دلایل کندی عملیات آزادسازی فلوجه

روزنامه صبح نو: طی سه هفته‌ای که از آغاز عملیات آزادسازی فلوجه می‌گذرد، روزانه خبرهایی از آزاد شدن منطقه‌ای از نواحی حومه‌ای این شهر به گوش می‌رسد، اما سوالی که ذهن را درگیر می‌کند دلایل کندی آزاد شدن این شهر استراتژیک واقع در استان الانبار در غرب عراق است. فلوجه شهری است در ۶۹ کیلومتری غرب بغداد و در کرانه رود فرات که پس از موصل از مهم‌ترین شهرهایی به شمار می‌رود که توسط داعش در سال 2014 میلادی به اشغال درآمد و آزادسازی آن ضربه‌ای مهلک بر این تشکیلات تروریستی به حساب می‌آید. با توجه به اینکه محاصره فلوجه توسط نیروهای عراقی مدت زمانی است که کامل شده اما آزادسازی این شهر استراتژیک در غرب عراق به نظر می‌رسد که با کندی روبه‌رو بوده که ما قصد داریم به برخی از دلایل اصلی آن بپردازیم. حضور غیرنظامیان در شهر یکی از دلایل کُندی عملیات آزادسازی فلوجه، حضور ده‌ها هزار نفر غیرنظامیانی است که در شهر گرفتار شده‌اند. برعکس عناصر تکفیری داعش که از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی برای خود استفاده می‌کنند، نیروهای حشد الشعبی و ارتش عراق با پیش‌فرض آسیب ندیدن این افراد به انجام عملیات اقدام می‌کنند. مراجع عراق به‌ویژه آیت‌الله سید علی سیستانی نیز در سخنانی به نیروهای عراقی تأکید کرده است که در روند عملیات فلوجه بیش از پیش بر حفظ جان و اموال شهروندان حساسیت لازم لحاظ شود. البته نیروهای عراقی دیروز دوشنبه اعلام کردند که نخستین مسیر خروج امن مردم از شهر فلوجه را ایجاد کرده‌اند. پیش از این «ابومهدی المهندس» فرمانده نیروهای الحشدالشعبی، گفته بود که نزدیک به 40 هزار مردم عادی در داخل فلوجه گیر افتاده‌اند و امکان فرار برای آنها وجود ندارد. تکفیری‌های داعش، هر فردی را که قصد فرار یا تسلیم شدن داشته باشد به شدیدترین حالت، تنبیه می‌کنند و اخیراً در گزارش منابع عراقی آمده بود که داعشی‌ها، عده‌ای از غیرنظامیان فلوجه را که قصد فرار از این شهر داشتند به رگبار بستند. جنگ شهری و تله‌گذاری داعش در جنگ شهری که از سخت‌ترین نبردها به شمار می‌رود عملاً برتری نظامی معنای خود را از دست می‌دهد، چرا که در این نوع جنگ نمی‌توان از سلاح‌های سنگین چون موشک و راکت استفاده کرد زیرا به دلیل نزدیک بودن دشمن، نیروهای خودی نیز آسیب جدی می‌بینند که این موضوع نیز از جمله عوامل کندی اینگونه جنگ‌هاست. علاوه بر این عناصر داعش برای جلوگیری از پیشروی نیروهای حشد الشعبی و ارتش عراق در محورهای گوناگون و ورودی‌های شهر فلوجه از عاملان انتحاری و تله‌های انفجاری استفاده می‌کند و از این رو نیروهای عراقی برای آزادسازی خانه به خانه و کوچه به کوچه مجبور به چک و خنثای همه چیزند. برای مثال چند روز پیش خبر و عکس‌هایی منتشر شد که عناصر داعش با سوءاستفاده از عواطف انسانی نیروهای عراقی اقدام به بمب‌گذاری یک کودک چهل‌روزه کرده بودند تا نیروهایی که به کمک این کودک می‌آیند طی انفجار بمب به شهادت برسند. سنگ‌اندازی‌های داخلی و خارجی برخی کشمکش‌های سیاسی در داخل و خارج از عراق نیز در کند شدن روند آزادسازی فلوجه بی‌تأثیر نبوده است. در آغازین روزهای شروع عملیات فلوجه شاهد ادامه تجمعات انصار سید مقتدی صدر، رهبر جریان صدری عراق در منطقه سبز بغداد بودیم که اکثراً به خشونت و درگیری با پلیس می‌انجامید که همین موضوع سبب معطوف شدن توجه نیروهای نظامی و امنیتی عراق به منظور کنترل اوضاع بود. غیر از این موضوع با توجه به سنی نشین بودن استان الانبار و شهر فلوجه، برخی شخصیت‌های سنی مذهب داخلی و همچنین بعضی از کشورهای منطقه‌ای به‌ویژه عربستان سعودی به تنش‌آفرینی سیاسی اقدام کردند و با وارد ساختن اتهام شیعه و طایفه‌ای بودن حشد الشعبی، این جریان مقاومت مردمی را که اهل تسنن عراقی نیز در آن فعالیت دارند، در سمت و جهت سیاست‌های ایران معرفی کردند. علاوه بر این بخش مهمی از توان بدنه مدیریتی عراق صرف پاسخگویی به موضوع‌هایی چون حضور مستشاری سردار قاسم سلیمانی در عراق شده که به گفته خود آنها به دعوت بغداد در روند آزادسازی فلوجه مشاوره نظامی می‌دهد.