ارتقای روابط دیپلماتیک ایران و امارات در دولت سیزدهم
در حالی که نزدیک به شش سال و نیم است امارات عربی متحده به تبع عربستان سطح مناسبات دیپلماتیک با ایران را به کاردار کاهش داده، قرار است بزودی سفیر جدیدش را به تهران اعزام کند که با استقبال ایران همراه شده است.
پس از قطع رابطه عربستان سعودی و ایران در دی ماه ۱۳۹۴ و در پی حمله به سفارت عربستان در تهران و سرکنسولگری این کشور در مشهد - در اعتراض به اعدام شیخ نمر- تعدادی از کشورهای حوزه خلیج فارس و برخی کشورهای آفریقایی از جمله سودان به تبع عربستان در روابط خود با ایران تجدیدنظر کردند و بحرین هم اقدام به قطع رابطه با ایران کرد.
در این میان اما، امارات عربی متحده به کاهش سطح روابط از سفیر به کاردار بسنده کرد. این کشور «سیف الزعابی» سفیر خود را از تهران فراخواند و از تعداد دیپلمات‌های ایرانی در ابوظبی کاست و از آن زمان روابط دیپلماتیک دو کشور در سطح کاردار اداره می‌شود.
اکنون و بعد از گذشت حدود شش سال و نیم و در حالی که به یکمین سالگرد استقرار دولت سیزدهم نزدیک می‌شویم، اظهاراتی از سوی مقامات اماراتی عنوان شده برای اعزام سفیر به تهران که با واکنش مثبت جمهوری اسلامی ایران مواجه شد و حسین امیرعبداللهیان نیز اعلام کرد که بزودی سفیر این کشور وارد تهران می‌شود.
۲۴ تیر ماه سال جاری بود که «انور قرقاش» وزیر مشاور امارات عربی متحده در امور خارجه با بیان اینکه کشورش به دنبال بازسازی روابط با ایران است، گفت: فرآیند اعزام سفیر به تهران در حال انجام شدن است. وی همچنین عنوان کرد که «ابوظبی پذیرای ایجاد محور علیه هیچ کشوری در منطقه به ویژه ایران نیست. ما پذیرای هر چیزی هستیم که بدون هدف قرار دادن کشور ثالث از ما محافظت کند. اما ایده رویکرد تقابلی با ایران چیزی نیست که امارات از آن استقبال کند» (جزئیات بیشتر).
انور قرقاش یک روز بعد در گفتوگو با شبکه سی.ان.ان بر لزوم تنش زدایی و همکاری اقتصادی با ایران تاکید کرد.
۲۸ تیر ماه نیز ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه در گفتوگو با شبکه العالم در واکنش به اظهارات انور قرقاش گفت: جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده که مطلوب‌ترین شرایط در منطقه آن است که کشورهای منطقه به دور از مداخلات خارجی در چارچوب همکاری‌های مشترک منطقه‌ای منافع و امنیت مشترک خود را تامین کنند. این پیام بارها به طور رسمی و غیر رسمی به همسایگان منطقه‌ای و کشورهای عربی و اسلامی منتقل شده است. شرایط جدید بین‌المللی و تحولات منطقه‌ای ایجاب می‌کند که ما مکانیسم‌های جدید منطقه‌ای را فعال کنیم، ظرفیت‌های بالقوه موجود را که در گذشته به آن توجه نمی‌کردیم، فعال کنیم و بتوانیم در بستر گفتوگوهای منطقه‌ای و همکاری‌های مشترک چند جانبه هم منافع امنیتی را تامین کرده و هم ثبات بیشتری را ایجاد کنیم و در بستر ثبات به سمت توسعه اقتصادی و ایجاد رفاه عمومی حرکت کنیم.
* برنامه اعزام سفیر امارات را به فال نیک می‌گیریم
کنعانی ۲۹ تیر ماه نیز در نشست هفتگی با خبرنگاران عنوان کرد: برنامه برای اعزام سفیر امارات به تهران را به فال نیک می‌گیریم و آن را فضای مثبت جدیدی در منطقه تلقی می‌کنیم. رابطه با امارات گسترده و متنوع است. یک روز بعد (۳۰ تیرماه) نیز حسین امیرعبداللهیان در برنامه‌ای تلویزیونی در این خصوص اظهار داشت: در حوزه همسایگان حاشیه جنوبی خلیج فارس، بعد از سال ۱۳۹۴ عربستان تصمیم به قطع رابطه دیپلماتیک با ایران گرفت و برخی کشورهای حوزه خلیج فارس در همراهی با عربستان سطح مناسبات دیپلماتیک را از سفیر به کاردار کاهش دادند. با اقداماتی که در شروع به کار دولت جدید انجام شد کشورهای حوزه خلیج فارس برای تحلیف آقای رئیسی دعوت شدند و تلاش شد با برنامه‌های عملی از همه ظرفیت‌های سیاسی، دیپلماتیک و... در تقویت مناسبات با این کشورها استفاده کنیم. امارات تصمیم گرفت سفیر به تهران وارد کند و بزودی سفیر این کشور وارد تهران می‌شود. کویت سفیر خودش را معرفی کرد و ما هم موافقت کردیم و ظرف روزهای آینده سفیر جدید کویت وارد تهران می‌شود.
