ادعای آمریکا درباره علت بن‌بست مذاکرات وین

سفیر ایالات متحده آمریکا در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بدون اشاره به اینکه کدام طرف ناقض توافق سال ۹۴ است و با طرح درخواست‌های جدید، تعلل در تصمیم‌گیری و تناقض در رفتار، مذاکرات وین را به بن‌بست کشاند، ادعا کرد که ایران با درخواست‌های فرابرجامی مانع جمع‌بندی گفت‌وگوهای وین و از سرگیری اجرای برجام شد.

لورا هول‌گیت روز سه‌شنبه طی سخنانی که یک نسخه آن در تارنمای نمایندگی ایالات متحده آمریکا نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین منتشر شد ادعا کرد: ما هر گونه ادعایی را که توسط ایران و چندین کشور عضو دیگر مطرح شده است، مبنی بر اینکه ایالات متحده به نحوی مانع بازگشت ایران به اجرای تعهدات مربوط به برجام می شود، به ویژه اینکه ما و تروئیکای اروپایی فاقد اراده سیاسی برای جمع‌بندی توافق (برای از سرگیری‌ اجرای) برجام در سال ۲۰۲۲ بودیم، رد می کنیم.

وی درحالی که هیات مذاکره کننده ایرانی در وین با طرح ابتکارهای متعدد در گفت‌وگوها تلاش کردند تا مذاکرات به نتیجه برسد، ادعا کرد که در سال ۲۰۲۲ «پس از تلاش های سیاسی فراوان، توافق‌های قابل قبولی روی میز گذاشته شد و در هر نوبت، ایران با خواسته‌های غیرقابل قبول و خارج از برجام پاسخ داد.»

گفتنی است که مذاکرات برای از سرگیری اجرای برجام در سال ۱۴۰۱ در هشت دور با حضور نمایندگان گروه ۱+۴، اتحادیه اروپا و ایران در وین برگزار شد. هیات آمریکایی نیز به صورت غیر مستقیم در گفت‌ وگوها حاضر بود اما نتیجه مذاکرات به دلیل عواملی همچون تناقض در رفتار، تعلل در تصمیم‌گیری، زیاده‌خواهی و طرح درخواست‌های جدید از سوی آمریکا به بن‌بست کشیده شد.

در واقع، تجربه نشان داده است که کاخ سفید به رغم ادعای دیپلماسی اراده لازم را برای تصمیم‌گیری در زمینه بازگشت به برجام و جبران سیاست شکست خورده دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ایران ندارد.

این درحالیست که ایران به عنوان کشوری مسئولیت پذیر همواره اعلام کرده است که برای عقد توافقی پایدار و قابل اتکا که تحریم‌ها را به نحوی تضمین شده رفع کند و موضوعی برای سوء استفاده علیه ایران در آینده باقی نماند، آمادگی دارد.

سفیر آمریکا در شورای حکام با مقصر جلوه دادن ایران در مذاکرات وین، مدعی شد: ایران توافقی را که امکان انعقاد آن وجود داشت نپذیرفت، به فعالیت‌هایی که شانس توافق را از بین می‌برد، ادامه داد و اکنون اظهارات بی‌اساسی را برای مخدوش کردن تاریخ (مذاکرات) مطرح می‌کند.

وی با تکرار ادعاهای سیاسی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته ای کشورمان مدعی شد: ما بار دیگر از ایران می‌خواهیم که به طور کامل و بدون فوت وقت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای اجرای فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارتی در ایران، از جمله از طریق اجرای اقدامات مرتبط با بیانیه مشترک ۴ مارس، تغییر تصمیم خود درباره لغو مجوز بازرسان آژانس و ازسرگیری اجرای پروتکل الحاقی و اجرای کد اصلاحی ۳.۱ همکاری کند.

هول‌گیت با اشاره به اقدامات ایران در چارچوب قانون راهبردی مجلس (قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران) ادعا کرد: ایران به جای آنکه فعالیت های هسته ای خود را مبهم تر کند، باید مسیر خود را تغییر دهد.

ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، تحریم‌هایی که به واسطه برجام رفع شده بود، با تصمیم یکجانبه وی برای خروج از این توافق در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸) بازگردانده شد.

جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۸ سازوکار حل اختلاف را در چارچوب کمیسیون مشترک برجام در سطح وزیران امور خارجه اعضای باقی‌مانده در این توافق فعال کرد. در نتیجه این نشست، طرف‌های عضو برجام با صدور بیانیه‌ای، ۱۱ تعهد را برای جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از اقدام یکجانبه آمریکا مطرح کردند.

اما اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، ایران نیز در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما همچنان سیاست‌های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است.

جمهوری اسلامی ایران همواره تاکید کرده است که تدابیر صورت گرفته برگشت پذیر بوده و هرزمان که سایر طرف‌ها به طور کامل به تعهدات‌شان عمل کنند ایران نیز متقابلا رفتار خواهد کرد./ایسنا