نظر تحلیل‌گر مشهور عرب درباره تغییر نام جبهه النصره

خبرگزاری تسنیم: روزنامه الکترونیکی «رأی‌الیوم» در مقاله‌ای در ستون «سخن سردبیر» به ‌قلم «عبدالباری عطوان» تحلیلگر مطرح جهان عرب به تصمیم اخیر گروه تروریستی جبهه النصره مبنی بر جدایی از القاعده و تغییر نام به «جبهه فتح الشام» نوشت: تغییر بزرگی، که جبهه النصره به انجام آن مبادرت ورزید با هدف رهانیدن خود از اتهام تروریسم بوده است برای نجات دادن حامیان خود یعنی کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس؟ چرا این اقدام بعد از وقفه‌ای دو ساله انجام شد؟ چگونه «داعش» آن را در راه منافع خود به‌کار خواهد گرفت؟ دلیل واکنش سرد آمریکا چه بود؟ این وقفه جبهه النصره و سرکرده آن «ابومحمد‌‌الجولانی» در برابر فشارها، نصیحت حامیانش در میان کشورهای عربی حوزه حلیج‌فارس، که به صورت مستقیم و غیر مستقیم خواستار تغییر اسم و جدایی رابطه ایدئولوژیک و عملیاتی آن از گروه القاعده بودند، بیش از 2 سال به طول انجامید. بالاخره جبهه النصره به امید خروج از فهرست تروریستی آمریکا و ملحق شدن به اردوگاه «میانه‌روها» و همچنین به رسمیت شناخته شدن به عنوان یک گروهک مسلح سوری، مجبور شد به این فشارها پاسخ دهد و «جام زهر» را سر بکشد. به نظر ما، این اقدام به منظور نجات جبهة النصره و یا برداشتن تهمت تروریستی از آن صورت نگرفت بلکه برای نجات کشورهای حامی آن از این اتهام اخیر یعنی تروریسم و پشتیبانی از آن بوده است. زیرا این امر، شاید نتایج و پیامدهای قانونی را در آینده نزدیک برای آنها به دنبال داشته باشد؛ موضوعی که از ذهن این گروه دور مانده است. به نظر ما، عدم فهمیدن و درک این موضوع به چندین دلیل از جمله «اصرارها» و حتی توقف حمایت مالی برای رسیدن به این تغییر، بوده است. میانجیگرهایی، که طی این 2 سال اخیر با جبهه النصره در ارتباط بودند و برخی از آنها رسانه‌ای‌های معروف بوده‎اند، روی این مساله متمرکز می‌کرد که جبهة النصره باید یک گروه صرفا مسلح سوری باشد، که حوزه ماموریتش باید در داخل مرزهای سوریه و جنگ با دولت این کشور محدود شود و هیچ‌گونه ارتباط خارجی نداشته باشد و عناصر جنگجوی خارجی را وارد صفوف خود نکند یعنی کاملا نقطه مقابل گروه داعش باشد. همچنین این کشورها متعهد شدند که فشارها بر دولت آمریکا را برای خارج کردن این گروه از فهرست تروریستی و افرایش حمایت مالی و تسلیحاتی افزایش می‌دهند. همه گروه‌هایی، که از فهرست تروریستی خارج یا حذف شده‌اند فقط به تغییر اسم خود اکتفا نکرده‌اند بلکه در جوهره و ایدئولوژی خود تحولاتی نیز ایحاد کرده‌اند و به وسیله‌ای برای خدمت به طرح‌های آمریکایی- اسرائیلی در منطقه عربی و جهان تبدیل شده‌اند، و نمی‌دانیم جبهه النصره که اسمش را به فتح الشام تغییر داده است، آیا این شرایط و ویژگی‌ها را خواهد پذیرفت. «جان کربی» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز جمعه در نخستین واکنش به این تغییر گفت: «ما فکر نمی‌کنیم که شاهد تغییری در عمل، اهداف و نگرش آنها باشیم و النصره تا الان همچنان در فهرست تروریست‌های خارجی قرار‌دارد و ما مردم را طبق اقدامات‌شان نه اسامی‌شان توصیف می‌کنیم.» درست است که خارج کردن هر سازمانی از فهرست تروریستی آمریکا و غرب زمان زیادی می‌برد ولی کشورهایی که این گروه را به این تغییر بزرگ تشویق کردند لازم بود پیش‌تر با دولت آمریکا هماهنگی‌هایی انجام می‌دادند که این امر، حداقل به نظر ما واضح و روشن نیست. آمریکا و روسیه دنبال پوست‌اندازی گروه‌ها نیستند بلکه خواستار تغییر در قلب، اندیشه و همچنین ایدئولوژی هستند و این مسأله تداوم بمباران روسیه و آمریکا را به مواضع «فتح الشام» در روز جمعه تفسیر می‌کند. «ابوبکر البغدادی» سرکرده داعش وقتی بیعت خود را خیلی زود با القاعده پس از جانبداری «ایمن الظواهری» از الجولانی و به‌وجود آمدن اختلاف بین این دو گروه دوسال پیش، فسخ کرد شاهد هیچگونه واکنشی در این تغییر و تحول بزرگ مانند جبهة النصره نبودیم که دلایل آن را نمی‌دانیم ولی مطمئن هستیم داعش سعی خواهد کرد این تغییر و بازتاب‌های را به نفع خود به لحاظ سیاسی، رسانه‌ای و عملیاتی به‌کار بگیرد و در جهت جذب بخش اعظمی از اعضای جبهة النصره، که از این گروه راضی نیستند، اقدام خواهد کرد. بسیاری از ناظران معتقدند که این اقدام جبهة النصره دیر و در زمان نامناسب رخ داد که شاید بازتاب منفی بر این گروه را به دنبال داشته ،و هیچ سودی برای حامیان آن برای تبرئه خود از اتهام تروریست نداشته باشد. علاوه بر این، شمارش معکوس برای موفقیت ائتلاف سوری- روسی- ایرانی در باز پس‌گیری شهر «حلب» و حومه آن آغاز شده است و این تحول پس از دگرگونی بزرگ در معادله‌های میدانی به نفع این ائتلاف و فروپاشی ائتلاف ترکیه، سعودی و قطر و تشدید اختلافات و نیز تضاد منافع بین اعضای آن، حاصل شده است.