در همین خصوص نیز مهدی صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه چهارم مرداد ماه در گفتوگو با خبرنگار فارس اعلام کرد که رایزنان بازرگانی در کشورهای بلاروس، لبنان، کنیا و امارات عربی متحده نیز به زودی اعزام خواهند شد.
* به همکاری‌های فیمابین با همسایگان شتاب خواهیم داد
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز چهارم مرداد ماه از گفتوگوی تلفنی با همتایان کویتی، عمانی، اماراتی و قطری خبر داد و در توئیتی در این زمینه نوشت: رایزنی در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی و بررسی راهکارهای توسعه روابط از الزامات سیاست همسایگی است. ما به همکاری‌های فیمابین با همسایگان شتاب خواهیم داد. بیگانگان نمی‌توانند مانع از روند همکاری منطقه‌ای شوند.
امیرعبداللهیان در گفتوگو با شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان وزیر خارجه امارات از ارتقای سطح روابط دو کشور استقبال و آن را یک گام مهم در روند توسعه روابط دو جانبه ارزیابی کرد. شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان هم ارتقای سطح نمایندگی‌های سیاسی را در چارچوب اهمیت گسترش روابط دو کشور همسایه و تمایلات دو ملت برادر و علاقه‌مندی مقامات عالیه دو کشور به این هدف خواند و گفت: تردیدی نداریم که نه تنها می‌توانیم گرمی روابط دو کشور را بازگردانیم، بلکه افق‌های تازه‌ای را نیز به روی روابط بگشاییم، به ویژه در شرایطی که با چالش‌های متعددی در منطقه از جمله مسائل زیست محیطی و آب و هوایی مواجه هستیم.
وی تاکید کرد: برای ما صلح و ثبات و خیر و عزت برای ایران به عنوان کشور همسایه و برادر ما بسیار مهم است، چرا که بر روی کشور ما نیز تاثیر مثبت می‌گذارد و امیدواریم که در آینده بتوانیم گام‌های بلندتری را برای توسعه روابط دو کشور برداریم. (جزئیات بیشتر).
* از اعزام فرستاده ویژه برای مراسم تحلیف تا سفر مشاور امنیت ملی امارات
پس از پیروزی آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری، امارات عربی متحده اقدام به اعزام فرستاده ویژه برای شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید ایران کرد. آیت‌الله رئیسی ۱۵ مرداد ماه ۱۴۰۰ هم در دیدار این مقام اماراتی گفت: برای تسریع در روند توسعه روابط، مناسب است سازوکار مشترکی ایجاد شود تا ظرفیت‌ها و راه‌های تحکیم مناسبات و همکاری‌های دو کشور را در زمینه‌های مختلف عملیاتی کند. جمهوری اسلامی ایران دوست واقعی و صادقی برای امارات و سایر کشورهای منطقه است. نسبت به مردم امارات احساس علاقه قلبی داریم و ارتباط نزدیک دو دولت می‌تواند زمینه ساز برقراری روابط برادرانه و همکاری‌های نزدیک‌تر بین دو ملت باشد.
فرستاده ویژه امارات نیز در این دیدار با بیان اینکه مصمم هستیم سطح روابط با تهران را هر چه بیشتر افزایش دهیم، گفت: با دستور رهبر کشور خود به ایران آمده ایم تا اراده جدی خود را برای تعیمق همه جانبه روابط با ایران نشان دهیم، گفت: پیام حضور ما در این سفر ارتقای همکاری ها در زمینه‌های متنوع است و برای تعمیق و نهادینه سازی روابط با تهران به نفع دو ملت برادر تلاش خواهیم کرد.
پس از سفری که ششم شهریور ماه ۱۴۰۰ حسین امیرعبداللهیان برای شرکت در نشست بین‌المللی بغداد صورت داد با «شیخ محمد بن راشد آل مکتوم» نخست وزیر امارات و حاکم دبی گفت‌وگویی کوتاه داشت و نخست وزیر امارات در توئیتی در این زمینه نوشت: «امروز در حاشیه نشست همکاری بغداد، با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جدید ایران دیدار کردم. برای وی در مسؤولیت جدیدش در توسعه روابط مثبت با کشورهای همجوار و تقویت روابط بر اساس حکمت و منافع ملت‌ها، آرزوی موفقیت می‌کنم و درود همیشگی بر مردم ایران که همسایه و دوست هستند».
