کاهش تدریجی حمایت‌های نظامی آمریکا از اسراییل

دیپلماسی ایرانی: به رغم تنش های باراک اوباما، رییس جمهوری امریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل، واشنگتن و تل آویو سرانجام یادداشت تفاهم جدیدی را امضا کردند. نتانیاهو سرانجام به مذاکرات اسراییل با ایالات متحده برای دریافت بزرگترین بسته حمایتی که یک کشور از واشنگتن دریافت کرده، پایان داد. حالا بر اساس توافقی که دو طرف امضا کرده اند اسراییل تا ابتدای 2019 میلادی 38 میلیارد دلار از ایالات متحده کمک نظامی دریافت خواهد کرد. البته این توافق در مقایسه با موردهای گذشته شامل امتیازات چشمگیر اسراییلی هاست که بعید است تغییر کند. در اوایل مذاکرات نتانیاهو بارها درخواست بیش از 45 میلیاد دلار کمک نظامی کرده بود اما دولت ایالات متحده تمایلی نداشت که بسته بیش از 38 میلیارد دلاری را تامین مالی کند. گرچه با این کمک نظامی اسراییل در زمره کشورهایی قرار نمی گیرد که ایالات متحده بیشترین کمک امنیتی را سالانه در اختیار آنان قرار می دهد اما نخستین دولتی خواهد بود که بزرگترین بسته تضمین شده را در تاریخ ایالات متحده از طرف واشنگتن دریافت خواهد کرد. اسراییل این بار هشت میلیارد دلار بیش از یادداشت تفاهم نامه قبلی از آمریکا دریافت خواهد کرد. البته این مبلغ اضافی برای تل آویو خرج داشته است. نخست، آمریکا در نظر دارد که به تدریج کمک های خود را به اسراییل متوقف کند. از آن جایی که اسراییل از سال 1984 این توانایی را دارد که بیش از 26.3 درصد از بسته حمایتی را صرف تحقیقات، توسعه و خرید برای صنایع داخلی نظامی خود کند ایالات متحده در نظر دارد کمک های خود را به تدریج به تل آویو کم کند. ایالات متحده حالا دیگر احساس می کند که اسراییل به اندازه ای قدرتمند هست که بتواند از صنایع داخلی خود بدون کمک واشنگتن حمایت کند. گفته شده، در نتیجه کاهش حمایت آمریکا، صنایع اسراییلی چیزی حدود یک میلیارد دلار از فروش های سالانه خود را از دست خواهند داد. انستیتو بین المللی پژوهش های صلح استکهلم، در دو دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، اسراییل را به عنوان دهمین تولیدکننده بزرگ تسلیحات در جهان معرفی کرده است. کشورهایی که بیشترین تسلیحات نظامی را از اسراییل دریافت کرده اند، به ترتیب هند، ترکیه و کلمبیا هستند. اسراییل همچنین اخیرا هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه و سودان جنوبی فروخته است. اما شاید مهمترین مساله در تفاهم نامه اخیر میان تل آویو و واشنگتن این باشد که دولت اوباما از اسراییل این تضمین را گرفته که بیش از آن چه در تفاهم نامه ذکر شده است از ایالات متحده طلب کمک نکند. روزنامه هاآرتص گزارش داده که این محدودیت شامل سیستم های دفاع سایبری و موارد اضطراری نمی شود. کنگره ایالات متحده برای بیش از دو دهه هر سال از طریق بودجه وزارت دفاع و همچنین بسته های حمایتی وزارت امور خارجه میلیون ها دلار به اسراییل کمک کرده است. کنگره از سال مالی 2000 تاکنون 4.5 میلیارد دلار برای تحقیق، توسعه، و خرید تسلیحات دفاع موشکی اختصاص داده، به علاوه 45 میلیارد دلار تامین مالی که وزارت امور خارجه ایالات متحده برای کمک به اسراییل متقبل شده است. حال بر اساس تفاهم نامه جدید، ایالات متحده سالانه 500 میلیون دلار برای دفاع موشکی اسراییل هزینه خواهد کرد. این مبلغ در مقایسه با کمک هزینه دفاع موشکی که اسراییل در سال های مالی 2012 تا 2014 دریافت کرده نوسانی 140 درصدی را نشان می دهد. به نظر می رسد که دولت اوباما به جای تخصیص بودجه های اتفاقی سالانه، در تلاش برای استاندارد کردن کمک های ایالات متحده به اسراییل است اما راهکارهای آن هنوز مشخص نیست. روزنامه واشنگتن پست به نقل از لیندسی گراهام، سناتور جمهوری خواه، نوشته که جمهوری خواهان چندان با این طرح موافق نیستند. چرا که بر اساس طرح اوباما، دولت بعدی ایالات متحده این امکان را خواهد داشت تا تصمیم کنگره برای تخصیص بودجه اضافی برای کمک به اسراییل را تایید یا رد کند. این اقدام دولت اوباما این نگرانی را در میان حامیان اسراییل در ایالات متحده ایجاد کرده که از این پس تل آویو چگونه می خواهد هزینه سیستم های دفاع موشکی نظیر گنید آهنین، "دیوید اسلینگ" و ختس (پیکان) را بپردازد. شرکت های اسراییلی رافائل و صنایع هوافضای اسراییل با همکاری شرکت های بوئینگ و ریتون این سیستم ها را تولید می کنند. اکنون این پرسش بی پاسخ مانده که آیا کمک نظامی جدید امریکا تنها هزینه تولیدکنندگان آمریکایی تسلیحات دفاع موشکی اسراییل را پوشش می دهد؟ بعید است. به نظر می رسد که به رغم کاهش تدریجی کمک های نظامی آمریکا به اسراییل، بخش های دفاعی صنعت تسلیحات نظامی اسراییل (به ویژه دفاع موشکی) در یک دهه آینده نیز همچنان تحت حمایت ایالات متحده باقی خواهد ماند. در پایان، با وجود اختلافات اوباما و نتانیاهو، یادداشت تفاهم نامه جدید میان واشنگتن و تل آویو به رغم تغییراتی که نسبت به موارد پیشین دارد، نشان می دهد که روابط ایالات متحده و اسراییل محکم تر از دشمنی میان رهبران دو طرف است.