بازیگران اصلی در سوریه به دنبال توافق برای «نقشه راه»

خبرگزاری تسنیم: روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» چاپ مسکو، در تحلیلی می نویسد: روسیه در حال کاهش نیروهای نظامی خود در سوریه تا حد لازم برای تامین توانایی نظامی در این کشور است. در عین حال مقامات نظامی روسیه و همتایان آنها از جمهوری اسلامی ایران و ترکیه و همچنین نمایندگان نظامی دمشق ومخالفان سوری نیز قرار است در تاریخ 23 ژانویه در مذاکراتی بین المللی در آستانه (پایتخت قزاقستان) شرکت کنند. حافظان صلح روسی، ضامن اجرای آتش بس این روزنامه می نویسد: بعد از مذاکرات آستانه روند دستیابی به صلح در سوریه علاوه بر مبارزه قاطع با گروه تروریستی داعش، به شکل عملیات نظامی-پلیسی صورت خواهد گرفت که نقش اصلی در آن را نیروهای حافظ صلح روسی ایفاء می کنند. البته این عملیات تحت نظارت بازرسان سازمان ملل متحد و البته با نظارت افسران ناظر از ترکیه و ایران انجام خواهد گرفت. تنها یک عملیات حفاظت از صلح با مشارکت فعال روسیه و حسن نیت از سوی گروههای نظامی میانه رو در سوریه که در حال مبارزه با رژیم "بشار اسد" هستند، می تواند «نقشه راه» برای رسیدن به صلح واقعی در این کشور را تضمین کند. چنین سناریویی برای حل و فصل مناقشه بعد از مذاکرات هفته گذشته هیئت نمایندگی مخالفان سوری به ریاست ژنرال سابق ارتش "مصطفی الشیخ" در مسکو به تصویر کشیده شد. بر اساس اطلاعات وزارت امور خارجه روسیه، این هیئت در جریان این مذاکرات اوضاع سیاسی-نظامی در سوریه را با تاکید بر ضرورت کاهش درگیریهای نظامی و تلاش فعال برای حل و فصل سیاسی مشکلات، مورد بررسی قرار داد. امکان استفاده از نیروهای چچنی در سوریه الشیخ روز جمعه در تفسیر نتیجه مذاکرات خود در مسکو گفت: «برای ما فرق نمی کند نیروهای روسی به چه عمقی از خاک سوریه دسترسی داشته باشند. ما پذیرای آنها خواهیم بود، به این شرط که آنها حافظ اجرای صلح باشند.» وی در عین حال ضمن موافقت با حضور نیروهای نظامی چچنی در سوریه که از هم اکنون مفاد آتش بس را رعایت می کنند، افزود: «من مبارزین چچنی را در شهر حلب دیده ام، ولی نمی دانم تعداد آنها چقدر است. این نیروها در حال کمک رسانی به مردم غیرنظامی شهر بوده و وظیفه دفاع از شهر را برعهده دارند.» «نیزاویسیمایا گازیتا» می افزاید: همانطور که رسانه ها اعلام کردند، مقامات مسکو پیشتر، این مسئله (حضور نیروهای چچنی در سوریه) را تکذیب کرده بودند. البته اکنون نیز اظهارات رسمی در تفسیر سخنان الشیخ شنیده نشده است. "فرانس کلینتسویچ" معاون اول ریاست کمیته امنیت و دفاع شورای فدراسیون (سنای) روسیه مواضع مسکو را چنین تشریح کرده است: «روسیه قصد اجرای عملیات زمینی در سوریه را ندارد. واضح است که مشارکت نیروهای ما در عملیات نظامی گسترده در جبهه های نبرد سوریه منتفی است و دلیل کاهش تعداد نیروهای نظامی روسی در سوریه هم به همین دلیل است. ضمن اینکه بودجه نظامی کشور در سال 2017 نیز به میزان یک تریلیون روبل کاهش یافته، یعنی تقریبا به یک سوم رسیده است. ضمن اینکه با وجود آغاز روند صلح در سوریه هم بعید است که به فعال سازی و افزایش توان نظامی روسیه در این کشور نیازی باشد.» این روزنامه یادآور شده است که البته انتقال به روند صلح در سوریه نیازمند حمایت نظامی نیروهای خارجی است. در شرایطی که نیروهای