امیرعبداللهیان هشتم شهریور ماه ۱۴۰۰ در گفت‌وگویی تلویزیونی گفت: امارات برای مراسم تحلیف آقای رئیسی سه نفر از وزرای خود را به کشور ما اعزام کرد، ملاقات خیلی خوبی با رئیس جمهور داشتند و گفتوگوهای سازنده و رو به جلو برای توسعه همه جانبه همکاری‌های دو کشور را داشتیم، فرصتی بود تا در حاشیه اجلاس بغداد با آقای شیخ محمد بن راشد در ادامه آن نشست گفت‌وگو‌هایی را داشته باشم و ایشان به گرمی از ایده‌های ما و توسعه همکاری‌ها و اینکه در حوزه تجاری و اقتصادی دو طرف از ظرفیت‌های موجود استفاده کنند، استقبال کرد. یکی دو ساعت بعد از ملاقات توئیت مثبتی را در این رابطه داشت.
امیرعبداللهیان همچنین در یک رشته توئیت درباره ملاقاتش با نخست وزیر امارات عربی متحده در حاشیه نشست بغداد نوشت: در حاشیه اجلاس همکاری و مشارکت در بغداد، گفتوگوی مثبت و صمیمانه‌ای با شیخ محمد بن راشد نخست وزیر امارات عربی متحده داشتم. ایران و امارات می‌توانند در مسیر همکاری و تحقق سیاست و دیپلماسی همسایگی گام‌های بلندی بردارند. در این گفتوگو از نیات مثبت و اراده رهبران دو کشور برای تحکیم مناسبات سخن گفتیم و بر روابط برادرانه دو کشور تأکید کردیم. ما برای پیشبرد مناسبات فیمابین و تحقق همکاری‌های منطقه‌ای، با همسایگان مشورت، همدلی و همکاری می‌کنیم.کار با همسایگان اولویت دولت سیزدهم است.
۱۸ شهریور ۱۴۰۰ نیز وزیر خارجه امارات عربی متحده در گفتوگوی تلفنی با امیرعبداللهیان بر تقویت مناسبات دوجانبه تأکید کرد. وی ضمن تبریک به مناسبت انتصاب امیرعبداللهیان به عنوان وزیر امور خارجه، بر روابط خوب دو کشور همسایه تأکید کرد. ۳۰ شهریور ۱۴۰۰ خبرگزاری رسمی امارات گزارش داد که «خلیفه بن زاید آل نهیان» رئیس این کشور پیامی از رئیس‌جمهور ایران دریافت کرده که در آن درباره توسعه روابط دو کشور به‌ویژه در زمینه اقتصادی ابراز امیداوری شده است.
ششم مهر ماه ۱۴۰۰ «خلیفه شاهین المرر» وزیر مشاور دولت امارات در امور خارجه در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: هر توافقی با ایران در آینده باید نگرانی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را حل کند و کشورهای منطقه در آن مشارکت داشته باشند. از سوی دیگر، «انور قرقاش» ۱۱ مهر ۱۴۰۰ نسبت به تعامل با ایران ابراز خوش‌بینی کرد و گفت: وقت آن است که امارات، رقابتش با ایران و ترکیه را مدیریت کند.امارات به دنبال مدیریت رقابت‌های دیرینه خود با ایران ترکیه از طریق گفتوگو با هدف جلوگیری از بروز درگیری‌های جدید در منطقه غرب آسیا است.
۲۰ آبان ۱۴۰۰ نیز وزیر امور خارجه امارات عربی متحده در گفتوگوی تلفنی با همتای ایرانی از وی برای سفر به این کشور دعوت کرد و گفت که تلاش برای رفع مشکلات در تبادلات تجاری دو کشور در جریان است.
«انور قرقاش» ۲۴ آبان ماه هم در «نشست راهبردی ابوظبی» گفت که اقدامات امارات در جهت اعتمادسازی و اجتناب از درگیری با ایران بوده است و در عین حال افزود: «ما کماکان درباره دخالت ایران در عراق، سوریه و یمن نگرانی‌های جدی داریم و گام‌هایی برای تنش‌زدایی برداشته‌ایم. ما هیچ نفعی در درگیری نداریم چون منطقه بهای آن را در دهه‌های پیش رو پرداخت خواهد کرد.»
