پیشنهاد آلمان درباره میانجیگری بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان

«آنالنا بربوک» وزیر امور خارجه آلمان در 4 نوامبر به جمهوری آذربایجان سفر کرد. وی پیش از آن در سوم نوامبر به ارمنستان سفر کرده و با سران این کشور گفت‌وگو کرد.

وزیر امور خارجه آلمان در چارچوب سفر خود به آذربایجان از خیابان شهدا بازدید و با الهام علی‌اف رئیس‌جمهور و جیحون بایراموف وزیر امور خارجه این کشور دیدار و گفتگو کرد.

در این دیدارها درباره روابط دوجانبه آذربایجان و آلمان، عادی‌سازی روابط ارمنستان و آذربایجان و تضمین صلح، ثبات و امنیت در کل منطقه قفقاز جنوبی تبادل‌نظر شد.

آنالنا بربوک با اشاره به اینکه آلمان از عادی‌سازی روابط آذربایجان و ارمنستان، امضای معاهده صلح و روند بروکسل با حمایت اتحادیه اروپا در این زمینه حمایت می‌کند، اعلام کرد که آماده کمک به مین‌زدایی از مناطق آزاد شده آذربایجان است. مشکلی که آذربایجان با آن مواجه است.

به گزارش سرویس مطبوعاتی رئیس‌جمهور آذربایجان، الهام علی‌اف در این دیدار خاطرنشان کرد که آذربایجان از همکاری‌های منطقه‌ای بین کشورهای قفقاز جنوبی حمایت می‌کند.

علی‌اف خاطرنشان کرد که در نتیجه «اقدامات محلی ضد تروریستی» آذربایجان حاکمیت خود را احیا کرده و از عادی‌سازی روابط با ارمنستان، امضای معاهده صلح و دستور کار صلح منطقه حمایت می‌کند.

همچنین در این دیدار در مورد چشم‌انداز توسعه روابط دوجانبه آذربایجان و آلمان تبادل‌نظر شد.

محور اصلی نشست وزیران امور خارجه دو کشور در خصوص پایان این سفر، روابط دوجانبه و روند صلح ارمنستان و آذربایجان بود.

جیحون بایراموف وزیر خارجه آذربایجان در مورد روابط دوجانبه با آلمان گفت: روابط با موفقیت در حال توسعه است. بیش از 200 شرکت آلمانی در آذربایجان فعالیت می‌کنند. 70 درصد از گردش تجاری آلمان در قفقاز جنوبی با آذربایجان است. شرکت‌های آلمانی 810 میلیون دلار در آذربایجان و آذربایجان 550 میلیون دلار در آلمان سرمایه‌گذاری کردند.

وی اعلام کرد که وزیر آنالنا بربوک را در جریان مذاکرات صلح، تحدید حدود و تعیین مرزها مطلع کرده است.

بایراموف درباره عملیات ضد تروریستی آذربایجان گفت: آذربایجان تمام اقدامات ممکن را برای یافتن راه‌حلی برای این موضوع از طریق گفتگو انجام داده است. هنگامی که جلوگیری از اقدامات غیرقانونی ارامنه غیرممکن بود، آذربایجان یک عملیات ضد تروریستی کوتاه‌مدت انجام داد و تمام قوانین بین‌المللی و حقوق بشردوستانه را در نظر گرفت. این موضوع توسط هیئت سازمان ملل نیز تأیید شده است.

بایراموف معتقد است که هیچ جایگزینی برای صلح و عادی‌سازی روابط با ارمنستان وجود ندارد.

وی گفت: ارمنستان هنوز به آخرین ابتکارات آذربایجان در این زمینه پاسخی نداده و منتظر پاسخ هستیم.

آنالنا بربوک در این دیدار گفت: قفقاز جنوبی منطقه جالبی برای اروپا است. یکی از دلایل این امر حوزه اقتصادی است.

به گفته وی، ایجاد اعتماد و اطمینان برای حل تعارض مهم است.

وزیر خارجه آلمان خاطرنشان کرد: با ساکنان ارمنی قره‌باغ در ارمنستان دیدار کرده‌ام. آن‌ها امیدوارند که بتوانند برگردند. مهم این است که آذربایجان فرصت بازگشت این افراد را فراهم کند. ما به صلح در این منطقه نیاز داریم. روند صلح مستمر نیز به نفع آذربایجان است. موضوع تمامیت ارضی هر دو کشور باید بر اساس توافقنامه صلح باشد. خوشحالم که همان موضع را از هر دو طرف می‌شنوم.

وی همچنین گفت که آلمان آشکارا اعلام کرده که قره‌باغ قلمرو آذربایجان است و تمامیت ارضی آذربایجان همواره مورد حمایت آلمان بوده است.

در همین حال جیحون بایراموف گفت: طرف آذربایجانی همواره از برگزاری جلسات با ارمنستان در قالب‌های مختلف حمایت می‌کند.

وزیر امور خارجه آذربایجان گفت که در تهران با وزیر امور خارجه ارمنستان دیدار و گفتگو کرده است و نکته اصلی داشتن اراده آذربایجان و ارمنستان برای ادامه دیدارها در جهت عادی‌سازی روابط است، حتی اگر فرمت‌ها متفاوت باشد.

آنالنا بربوک گفت که همه ابتکارات برای صلح و آرامش در منطقه باید ارزیابی شود.

وزیر خارجه آلمان تأکید کرد: طرفین نگرانی‌های خاصی در مورد میانجی‌ها دارند. ما به عنوان شریک اتحادیه اروپا، نقش هماهنگ‌کننده خود را برای یافتن راهی مشترک ارائه می‌دهیم. برداشت من پس از دیدارهایم در هر دو کشور این است که طرفین برای این امر باز هستند. وزرا امیدوار بودند که در آینده در این راستا تلاش کنیم. آلمان آماده است به عنوان میانجی در جهت عادی‌سازی روابط آذربایجان و ارمنستان عمل کند.

