ایمن الظواهری دست راستِ بن لادن که بود و چه کرد؟

جو بایدن رئیس جمهور آمریکا شامگاه دوشنبه از کشته شدن ایمن الظواهری رهبر القاعده در جریان یک حمله هوایی در کابل خبر داد.

الظواهری در روز ۳۱ جولای گذشته در هنگام این حمله در منزلش حضور داشت، اما کشته شدن وی با واکنش منفی طالبان مواجه شده و آنها این عملیات هوایی آمریکا را محکوم کردند.

بایدن در سخنان خود ضمن اعلام خبر کشته شدن ایمن الظواهری مدعی شد که این حمله به خانواده الظواهری آسیبی وارد نیامده و هیچ فرد غیرنظامی کشته نشده است.

منابع آمریکایی اعلام کردند که سرویس‌های جاسوسی آمریکا در سال ۲۰۲۲ مکان محل زندگی رهبر القاعده را شناسایی کرده بودند و در نهایت پس از مدتی عملیات حذف فیزیکی وی را اجرایی کردند.

ایمن الظواهری که بود و چه کرد؟

ایمن محمد ربیع الظواهری در ۱۹ ژوئن سال ۱۹۵۱ در منطقه الجیزه در پایتخت مصر، قاهره چشم به جهان گشود.خانواده وی از طبقه متوسط بودند که در بین آنها پزشک و عالم دینی بسیار دیده می‌شد. پدربزرگ ایمن ظواهری امام دانشگاه اسلامی الازهر بود و پدرش دکتر داروساز و استاد دانشگاه قاهره بود.

وی در سن پایین به جنبش اخوان المسلمین مصر پیوست و برای نخستین بار در ۱۵ سالگی به اتهام وابستگی به این جنبش بازداشت شد.

بعدها از دانشکده پزشکی عین الشمس مصر در رشته پزشکی و تخصص جراحی فارغ التحصیل شد و فعالیت‌های پزشکی خود را در مصر آغاز کرد.

الظواهری در سال ۱۹۷۳ به همراه هم‌فکرانش گروه جهاد اسلامی را در مصر تأسیس کرد. در پی ترور انور سادات، رئیس جمهوری اسبق مصر به دست پیروان این گروه در سال ۱۹۸۱، ایمن ظواهری به همراه صدها تن دیگر به زندان افتاد.

وی در سال ۱۹۸۵ از شهر جده عربستان به افغانستان سفر کرد تا در بین گروههای جهادی افغانستان به مبارزه مشغول شود.

دستِ راستِ بن لادن

بعدها به عنوان پزشک در بیمارستان هلال احمر کویت در شهر پیشاور پاکستان مشغول به ارائه خدمات پزشکی شد. در سال ۱۹۸۶ روابط نزدیکی با اسامه بن لادن برقرار کرد که این روابط در نهایت موجب تأسیس گروه القاعده در فوریه ۱۹۸۹ از سوی بن لادن و الظواهری شد.

در سال ۱۹۹۳ الظواهری به رهبری جهاد اسلامی مصر انتخاب شد و به مبارزه‌ای جدی برای سرنگون کردن حکومت این کشور دست زد. آمریکا در سال ۱۹۹۷ ظواهری را مسئول کشتار توریست‌های غربی در لوکسور مصر معرفی کرد. دو سال بعد یک دادگاه نظامی در مصر به صورت غیابی الظواهری را به مرگ محکوم کرد.

در روز ۱۰ اکتبر ۲۰۰۱ پس از حملات ۱۱ سپتامبر، نام ایمن الظواهری در بین فهرست ۲۲ تروریست خطرناک تحت پیگرد اف بی آی اعلام شد، فهرستی که از سوی جورج بوش رئیس جمهور وقت آمریکا اعلام شد.

در نوامبر همین سال حکومت طالبان در افغانستان اعلام کرد که به ایمن الظواهری و همچنین اسامه بن لادن به طور رسمی تابعیت افغانی را ارائه خواهد کرد.

رهبری القاعده

در ماه مه ۲۰۱۱ پس از ترور اسامه بن لادن رهبر القاعده از سوی آمریکا، ایمن الظواهری رسماً رهبر جدید القاعده شد. نقش برجسته وی در هدایت القاعده باعث شد تا که دولت آمریکا برای دستگیری او ۲۵ میلیون دلار جایزه تعیین کند.

در دهه‌های اخیر از وی بیشتر به عنوان دست راست بن لادن و همچنین مغز متفکر القاعده یاد می‌شد.