اول آذر ماه سال گذشته نیز سعید خطیب‌زاده سخنگوی سابق وزارت امور خارجه درباره سفر یک هیأت اماراتی به تهران خاطرنشان کرد: روابط ایران و امارات عربی متحده به رغم برخی پرونده‌های اختلافی در سطح سیاسی و منطقه‌ای، با فهم مشترک و سیاست حسن همسایگی در مسیر خوبی است. روابط تجاری و اقتصادی به سطح قابل توجه و بی سابقه‌ای در چند ماه اخیر رسیده است. طبیعی است این روابط خوب اقتصادی، تجاری، سیاسی و دیپلماتیک، رفت و آمدهای دیپلماتیک را هم لازم و ضروری می‌کند و اینها در دست انجام و طراحی است.
بعد از آن بود که علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه به امارات سفر کرد.علی باقری سوم آذر ماه در امارات عربی متحده با انور قرقاش دیدار و گفتوگو کرد و در توئیتی در این باره نوشت: در ادامه سفر به کشورهای منطقه، امروز در دبی، در نشست دوستانه و صمیمانه با دکتر انور قرقاش مشاور عالی سیاست خارجی جناب شیخ خلیفه بن زاید رئیس کشور امارات و خلیفه شاهین المرر وزیر مشاور در امور خارجی دولت امارات توافق کردیم تا صفحه جدیدی در روابط ایران و امارات گشوده شود.
هشتم آذر ماه نیز سعید خطیب‌زاده درباره سفر علی باقری به منطقه (امارات و کویت) و اظهارات باقری مبنی بر گشایش صفحه جدید بین ایران و امارات عربی متحده گفت: آقای باقری سفرهایی را به عمان و قطر داشت و این سفر تکمیل کننده سفرهای قبلی بود. چون معتقدیم آنچه در منطقه رخ می‌دهد باید در خود منطقه پیگیری شود، فارغ از اتفاقاتی که در سطوح گفت‌وگوها در وین انجام می‌شود، این سفرها انجام می‌شود و آقای باقری ملاقات‌های بسیار خوبی در امارات و کویت انجام داد و تصمیمات خوبی اتخاذ شده است. روابط ما با این کشورها در ابعاد مختلف پیگیری می‌شود. ابعاد اقتصادی که به سطح خوبی رسیده و تلاش می‌کنیم با ابزار گفتوگو در خصوص پرونده‌های اختلافی دیدگاه‌های خودمان را نزدیک کنیم.
هشتم آذر ماه سال ۱۴۰۰ نیز وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتوگوی تلفنی با همتای اماراتی از وی برای سفر به تهران دعوت و بر مشورت مستمر دو کشور تأکید کرد. وزیر امور خارجه کشورمان روابط دوجانبه ایران با امارات رو به گسترش خواند و افزود: دولت جدید جمهوری اسلامی ایران مصمم است با دوستان و همسایگان به مشورت و همکاری‌های مؤثر خود ادامه دهد.
نهم آذر ماه نیز «انور قرقاش» از سفر یک هیأت اماراتی برای بهبود روابط به تهران خبر داد و گفت: امارات گفتوگو و همکاری اقتصادی را بخشی از اقدامات اعتماد ساز با ایران می‌داند، اما اینها زمان می‌برد. وی در عین حال بیان کرد: حتی اگر مذاکرات هسته‌ای ایران به نتیجه مثبتی برسد، همه نگرانی‌ها در مورد سیاست‌های ایران برطرف نخواهد شد. پس از آن بود که «شیخ طحنون بن زاید» مشاور امنیت ملی امارات عربی ۱۵ آذر ماه به دعوت رسمی علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به تهران سفر کرد. همان روز نیز سعید خطیب‌زاده (+) درباره این سفر و روابط دو کشور گفت: در حوزه روابط اقتصادی و تجاری با امارات سطح همکاری‌های بسیار جدی را داریم و یکی از ممتازترین روابط تجاری و اقتصادی باشد. ایرانیان و شرکت‌های ایرانی در این کشور فعالند و به رغم مشکلات سیاسی و دیپلماتیک توانستیم این بلوغ را در روابط نشان دهیم که سعی کنیم روابط مردمی و در ابعاد مختلف کمترین آسیب را ببیند. سفر علی باقری هم حاکی از این اهمیت برای ارتقای روابط به سطح جدیدی بود. سفر مشاور امنیت ملی امارات نیز در همین چارچوب است و موضوعات قابل توجهی را برای گفتوگو داریم که در این سفر برخی از آنها گفتوگو خواهد شد.
علی شمخانی در دیدار با همتای اماراتی ابراز امیدواری کرد سفر شیخ طنحون بن زاید به ایران سرآغاز دور جدیدی از روابط فیمابین و بسترساز تحکیم و گسترش همه جانبه مناسبات بین دو کشور باشد و این مقام اماراتی هم اظهار داشت: ایران به عنوان کشوری بزرگ و قدرتمند در منطقه دارای موقعیت منحصر بفرد ژئوپولیتیکی و شاهراه ارتباط شرق و غرب جهان است. توسعه روابط گرم و برادرانه بین ابوظبی و تهران در ردیف اولویت‌های امارات متحده عربی است.
