چه محصولات دستکاری شده ژنتیکی در سفره مردم وجود دارد؟
ماجرای محصولات تراریخته در سبد غذایی خانواده‌های ایرانی، حالا چند وقتی می‌شود که به بحثی داغ تبدیل شده است. موضوعی که البته موافقان و مخالفانش، هرکدام دلایلی برای صحت ادعاهایشان دارند.
صبح نو: ماجرای محصولات تراریخته در سبد غذایی خانواده‌های ایرانی، حالا چند وقتی می‌شود که به بحثی داغ تبدیل شده است. موضوعی که البته موافقان و مخالفانش، هرکدام دلایلی برای صحت ادعاهایشان دارند. اما نکته جالب در این میان، آن است که به تازگی برخی افراد چه در سخنان خود و چه در رسانه‌ها اعلام می‌کنند هیچگونه محصول تراریخته‌ای در سفره غذایی مردم کشور وجود ندارد. این نشان می‌دهد یا این افراد اطلاعات کافی ندارند یا با انکار، قصد پاک کردن صورت مساله را جهت پیشگیری از استمرار مطالبات مردمی در این مورد دارند. «صبح نو» به همین بهانه سراغ دکتر «علی کرمی» رفته است. این استاد دانشگاه علوم پزشکی و فوق تخصص مهندسی ژنتیک معتقد است برخی سودجویان، با دادن اطلاعات غلط به مردم، راه را برای پرکردن سفره‌های مردم از محصولات تراریخته و البته بدون اطلاع آن‌ها هموار می‌کنند.
کرمی با انتقاد از نبود اطلاع‌رسانی مناسب توسط نهاد‌های مسوول می‌گوید: «باتوجه به اطلاع‌رسانی‌های گسترده‌ای که در مورد محصولات تراریخته در چند سال گذشته در ایران صورت گرفته، آگاهی مردم در زمینه توجه به سبک زندگی سالم و بخصوص تغذیه سالم، بسیار افزایش یافته و با توجه به نگرانی‌هایی که در مورد خطرات محصولات تراریخته برای سلامت انسان، محیط زیست، منابع طبیعی و ذخایر ژنتیکی وجود دارد مردم سوالات مهمی در این زمینه دارند که لازم است بطور شفاف به آنان پاسخ داده شود.»
او می‌گوید: «مهمترین سوالی که مردم در مورد محصولات می‌پرسند این است: چه محصولات تراریخته‌ای در سبد غذایی مردم ایران موجود است؟ برای روشن شدن موضوع، این پرسش باید به چند پرسش دیگر تقسیم شود. آیا محصولات تراریخته در ایران وجود دارند؟ آیا در سبد غذایی مردم وارد شده؟ چگونه مردم این محصولات را تشخیص دهند؟»
تراریخته‌ها کجای زندگی ایرانیان هستند؟ کرمی با اشاره به بحث‌های رسانه‌ای مختلف پیرامون وجود محصولات تراریخته در ایران، می‌گوید: «شاید بهتر باشد دراین‌باره به اظهارات مسوولان و اخبار منتشرشده در رسانه‌ها در چند سال گذشته بپردازیم.»
او می‌گوید: «اواخر اردیبهشت‌ماه ۹۵، صحبت از محصولات تراریخته مجاز به میان آمد و رییس سازمان غذا و دارو اعلام کرد فقط دو محصول سویا و ذرت به صورت تراریخته یا اصلاح ژنتیکی شده در بازار کشور وجود دارد و درج برچسب تراریخته روی این محصولات نیز اجباری شده است.»
او می‌گوید: «چند ماه بعد، یعنی ۲۷ مردادماه ۹۵، ماجرای پنهان سازی واردات تراریخته‌ها مطرح شد و یکی از اعضای اتحادیه ملی محصولات کشاورزی از واردات سالانه پنج میلیارد دلار محصولات تراریخته به کشور خبر داد و گفته بود: «بدون اینکه مردم آگاه باشند این محصولات وارد سفره آنان شده است ضمن اینکه جز در ۶ ماه اخیر مسوولان مربوطه هیچگونه اطلاع‌رسانی صحیحی در این زمینه نداشته‌اند. او از کشت صد‌ها تن برنج تراریخته طی سال ۸۳ هم خبر داده و گفته بود که با استناد به گزارش مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، صد‌ها کشاورز در سال ۸۳، این نوع برنج را کشت کرده‌اند.»
