بی اعتمادی به آمریکا موجب عدم استقبال از ائتلاف دریایی شد

مارکو کارنلوس، سفیر سابق ایتالیا در عراق و نماینده ویژه دولت ایتالیا در روند صلح خاورمیانه، در تحلیلی که از سوی «میدل ایست‌آی» منتشر شده، خاطر نشان کرد: رویداد‌های جهان همچنان به چرخش‌های غیرمنتظره ادامه می‌دهند و انتظارات قبلی را مختل می‌کنند و ناامیدی‌های بزرگ و آسیب‌های جدی ایجاد می‌کنند. در آینده‌ای نه چندان دور، سال ۲۰۲۳ را می‌توان به عنوان سال روایت‌های فروپاشیده و انتظارات برآورده نشده به یاد آورد، انتظاراتی مانند پیروزی اوکراین و شکست روسیه، زوال چین، اجرای توافق ابراهیم میان و اسرائیل و عربستان، برقراری نظم جهانی مبتنی بر رهبری ایالات متحده.

اما واقعیت حکایت از تحولات دیگری دارد. اوکراین به شدت در تلاش است تا توجه و حمایت غرب را حفظ کند در حالی که توانایی‌هایش برای ادامه جنگ به شکل چشمگیری کاهش می‌یابد. اسرائیل تلاش می‌کند تا پاکسازی قومی غزه را اجرائی کند. ایالات متحده و اروپا هم در اوکراین و هم در مناقشه اسرائیل و فلسطین به دنبال استراتژی خروج هستند. مشخص نیست که سال ۲۰۲۴ چنین خواسته‌ای را تحقق بخشد. نتیجه درگیری‌ها در اوکراین و غزه به شکل‌گیری توازن قوا در سراسر اوراسیا کمک می‌کند در حالی که روابط بین ایالات متحده و متحدان اروپایی‌اش از یک‌سو و روسیه، چین و ایران از سوی دیگر هم چنان پرتنش است.

سال سپری شده، گورستان رویاهای در هم شکسته بود. سپتامبر گذشته در جریان برگزاری اجلاس سران گروه- ۲۰ در هند، ایالات متحده از آخرین ترفند خود برای ارزیابی میزان قدرت رو به رشد چین رونمایی کرد. جو بایدن در کنار نخست‌وزیر هند، و سران عربستان، امارات و آلمان، فرانسه و ایتالیا پیشنهاد ایجاد یک کریدور اقتصادی جدید برای اتصال هند به اروپا را مطرح کرد. هدف، کاهش مدت زمانی بود که کالا‌ها از هند به اروپا می‌رسیدند. این شامل حداقل شش فرآیند بارگیری و تخلیه در پنج یا شش کشور مختلف است. هدف غیررسمی کریدور مذکور، اما ارائه جایگزینی برای طرح کمربند و جاده است که توسط چین در سال ۲۰۱۳ راه‌اندازی شد تا یک شبکه ارتباط چند وجهی بزرگ در سراسر اوراسیا ایجاد نماید.

این‌گونه وانمود شد که کریدور هند – خاورمیانه – اروپا، در حال رقابت با طرح کمربند و جاده است. با این وجود، کریدور هند نیز مانند پروژه‌های پیشین غربی از جمله ابتکار عمل «ساختن جهانی بهتر به رهبری آمریکا»، می‌تواند به راحتی از نظر «خیلی کم و خیلی دیر بودن» به گورستان رؤیا‌های شکسته منتهی شود.

یک ترس عمده در مورد درگیری‌های جاری در غزه، گسترش احتمالی دامنه آن در منطقه است. در حالی که بخش عمده نگاه‌ها معطوف به جبهه شمالی اسرائیل و خطر درگیری دوم با حزب‌الله لبنان بوده، جنبشی که تعداد اسلحه کمتری داشت و در میان دیگر گروه‌های جنبش مقاومت ضعیف‌ترین قلمداد می‌شد شگفتی‌ساز بزرگ پایان سال ۲۰۲۳ میلادی بود: انصارالله یمن.

انصارالله، هدف قرار دادن کشتی‌های عازم اسرائیل و وابسته به آن را در دستور کار خود قرار داده است. نتیجه این بود که ترافیک دریایی بندر ایلات اسرائیل ۸۵ درصد کاهش یافته است. انصارالله راه را برای عبور تمام کشتی‌های دیگر از کشتی‌های روسی، چینی، ایرانی گرفته تا کشتی‌های ثبت شده در سایر نقاط جهان بدون ایجاد مزاحمت باز می‌گذارد.

ناو‌های بزرگ به طور موقت ناوبری در دریای سرخ را متوقف کردند. آمریکا به حملات انصارالله به کشتی‌ها با یک عملیات نظامی به نام «نگهبان رفاه» واکنش نشان داد. اما نتایج آن تا حدی ناامید‌کننده بوده است.

درست است که برخی از ناو‌های حمل و نقل مانند مرسک پس از تعلیق حرکت عملیات خود را از سر گرفتند، اما حمله انصارالله به کشتی مرسک در ۳۱ دسامبر باعث تعلیق مجدد حرکت کشتی‌ها شد. در آن حادثه حملات آمریکا به قایق‌های انصارالله صورت گرفت که منجر به کشته شدن ده جنگجوی یمنی شد.

جنبه ناامید‌کننده دیگر آن است که کشور‌های نسبتا معدود غربی، ائتلاف نگهبان رفاه را تایید کردند. چندین کشور غربی از جمله استرالیا، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه، درخواست پنتاگون را رد کردند. تنها کشور عربی‌ که در آن عملیات شرکت کرد کشور کوچک بحرین بود و کشور شرکت‌کننده دیگر، سیشل یکی از کشور‌های آفریقایی با کمترین جمعیت بود. دو کشور از کشور‌هایی که به شدت تحت تاثیر اختلالات تجارت در دریای سرخ قرار گرفته‌اند و شرکای آمریکا محسوب می‌شوند یعنی مصر و عربستان، تاکنون تصمیم گرفته‌اند به عملیات نگهبان رفاه نپیوندند. این تصمیم، گویای میزان اعتبار و قابلیت اطمینان به آمریکا حتی در میان متحدان اصلی است.

کیهان