دولتی تنها یک سوم از خاک سوریه را تحت کنترل خود دارند، کاملا واضح است که تنها نیروهای حافظ صلح بین المللی قادر به کنترل اوضاع در این کشور هستند. گروههای مخالف سوری ظاهرا مخالفتی با ایفای این نقش توسط کلاه آبیهای روسی ندارند. به گفته منابع نظامی-دیپلماتیک، حضور نیروهای حافظ صلح روسیه در سوریه یکی از اصلی ترین موضوعات مورد بررسی در مذاکرات آستانه خواهد بود. بعد از اظهارات مصطفی الشیخ، رسانه های گروهی روسی و خارجی بار دیگر شروع به بررسی اخبار و اطلاعات مربوط به حضور نیروهای چچنی در سوریه نمودند. در میان این اخبار گفته شده است که این گروه شامل مبارزین تیپ 46 عملیات ویژه گارد ملی چچن می شود که ستاد عملیاتی آن در شهر گروزنی است. این اطلاعات فعلا از سوی مقامات رسمی تکذیب نشده است. البته برخی رسانه ها نیز یادآور شده اند که قوانین فدراسیون روسیه محدودیتهایی برای استفاده از نیروهای گارد ملی در عملیات نظامی در خارج از کشور قائل شده است. و این به معنای آن است که بدون تصمیم گیری در بالاترین سطح سیاسی روسیه، اعزام نیروهای گارد ملی به سوریه غیرممکن است. البته بعید نیست که چنین تصمیم گیری صورت گرفته شده باشد. "نیکولای پاتروشیف" دبیر شورای امنیت روسیه در سفر ماه مه سال 2016 خود به گروزنی (مرکز جمهوری چچن) گفته بود که تجربه روسیه در حل و فصل اوضاع در چچن می تواند در سایر کشورها نیز قابل اجراست. استفاده از نیروهای گارد ملی چچن می تواند بطور سریعتر و موثرتری بسیاری از مسائل امنیتی و برقراری آتش بس در مناطق مختلف سوریه که تحت کنترل نیروهای مسلح مخالف دمشق هستند را حل و فصل کند. مواضع تهران، مسکو و آنکارا مواضع ایران و روسیه در رابطه با حل و فصل مناقشه نظامی در سوریه بسیار به یکدیگر بسیار نزدیک است، ولی هنوز مشخص نیست که موضع گیری ترکیه در این رابطه به چه صورت باشد. هفته گذشته "ابراهیم کالین" سخنگوی دفتر ریاست جمهوری ترکیه گفته بود که آنکارا اعتقاد ندارد که «یک سوریه متحد و دارای صلح تا زمانی که بشار اسد در راس قدرت است، ممکن باشد.» وی افزود: «البته ما تمایل داریم که مذاکرات آستانه نتیجه بخش باشد و مسئله حل و فصل مناقشه نظامی در سوریه پیشرفت داشته باشد.» طبق اطلاعات رسانه های گروهی، ظاهرا نمایندگان نیروهای مسلح کرد که در مبارزه با گروه داعش در خاک سوریه بیشترین موفقیت را بدست آورده اند، به اصرار ترکیه از روند مذاکرات آستانه حذف شده اند. ضمن اینکه مسئله چگونگی برقراری آتش بس در مناطق تحت کنترل نیروهای کرد در خاک سوریه نیز هنوز مشخص نیست. این روزنامه در پایان می نویسد: یک مسئله دیگر نیز باقی است و آن امکان حضور نماینده ای از طرف دولت جدید "دونالد ترامپ" در مذاکرات آستانه است. در حال حاضر آمریکا از نیروهای کرد حمایت می کند که بسیاری از مناطق نفت خیز در سوریه و عراق را تحت کنترل خویش درآورده اند. بعید است که ترامپ دست از حمایت از کردها بردارد. آمریکایی ها با حمایت از خودمختاری کردها، در واقع به تقویت تمایلات جدایی طلبانه در سوریه کمک می کنند. البته اصلی ترین بازیگران کنونی در عرصه حل و فصل مناقشه در سوریه ( یعنی روسیه، ایران و ترکیه) با چنین برخوردی از سوی آمریکا موافق نیستند. هرچند مقامات آنکارا ازهم اکنون اعلام کرده اند که از حضور نماینده آمریکا در مذاکرات آستانه استقبال می کنند.