* دعوت از آیت‌الله رئیسی برای سفر به امارات
این مقام اماراتی همچنین به دیدار آیت‌الله رئیسی رئیس جمهور رفت. وی در این دیدار گفت: «ما فرزندان این منطقه هستیم و یک سرنوشت داریم لذا توسعه روابط دو کشور در دستورکار ما قرار دارد. آماده توسعه همکاری‌ها هستیم و امیدواریم با سفر آیت الله رئیسی به امارات فصل تازه‌ای از روابط دو کشور آغاز شود.» در این دیدار مشاور امنیت ملی امارات دعوت رسمی رئیس امارات را برای سفر آیت الله رئیسی به این کشور به اطلاع رئیس جمهور رساند.
امیرعبداللهیان هم همان روز (۱۵ آذر ۱۴۰۰) در نشست خبری مشترک با فیصل المقداد همتای سوری درباره سفر مشاور امنیت ملی امارات عربی متحده به ایران بیان کرد: اولویت سیاست خارجی دولت سیزدهم کار و توسعه همکاری با کشورهای همسایه است. در مراسم تحلیف آقای رئیسی، هیأت عالیرتبه‌ای از امارات حضور یافت و در دیدار آن هیأت با رئیس جمهور توافق شد که همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین دو کشور توسعه یابد و در سایر زمینه‌ها به مصداق روابط همسایگی، همکاری‌ها را توسعه دهیم. رفت و آمدهای مقامات دو کشور به تهران و ابوظبی در همین چارچوب است و امیدواریم در روزهای آینده شاهد توسعه هر چه بیشتر مناسبات در حوزه همسایگان از جمله با امارات باشیم (جزییات بیشتر).
البته این سفر واکنش ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا را به همراه داشت و گفت: «از تحرکات دیپلماتیک که به کاهش تنش‌ها منجر شود، حمایت می‌کنیم. ما به دیپلماسی باور داریم، ما به گفتوگو باور داریم. ما به دیپلماسی و گفت‌وگویی که هدف آن کاهش تنش‌هاست باور داریم».
در همین زمینه نیز پایگاه آکسیوس به نقل از یک منبع اماراتی به ۳ دلیل اصلی برای تلاش امارات جهت تغییر در سیاست‌هایش در منطقه اشاره کرد و نوشت: «دخالت امارات متحده عربی در درگیری‌های یمن و لیبی باعث وارد شدن صدمه‌های مالی، دیپلماتیک و حیثیتی به این کشور شد؛ اقتصاد امارات متحمل ضربه سختی از شیوع بیماری همه‌گیر جهانی کووید-۱۹ شد؛ عدم اطمینان درباره نقش آمریکا در منطقه باعث ایجاد این احساس در امارات شده که کسی به داد این کشور نخواهد رسید. این احساس، به خصوص بعد از امتناع دونالد ترامپ از پاسخ دادن به حملات انجام‌شده به تأسیسات نفتی عربستان سعودی و کشتی‌ها در نزدیکی بندرهای اماراتی تقویت شد»
دو روز بعد از این سفر و در ۱۷ آذر ماه و پس از پایان سفر ولی‌‌عهد عربستان سعودی به امارات عربی متحده، دو طرف بیانیه‌ای مشترک صادر کردند و در بخشی از آن به برنامه موشکی و هسته‌ای ایران پرداختند. دو طرف بر اهمیت رسیدگی جدی و مؤثر به پرونده هسته‌ای و موشکی ایران با تمام عناصر و پیامدهای آن تأکید کردند.یک روز بعد (۱۸ آذر ۱۴۰۰) انور قرقاش گفت که اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران راه حلی برای مسائل مربوط به پرونده هسته‌ای ایران نیست.
* هشدار به دوستانی که به سمت عادی‌سازی رفتند
گفتنی است سفر نفتالی بنت نخست وزیر وقت رژیم صهیونیستی در ۲۱ آذر ماه ۱۴۰۰ به ابوظبی هم واکنش ایران را به همراه داشت و خطیب‌زاده، نسبت به هرگونه اقدامی که به تثبیت حضور مخرب و فتنه انگیز این رژیم در منطقه منجر شود، هشدار داد. ۲۳ خرداد ماه سال جاری نیز خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره سفر نفتالی بنت به امارات و استقرار سامانه‌های راداری رژیم صهیونیستی در حوزه خلیج فارس و اظهارات مقامات این رژیم گفت: رژیم اشغالگر قدس که از سخنرانی سید مقاومت آنچنان دست و پایش را گم می‌کند که در سرزمین‌های اشغالی اعلام وضعیت فوق العاده می‌کند، بهتر است مراقب خودش باشد و به خوبی می‌داند ایران در منطقه درباره امنیتش با هیچ کسی شوخی ندارد.