وزیران همچنین در خصوص خطرات مین‌ در سرزمین‌های آذربایجان صحبت کردند.

بایراموف گفت: استخراج معادن از مناطق یک تهدید جدی است و ساکنان غیرنظامی همچنان در مین می‌افتند. یادگیری کامل مشکل، زمان می‌برد. این در حالی است که طبق برآوردهای اولیه طی 3 سال گذشته رژیم غیرقانونی قره‌باغ با حمایت ارمنستان 480 کیلومتر خاک را با فلسفه خط تماس مین‌گذاری کرده که عمق مین‌ها حتی به 2 کیلومتر می‌رسد. این بدان معناست که مساحتی به وسعت 960 کیلومترمربع استخراج شده است. ما در مورد دفن صدها هزار مین در آنجا صحبت می‌کنیم.

وزیر خارجه آذربایجان تأکید کرد: این موضوع در 3 سال گذشته مطرح ‌شده و بازدید وابستگان نظامی از آنجا ترتیب داده شده است. ما هیچ تماسی در سطح بین‌المللی ندیدیم، ما ندیدیم که ارمنستان محکوم شود. این سؤالاتی را ایجاد می‌کند.

آنالنا بربوک گفت: آلمان و اتحادیه اروپا آماده حمایت از هر دو کشور در مسیر صلح هستند. بحث در قالب اروپایی می‌تواند صلح بلندمدتی را برای منطقه به ارمغان بیاورد. ما برای جلسه بعدی چشم‌انداز داریم. ما روی اعتمادسازی کار خواهیم کرد. مناطق مین‌گذاری شده در قره‌باغ و اطراف آن وجود دارد. هزاران نفر می‌میرند. این اتفاقات دل آدم را می‌شکند. ما در این مورد مطلع شدیم. ما می‌خواهیم از آذربایجان در فرآیند مین‌زدایی حمایت کنیم. من پروژه مین‌زدایی را به همکار آذربایجانی خود ارائه کردم. همکاری ما با آذربایجان در ترویج کنوانسیون اتاوا مهم است.

دیدارباربوک با نمایندگان جامعه مدنی آذربایجان

آنالنا باربوک وزیر امور خارجه آلمان در جریان سفر خود به آذربایجان در چهارم نوامبر با نمایندگان جامعه مدنی  این کشور دیدار کرد.

روفت صفروف، مدافع حقوق بشر آذربایجان در این باره گفت: در این نشست، وضعیت کنونی حقوق بشر در آذربایجان، فضای سرکوبگرانه، وضعیت رسانه‌ها، جامعه مدنی، سازمان‌های حقوق بشری، پیگردهای سیاسی اداری و کیفری از جمله پرونده فعالانی که از آلمان اخراج شده بودند، بعداً دستگیر شدند، در مورد اتهامات واهی و در برخی موارد شکنجه، مورد بحث قرار گرفت.

این مدافع حقوق بشر افزود: در این گفتگو موضوعاتی از جمله «روابط آذربایجان و ارمنستان، عملیات ضد تروریستی در سرزمین‌های اشغالی، عدم تحویل نقشه مناطق مین‌گذاری شده، قربانیان مین‌های نظامی و غیرنظامیان» نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

لازم به ذکر است که تعدادی از افرادی که در سال‌های اخیر از آلمان مجدداً به آذربایجان مراجعه کرده بودند به اتهام مواد مخدر و سایر اتهامات دستگیر شدند. بستگان آن‌ها علت دستگیری این افراد را فعالیت آن‌ها در تظاهرات علیه جمهوری آذربایجان در زمان تبعید بیان کردند. نزدیکان آن‌ها اعلام کردند که در حین دستگیری شکنجه شده‌اند اما نهادهای رسمی این ادعاها را نپذیرفتند.

پذیرش مجدد، پذیرش افرادی است که به طور غیرقانونی وارد خاک کشورهای دیگر شده‌اند.

گفتنی است، در اوایل دهه 1990، درگیری قره‌باغ باعث درگیری بین آذربایجان و ارمنستان شد. منطقه قره‌باغ آذربایجان و 7 ناحیه اطراف آن اشغال شد. در نتیجه جنگ 44 روزه در سال 2020، باکو کنترل آن 7 ناحیه و بخشی از قره‌باغ را به دست گرفت. با این حال، طرفین توافق‌نامه صلح امضا نکرده‌اند (مذاکرات به طور جداگانه با میانجیگری اتحادیه اروپا و روسیه انجام می‌شود).

بر اساس توافقنامه بین جمهوری آذربایجان، روسیه و ارمنستان، سربازان روسی در کریدور لاچین و خط تماس قره‌باغ مستقر شده‌اند. در 19 تا 20 سپتامبر سال جاری، باکو «اقدامات ضد تروریستی محلی» را در قره‌باغ اعلام کرد.

ایروان این اقدام را «پاکسازی قومی» و «تجاوز جنسی» ارزیابی کرد. در 20 سپتامبر، جدایی‌طلبان قره‌باغ گفتند که با شرایط باکو موافقت کرده‌اند. بعدها مهاجرت جمعیت از قره‌باغ به ارمنستان آغاز شد و در 28 سپتامبر جمهوری خودخوانده قره‌باغ اعلام کرد که فعالیت خود را متوقف می‌کند. بسیاری از رهبران این جمهوری بازداشت و به باکو آورده شدند./تسنیم