد کرد و دولت تمرکز بیشتری بر اقتصاد خواهد گذاشت. اگر نتیجه «خیر» باشد با اینکه احتمال اینکه نتیجه رفراندوم منفی باشد نسبتا اندک است، اما همچنان به عنوان یک احتمال مطرح است. مشاوران رئیس جمهور می گویند در صورتی که رفراندوم شکست بخورد، چیزی تغییر نخواهد کرد و اردوغان همچنان رهبر کشور باقی خواهد ماند. اما واقعیت این است که شکست اردوغان به معنای بی ثبات تر شدن کشور خواهد بود. ارزش لیره پایین خواهد آمد و سرمایه گذاران خارجی نسبت به سرمایه گذاری در ترکیه، بی میل تر خواهند شد و بازار بورس کشور نزول خواهد کرد. اما برگزاری انتخاباتهای زودهنگام، احتمالا بدترین نتیجه ای خواهد بود که رأی منفی به رفراندوم بر جای خواهد گذاشت. در آن صورت، بی ثباتی و بلاتکلیفی در کشور بیشتر خواهد شد. همچنین، شکست اردوغان در رفراندوم، روابط ترکیه را با اتحادیه اروپا سخت تر خواهد کرد. به طور کلی، از نظر اکثر کارشناسان، رفراندوم تغییر قانون اساسی در ترکیه اقدامی است برخلاف دموکراسی در این کشور. رجب طیب اردوغان نشان داده که فردی بسیار جاه طلب است و برای داشتن حداکثر قدرت، می تواند دست به هر کاری بزند. او تلویحا مردم ترکیه را تهدید کرده که در صورتی که به تغییر قانون اساسی رای منفی بدهند، با بی ثباتی مواجه خواهند شد؛ تهدیدی که با توجه به نتایج نظرسنجی ها، به نظر می رسد جواب داده است.