البته حسین امیرعبداللهیان دی ماه در گفت‌وگویی که با شبکه تلویزیونی الجزیره داشت و در پاسخ به این سؤال که بعضی از همسایگان ایران نظیر امارات اقدام به عادی سازی روابط با اسرائیل کرده‌اند، اما از ایران می‌شنویم که روابط با امارات به نوعی خوب است و چطور با کشوری مانند امارات که اقدام به عادی سازی روابط با اسرائیل کرده، ارتباط برقرار می‌کنید؟ اظهار داشت: اتفاقى که در تعداد اندکی از کشورهای عربی رخ داد و به سمت عادی سازی روابطشان با رژیم جعلی اسرائیل قدم برداشتند، اتفاق تلخ و نادرستى است. رویکرد غلطی است که در درجه اول به ضرر این کشورها خواهد بود و در درجه بعد به ضرر صلح و ثبات و امنیت در منطقه است. صهیونیست‌ها سوداى توسعه ارضی از نیل تا فرات را در سر داشتند... صهیونیست‌ها وقتى از این مسیر ناامید شدند، اکنون از طریق عادی سازی روابط به دنبال تحقق همان هدف خود هستند. ما به دوستانمان که به سمت عادی سازی روابط رفتند، به صراحت هشدار دادیم که رویکرد غلطى را اتخاذ کردید و ضرر آن قبل از هر طرفى متوجه خود شما خواهد بود و امیدوار هستیم که این رفتار نادرست در منطقه ما اصلاح شود. (جزئیات بیشتر).
پنجم فروردین سالجاری (۱۴۰۱) رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در گفت‌وگویی با شبکه خبری المیادین با تأکید بر اینکه تهران در روابط حسنه خود با امارات، خطوط قرمز خود درباره مسئله فلسطین را فراموش نمی‌کند، تصریح کرد: «هیچ گونه نفوذ اسرائیلی در خلیج فارس را نخواهیم پذیرفت. ملت‌ها نیز مخالف عادی‌سازی هستند». هشتم فروردین ماه سالجاری نیز خطیب‌زاده برگزاری اجلاس شرارت در فلسطین اشغالی با حضور مصر، امارات، بحرین و مغرب را محکوم کرد و نسبت به فتنه انگیزی و شرارت صهیونیست‌ها در منطقه هشدار داد (جزییات بیشتر).
در این میان اظهارات مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه درباره کریدور سه جانبه با ایران و امارات عربی متحده با واکنش سعید خطیب‌زاده روبرو شد و وی در۲۰ دی ماه سال گذشته در این خصوص بیان کرد: آنچه در این منطقه در حال شکل گیری است دینامیسم مبارک و میمونی است که همه باید تلاش کنیم به سطح حداکثری برسد. این منطقه از رقابت‌های ناسالم و جنگ و خونریزی خسته است که بسیاری با طراحی‌های خارجی تحمیل شده و بسیاری با سوء محاسبات کنشگران داخل منطقه شکل گرفته است. ما از گفتوگوهای دوجانبه و حتی سه جانبه و حتی چهارجانبه و منطقه‌ای در مناطق و زیر مناطق همسایگی ایران استقبال کرده و تلاش کردیم یکی از ستون‌های آنها باشیم. ایده‌ها و ابتکاراتی در حال بررسی است که یکی از آنها همین است و در دست پیگیری است. (بیشتر بخوانید).