کرمی ادامه می‌دهد: «حدود ۱۸ ماه پس از آن، قائم‌مقام وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی گفته بود تاکنون فقط سه محصول تراژنی یا تراریخته شامل دانه‌های روغنی کلزا، سویا و ذرت در ایران مجوز مصرف دارند و هیچ محصول یا فرآورده دستکاری ژنتیک شده دیگری در بازار کشور وجود ندارد.» کرمی ادامه می‌دهد: «اما قضیه سابقه مصرف تراریخته‌ها در ایران بسیار طولانی‌تر از این حرفهاست. چرا که بهمن‌ماه ۹۶، یکی از اعضای کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نمایندگان مجلس معتقد به ممنوعیت
۱۰۰ درصدی محصولات تراریخته نیستند، گفته بود مصرف محصولات تراریخته مربوط به امروز و دیروز نیست بلکه ۲۰ سال است که مردم ایران این محصولات را استفاده می‌کنند. پیش از او هم آقای محمود تولایی، رییس انجمن ژنتیک ایران گفته بود ۱۵ سال است مردم تراریخته مصرف می‌کنند وحدود ۹۰ درصد روغن مصرفی کشور ما وارداتی است که از آرژانتین و برزیل وارد می‌شود و به‌طور ۱۰۰ درصد تراریخته است.» کرمی، به استنادات خبری دیگرخود از مصرف تراریخته‌ها در ایران هم اشاره می‌کند: «۱۴ مهرماه ۹۴، مدیرکل آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو گفته بود اخیرا دو گروه از مواد غذایی یعنی روغن‌های وارداتی تراریخته یا همان دستکاری شده ژنتیکی به طور رسمی و با تایید سازمان غذا و دارو به بازار عرضه شده است. هرچند کشور‌های زیادی محصولات تراریخته تولید می‌کنند، اما برخی کشورها، این محصولات را خودشان استفاده نمی‌کنند بلکه آن‌ها را صادر می‌کنند.» به گفته کرمی، دکتر زهرا عبداللهی، رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت، هم شهریورماه ۹۵، به صراحت از «جولان انواع روغن‌های تراریخته» در سفره‌های ایرانی سخن گفته بود و نسبت به عوارض مصرف آن، هشدار داده و گفته بود: «مصرف این محصولات ممکن است در دراز مدت باعث جهش‌های ژنتیک، افزایش تومور‌های سرطانی و حتی ناباروری شود.» کرمی با اشاره به اذعان وزیر کشاورزی دولت دوازدهم به واردات محصولات تراریخته هم می‌گوید: «آقای حجتی شهریورماه پارسال باز هم واردات تراریخته‌ها را تایید کرده و گفته بود ما محصولی که تراریخته باشد، در کشور تولید نمی‌کنیم، اما بخشی از محصولات تراریخته مانند سویا و ذرت و کمابیش برخی دیگر از محصولاتی که وارد می‌شوند، تراریخته هستند.»
ایرانی‌ها هم تراریخته تولید می‌کنند کرمی ادامه می‌دهد: «اما نکته این‌جاست که تولید تراریخته‌ها در ایران سالهاست ادامه دارد.» استناد او به صفحه آقای «بهزاد قره‌یاضی» یکی از مدافعان تولید محصولات تراریخته در ایران است که از تولید برنج تراریخته توسط یک کشاورز ایرانی نوشته بود: «خبرگزاری تسنیم، این گزارش را تیرماه ۹۵ منتشر کرده و نوشته بود: «علی‌رغم ممنوعیت قانونی، نفر اصلی که ۲۰ سال است قصد تراریخته کردن محصولات در ایران را دارد در کانال لینکدین خود خبری مبنی بر تولید انبوه برنج تراریخته منتشر کرد. او ذیل عکس یک برنجکار نوشت: «آقای منتظری شالیکار پیشتاز تراریخته‌کار در استان گلستان در سال ۱۳۹۴ که محصول پربار خود را که بدون سم تولید شده نشان می‌دهد.» کرمی ادامه می‌دهد: «متاسفانه با وجود درخواست‌های پیاپی مردم طی سال‌های گذشته برای اعلام شفاف لیست محصولات تراریخته در بازار، هنوز هم لیست دقیقی از این محصولات یا فرآورده‌های واجد تراریخته‌ها منتشر نمی‌شود.» او می‌گوید: «با تحقیق و بررسی و گردآوری اطلاعات پراکنده موجود می‌توان گفت که محصولات تراریخته در سفره غذایی مردم ایران وجود دارد، ولی متاسفانه به دلیل نزدن برچسب تراریخته، مردم واقعا در تشخیص آن‌ها سردرگم هستند و فقط روی چند نوع روغن نباتی نوشته شده: دستکاری ژنتیکی شده یعنی تراریخته.» او ادامه می‌دهد: «به این ترتیب می‌توان گفت: اکثر روغن نباتی‌های بازار تراریخته است و محصولات دیگری چون، ذرت، سویا و پنبه‌های وارداتی و احتمالا درصد کمی برنج تراریخته در بازار وجود دارد. اما با توجه به ابلاغ قانون مصوب مجلس و دستور برچسب‌زنی اجباری توسط سازمان غذا و دارو هنوز این قانون اجرا نشده است.»
او در پایان با اشاره به لزوم آگاه‌سازی مردم در این‌باره می‌گوید: «با توجه به اینکه مردم بدون برچسب زنی به هیچ وجه قادر به شناسایی محصولات تراریخته نیستند بنابراین لازم است این برچسب‌زنی سریع‌تر اجرا شود. مردم ایران از مسوولان انتظار دارند با احترام به حقوق شهروندی مردم، حق انتخاب آنان، حق دانستن شفاف حقیقت، اهمیت سلامت و کشاورزی و داشتن غذای سالم، به این سوالات در مورد محصولات تراریخته روشن و شفاف پاسخ دهند.»
دیدگاه تان را بنویسید