کودتای نافرجام در ترکیه پر از ابهام است

خبرگزاری تسنیم: «سعدالله زارعی»، کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا، مسئله کودتای ترکیه را در حال حاضر پر ابهام توصیف کرد که نمی‌شود جمع بندی قطعی از روند تحولات که از زمان کودتا شروع شده ارائه داد. ترکیه در مسیر تحولات پرشتاب رئیس مؤسسه اندیشه سازان نور با وجود ابهامات موجود در وضعیت کنونی ترکیه تأکید کرد، به طور کلی باید بگوییم که ترکیه طی یک ماه گذشته تحولات بسیار پرشتابی داشته است. از فعال سازی دوباره رابطه با رژیم صهیونیستی، تا تماسی که اردوغان با پوتین گرفته و تلاش کرده مسئله ای که بر سر سقوط سوخوی روسی به وجود آمده بود اصلاح کند تا سخنانی که نخست وزیر ترکیه درباره سوریه داشته است، همه اینها نشان دهنده این است که تحولات در ترکیه شتاب گرفته است. وی در مورد کودتای ترکیه گفت: کودتای ترکیه پر از ابهام است. ارتش اگر بنا بود کودتا کند با حجم قابل توجهی از امکانات و نیرو وارد عمل می‌شد و در بخش‌های مختلف هماهنگی‌های لازم را انجام می‌داد در حالی که آنچه که ما شاهدش بودیم اقدام ناقص و محدود از سوی بخشی از ارتش، یعنی نیروی هوایی ترکیه بود. بر همین اساس هم هنوز این سوال پاسخ نگرفته است که آیا اردوغان هم در شکل گیری این کودتا نقش داشته یا نه. سعدالله زارعی به تلاش‌های اخیر رئیس جمهور ترکیه برای متمرکز کردن قدرت در ریاست جمهوری اشاره گرفت که: همگان می‌دانند پاکسازی ارتش و گرفتن اختیارات ویژه، یکی از سیاست‌ها و تلاش‌هایی است که اردوغان طی ماه‌های گذشته با جدیت دنبال کرده است به همین جهت بسیاری، پیش بینی می‌کنند به زودی پاکسازی گسترده‌ای در ارتش ترکیه روی دهد و اردوغان با این صحنه سازی که ترکیه فاقد قدرت مرکزی و محوری است و برای عبور از شرایط دشوار به تمرکز قوا نیاز دارد، تلاش کند تا ایده تمرکز قوا در ریاست جمهوری را جامه عمل بپوشاد. موفقیت اردوغان در تمرکز قوا به ضرر سوریه است وی تاکید کرد اگر چنانچه قدرت اردوغان تثبیت شود و سیاست تمرکز قوا را به نتیجه برساند این برای سوریه اثر منفی دارد و شرایط بین سوریه و ترکیه را سخت تر می کند. ترکیه ممکن است در روزهای آینده به دلیل نیازی که دارد دست به یک سلسله تحرکات محدود مثل بستن مرزهای جنوبی با سوریه بزند؛ اما این به هیچ وجه به معنی چرخش راهبردی در برابر بحران سوریه نیست. به هر حال تحولات ترکیه ابهامات بسیار زیادی دارد و به سختی می توان تحلیل قطعی از شرایط ترکیه بیان کرد. پیام یلدریم به آمریکا زارعی اظهار نظر نخست وزیر ترکیه مبنی بر درخواست برقرار روابط با کشورهای همسایه از جمله سوریه را پیامی به آمریکایی‌ها را برشمرد و در این زمینه گفت: پیام یلدریم برای آمریکایی ها بوده است تا سوریه. طی ماه های گذشته آمریکایی ها تلاش کردند تا با کمک کرد های سوریه تحرکاتی را در حد فاصل حسکه تا رقه انجام دهند؛ این مسئله از نظر دولت ترکیه یک تهدید جدی برای ترکیه به حساب می آید؛ زیرا قدرت گرفتن کردهای سوریه تأثیر زیادی دارد بر کردهای ترکیه و می‌تواند نیروی جدیدی را به کردهای ترکیه دهد چرا که یک ارتباط ارگانیک گسترده بین حزب گارگران کردستان (پ.ک.ک) و حزب اتحاد دموکراتیک کردهای سوریه پ.ی.د به رهبری «صالح مسلم» وجود دارد به همین خاطر به نظر من با توجه به اینکه آنکارا از حساسیت آمریکا نسبت به روند تحولات سوریه خبر دارد با هدف تحت فشار گذاشتن آمریکا و منصرف کردن واشنگتن از شکل دهی به یک دولت کردی در شمال سوریه مسئله از سرگیری روابط با سوریه را مطرح کرده است. بر همین اساس به نظر من این سخن آقای یلدریم از عمق لازم برخوردار نیست. ما شاهد بودیم که یک روز پس از اینکه یلدریم اعلام کرد خوستار روابط دوباره با دولت دمشق است اعلام کرد بشار اسد باید کنار رود و برای ما مبارزه با بشار اسد مهمتر از مبارزه با داعش است. به همین دلیل من فکر می‌کنم این حرف آقای یلدریم مبنی بر از سرگیری روابط با سوریه یک مخاطب بیشتر ندارد و آن هم آمریکایی ها هستند.