* امارات دومین شریک تجاری ایران
۲۵ دی ماه ۱۴۰۰ ساینس مانیتور در تحلیلی در خصوص بهبود روابط ایران با کشورهای عرب حاشیه جنوب خلیج فارس نوشت: برای ایران، فرصت‌های مالی و اقتصادی تعامل با کشورهای عرب خلیج فارس بی نظیر است. دبی یک مرکز صادراتی مهم برای ایران و در بحبوحه تحریم‌های مالی و تجاری، راه حیاتی برای اقتصاد جهانی است. امارات متحده عربی در حال حاضر با ۱۶ میلیارد دلار تجارت در سال ۲۰۲۱ دومین شریک تجاری ایران است که پیش بینی می‌شود این رقم در سال جاری به ۱۸ تا ۲۰ میلیارد دلار برسد. «عبدالخالق عبدالله» تحلیلگر امور سیاسی اماراتی در این زمینه معتقد است که امارات و کشورهای حوزه خلیج فارس می‌توانند چیزهای زیادی به ایران ارائه دهند. وی گفت: «ما می‌توانیم تجارت را افزایش دهیم، می‌توانیم محدودیت‌های مالی را کاهش دهیم، می‌توانیم کالاهایی را که ایران به شدت به آنها نیاز دارد مبادله کنیم.» (بیشتر بخوانید)
ششم بهمن سال گذشته هم «لانا نسیبه» نماینده دائم امارات متحده عربی در سازمان ملل از تمایل این کشور برای کاهش تنش‌ها با ایران علیرغم تشدید بحران در یمن خبر داد و چند روز بعد در ۱۳ بهمن ماه نیز امیرعبداللهیان در گفتگوی تلفنی همتای اماراتی، روابط دو کشور را مثبت و رو به پیشرفت توصیف کرد و گفت: دیدار و رایزنی‌های خوبی بین مقامات دو کشور برقرار شده است. وی حضور رژیم صهیونیستی در منطقه را تهدیدی برای همه کشورها و منطقه خواند و با اشاره به بحران یمن گفت: تداوم جنگ و گسترش درگیری ها و منازعات به نفع هیچ یک از طرف ها و منطقه نیست. وزیر امور خارجه امارات نیز اظهار داشت: دولت امارات بر توسعه روابط خود با ایران جدی است و استمرار گفتوگوهای دوجانبه را در زمینه‌های مختلف ضروری می‌داند.
امیرعبداللهیان هشتم آذر ماه سال گذشته نیز در گفتوگوی تلفنی با همتای اماراتی از وی برای سفر به تهران دعوت و بر مشورت مستمر دو کشور تأکید کرده بود.
بیستم فروردین سال جاری نیز وزیر امور خارجه ایران در گفتوگوی تلفنی با همتای اماراتی فعال شدن کمیته‌های روابط دوجانبه در موضوعات مورد توافق و تبادل هیأت‌ها را در تقویت و بسط مناسبات دوجانبه موثر خواند و افزود: هیچ محدودیتی برای توسعه همه جانبه مناسبات وجود ندارد. وزیر خارجه امارات نیز ابراز امیدواری کرد روابط ریشه دار دو کشور در سال جدید بیش از پیش گسترش یابد و با اشاره به منافع مشترک دو کشور در توسعه روابط فیمابین در عرصه‌های مختلف، خواهان بررسی فرصت‌های همکاری مشترک شد. وزیر امور خارجه امارات همچنین تاکید کرد: امارات عربی متحده به هیچ طرفی اجازه اقدامات خرابکارانه یا تحریک آمیز از خاک خود بر علیه کشورهای همسایه امارات را نخواهد داد. (اینجا بخوانید)
«انور قرقاش»، مشاور رئیس امارات امروز پنجشنبه هم ۲۵ فروردین در اظهاراتی گفت: « ایران کشور همسایه ما است و ما سعی می‌کنیم بهترین روابط را با این کشور داشته باشیم.»
* حضور امیرعبداللهیان در امارات در پی درگذشت رئیس دولت این کشور
۲۳ اردیبهشت ماه سالجاری و در پی درگذشت رئیس دولت امارات، امیرعبداللهیان در پیامی به همتای اماراتی درگذشت رئیس دولت امارات را به دولت و مردم این کشور تسلیت گفت و پس از آن در ۲۶ اردیبهشت ماه هم در نخستین سفرش به امارات و به نمایندگی از دولت ایران وارد ابوظبی شد و ضمن دیدار با همتای اماراتی با رئیس جدید این کشور هم دیدار و گفتوگو کرد. خطیب‌زاده همان روز در نشست خبری با خبرنگاران با اعلام این سفر درباره روی کار آمدن محمد بن زاید در امارات و رویکرد ایران و روابط بعد از جابه جایی در قدرت در امارات هم گفت: روابط ایران و امارات عربی متحده به عنوان دو همسایه فارغ از رفت و آمدها و اتفاق ناگوار در امارات یعنی از دست دادن رئیس این کشور و روی کار آمدن رئیس جدید، می‌تواند مسیر خودش را طی کند. فرصت‌ها و فضای جدیدی در روابط ایجاد شده و امیدواریم این فرصت ایجاد شده در روابط در دوران محمد بن زاید به مرحله جدیدی برسد.
