کسی به فکر فلسطین نیست

دیپلماسی ایرانی: برای ششمین سال است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را که در پی دیدارش با مقام های فعلی و سابق امریکایی نوشته است، منتشر می کند. امسال نیز بر اساس همان رویه دیپلماسی ایرانی تلاش دارد این یادداشت ها را ترجمه و منتشر کند. با این تفاوت که از لحاظ زمانی تلاش می شود نزدیک تر به زمان انتشار آن در روزنامه مرجع یعنی روزنامه النهار باشد و کاربردی ترین آنها در این جا انتخاب و منتشر شود. اهمیت این یادداشت ها در این است که به روز هستند و مطابق با تحولات جاری در منطقه تهیه شده اند و در آنها نکاتی مشاهده می شود که برای خوانندگان می تواند جذاب باشند. در این جا قسمت سی و هشتم آن را می خوانید: در ابتدای دیدارم با یکی از بارزترین مصری های ساکن نیویورک از من عذرخواهی کرد که به دلیل نشست مجموعه عربی ساکن امریکا در سازمان ملل که او نیز در آن مشارکت کرده بود، تاخیر داشته است. بعد از او پرسیدم: در این نشست درباره چه موضوعاتی صحبت کردید؟ جواب داد: «قضیه فلسطین. بعد بحث به تلاش ها برای مطرح کردن موضوع فلسطین در شورای امنیت رسید و گفته شد که شهرک سازی های اسرائیلی رو به افزایش است. صحبت بر این متمرکز شد که اگر پیشرفتی نداشته باشیم مجبور به عقب نشینی خواهیم شد. این چیزی بود که سفیر لبنان خیلی روی آن تاکید می کرد. من گفتم که امسال سال انتخابات ریاست جمهوری و کنگره امریکا است. و دولت مثل همیشه به چنین مسائلی اهمیت نمی دهد یا نمی خواهد اهمیت دهد. برای همین موضعی اتخاذ نمی کند که باعث اذیت نامزد ریاست جمهوری امریکا که وابسته به حزب دموکرات که در حال حاضر باراک اوباما، رئیس آن است، شود. علاوه بر آن سیاستمداران و شهروندان امریکایی هم به این موضوع اهمیتی نمی دهند. البته توجه به موضوع فلسطین اکنون در نهادهای بین المللی و در محافل دیگر در سال های اخیر بسیار پایین آمده است. برای این که منطقه در جنگ های متعددی به سر می برد که بارزترین آنها در یمن و سوریه و لیبی و عراق است. همچنین شاهد تنش عربستان و ایران هستیم. منطقه یا در وضعیت جنگ های مستقیم است یا جنگ های نیابتی، این جنگ ها سبب شده است تا قدرت های اصلی منطقه و به همراه آنها کشورهای بزرگ، در راس آنها امریکا و روسیه مشغول چیز دیگری غیر از موضوع فلسطین باشند. دیگران هم همین حرف را زدند. تصمیم بر این شد که موضوع مورد بررسی قرار بگیرد و پیگیری شود، برای این که فرانسه را داریم که افکاری را درباره موضوع شهرک سازی و موضوع حل مسالمت آمیز درگیری فلسطینی - اسرائیلی مطرح کرده است و می خواهد آن را به شورای امنیت پیشنهاد دهد. توافق شد آمادگی های لازم در این زمینه نیز صورت بگیرد. ما اساسا خود را آماده کردیم تا قطعنامه شورای امنیت که در زمان ریاست جمهوری جیمی کارتر صادر شد که در آن امریکا شهرک سازی را محکوم می کرد، پیش ببریم. در آن موقع امریکا با این قعطنامه موافقت کرد. این قطعنامه از بسیاری از قطعنامه های دیگر که بعدا از سوی امریکا یا شورای امنیت صادر شد قوی تر است. مطرح کردن دوباره این قطعنامه حتی خود امریکایی ها را شوکه کرد، آنها می گویند شما رفته اید نبش قبر کرده اید در حالی که ما از وجود چنین قطعنامه ای خبر نداشتیم برای این که به آرشیوها مراجعه نکرده ایم تا به چنین چیزی بر بخوریم. به هر حال در جلسه گفتیم که کمیته وزرای عرب که مسئول پیگیری موضوع فلسطین است به این امر توجه کند و با اعضای شورای امنیت تماس بگیرد و از آنها بخواهد تا در نیویورک حاضر شوند و زمانی را برای بحث بر سر آن و حتی در صورت ممکن تصویب آن، تعیین کنند.» پرسیدم: از لیبی چه خبر داری؟ آیا شورای امنیت تصویب خواهد کرد که نیروهای بین المللی به آن جا بفرستد تا جلوی خشونت گرفته شود و راه در برابر راه حل سیاسی گشوده شود؟ جواب داد: «نه. چنین اتفاقی نخواهد افتاد. خود لیبیایی ها نمی خواهند دخالت خارجی صورت بگیرد، حتی تقاضایی که دولت قانونی لیبی برای مداخله کرد را نیز قبول ندارند. الآن طرحی برای تشکیل حکومت مطرح است که تلاش می شود دولتی تشکیل شود و وزارت خانه ها میان احزاب مسلط بر امور کشور توزیع شود تا حالا هم موفقیت هایی به دست آورده است. بعد از آن باید به فکر احیای ارتش لیبی بود، چرا که تنها ارگانی است که می تواند تضمین کننده ثبات کشور باشد. اتفاقی که در لیبی افتاد شبیه چیزی بود که در عراق افتاد، کشور از هم پاشید و ارتش از بین رفت و منحل شد، در عراق دیگر نتوانستند کشور را احیا کنند و دوباره دولت سازی کنند به ویژه بعد از مساله پاکسازی حزب بعث. به هر حال ایتالیایی ها بیشتر از همه نسبت به دخالت نظامی بین المللی در لیبی اعتراض دارند. اصرار دارند که قبل از هر چیز باید دولت لیبی تقاضای رسمی کند. آنها لیبیایی ها و تقسیم بندی های آنها را خوب می شناسند، و می گویند آن چه اهمیت دارد، قدرت مرکزی است، اگر رسما دولت لیبی از شورای امنیت خواست آن گاه تصویب و اجرا شود، باید قبل از هر چیز ارتش لیبی احیا شود و کمک کنند تا نهادهای دولت بازسازی شوند.» پرسیدم: نظرت درباره سرنوشت کنفرانس ژنو و مذاکرات صلح در سوریه چیست؟ جواب داد: «دو میستورا، نماینده سازمان ملل مذاکره کننده برجسته ای است. شاید بتوان گفت او بیش از هر کسی شایسته پیشبرد این مذاکرات است. علاوه بر شایستگی هایی که دارد نمی تواند خارج از چارچوب دستور العملی که به او محول شده کاری از پیش ببرد. البته کوفی عنان (دبیر کل اسبق سازمان ملل) نیز مذاکره کننده برجسته ای بود، او بسیاری از ماموریت ها را در آفریقا به خوبی به انجام رساند. اخضر الابراهیمی هم که به نمایندگی از سازمان ملل کار می کرد هم خوب بود، اما در سوریه موفق نشد یا به عبارتی نخواستند که موفق شود. شاید نمی خواهند سازمان ملل میانجی گری کند. اما تصمیمی که دو میستورا باید اجرا کند این است که باید ظرف 18 ماه تقریبا توافقی حاصل شود. شش ماه برای دستیابی به چارچوب سیاسی و یک سال اجرای آن.»