امیرعبداللهیان پس از این سفر در توئیتی با انتشار تصویری از دیدارش با محمد بن زاید آل نهیان رئیس جدید امارات نوشت: صفحه جدیدی در روابط جمهوری اسلامی ایران و امارات گشوده شد. به گرمی دست همسایگان خود را می فشاریم. گرمی روابط همسایگان، دشمنان منطقه را مایوس می‌سازد. وی پنجم خرداد ماه و در حاشیه مجمع جهانی اقتصاد در داووس در گفت‌وگویی با فرید زکریا درباره مناسبات ایران و عربستان اظهار داشت: چند روز پیش در امارات عربی متحده بودم و به رئیس جدید امارات آقای محمد بن زاید گفتم که خیلی چیزها می‌تواند تغییر کند، ولی جغرافیا و مشترکات کشورها نمی‌تواند تغییر کند. ایران و عربستان دو کشور مهم در منطقه و دو کشور تاثیرگذار هستند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ۲۸ خرداد سال جاری با شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان وزیر امور خارجه امارات عربی متحده تلفنی گفتوگو کرد. امیرعبداللهیان در این گفتوگو با اشاره به اولویت همسایگان در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، بر افزایش دیدار و رایزنی‌های دوجانبه بین مقامات دو کشور تأکید و آن را زمینه ساز توسعه و گسترش مناسبات بین دو کشور ارزیابی کرد. وزیر امور خارجه امارات نیز با اشاره به منافع مشترک دو کشور در توسعه روابط فیمابین، از رایزنی‌های منظم مقامات ایرانی و اماراتی استقبال و تأکید کرد: امارات عربی متحده به هیچ طرفی اجازه اقدامات مخرب از خاک خود بر علیه کشورهای همسایه امارات را نخواهد داد و امنیت همسایگان را همیشه مدنظر خواهد داشت.
البته در این میان در قطعنامه‌ای که خرداد ماه سال جاری در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پیشنهاد آمریکا و سه کشور اروپایی ارائه شد، امارات نیز جزو ۳۰ کشوری بود که به این قطعنامه رای مثبت داد.
تیر ماه سال جاری هم در پی وقوع زمین لرزه در استان هرمزگان، شیخ «محمد بن زاید آل نهیان»، رئیس دولت امارات نیز با ارسال پیامی به آیت الله رئیسی تسلیت گفت. «محمد بن راشد آل مکتوم» نائب رئیس امارات، نخست وزیر و حاکم دبی نیز پیام تسلیت خود را به رئیس جمهور ایران ارسال کرد.
* خرازی: از بازگشت سفیر امارات استقبال می‌کنیم
۲۸ تیر ماه سالجاری نیز سید کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی الجزیره درباره مناسبات ایران و امارات اظهار داشت: «اولا ما از اینکه سفیر امارات به ایران بازگردد استقبال می‌کنیم و این را مقدمه همگرایی بیشتر با هدف حل اختلافات می‌دانیم. ما بر این باوریم امارات کشوری است که به اقتصاد بیش از هر چیز دیگری اهتمام می‌ورزد. این کشور شرکت‌های بزرگ جهانی در خود دارد به همین دلیل این کشور روابط اقتصادی خوبی با ما دارد. بسیاری از تعاملات تجاری ما از طریق امارات انجام می‌شود؛ اما اشتباهی که امارات مرتکب شد این بود که فکر کرد اگر اسرائیل را به منطقه بیاورد و روابطش را با آن عادی‌سازی کند، آن را قادر خواهد ساخت در برابر ایران بایستد که این یک اشتباه تاریخی است. آنها می‌دانند که اگر اسرائیل بخواهد از مبدأ امارات امنیت ملی ما را هدف قرار دهد، امارات مانند یک خانه شیشه‌ای در برابر ایران خواهد بود. پاسخ ما شفاف، روشن و علنی خواهد بود و اماراتی‌ها خود این را می‌دانند. به همین دلیل اگر آنها به هر دلیلی مجبور به عادی‌سازی روابط با اسرائیل باشند، آنها تمایل به بهبود روابط با ایران خواهند داشت تا نوعی تعادل ایجاد کنند.»
گفتنی است در این میان طرح ادعاهایی از سوی امارات و دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه گانه ایرانی واکنش ایران را به همراه داشته است. آنچنان که در ۲۵ شهریور ۱۴۰۰ سعید خطیب‌زاده در واکنش به بیانیه پایانی صد و چهل و نهمین نشست شورای همکاری خلیج فارس گفت: جزایر سه گانه ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ تعلق قطعی به ایران داشته و بیانیه‌های ملال‌آور و تکراری صادره در این خصوص تغییری در ایرانی بودن ابدی آنها ایجاد نخواهد کرد. ۱۹ اسفند ماه ۱۴۰۰ نیز خطیب‌زاده به اتهامات بی اساس در بیانیه کمیته خودخوانده چهارجانبه واکنش نشان داد و مداخله دیگران درباره جزایر سه گانه ایرانی را محکوم کرد و اقدامات ایران در این جزایر را در چارچوب اعمال حاکمیت و تمامیت ارضی کشور خواند./فارس
دیدگاه تان را بنویسید