شکنجه سادیسمی بیماران اوتیسمی

روزنامه قانون: انتشار دردناک فیلم ضرب و شتم کودکان بیمار در فضای مجازی واکنش‌های اجتماعی را برانگیخت.

«پنج یا ۶ کودک ۹ تا ۱۱ سال کنار هم نشسته اند و یکی بعد از دیگری کتک می‌خورند. پرستار زن با مانتو و مقنعه مشکی رنگ در حالی که یک پیش بند سفید رنگ هم به کمرش بسته است با ابزار شیلنگ مانند کوچکی که در دست دارد، یکی یکی به سر بچه‌ها ضربه می‌زند. گاهی هم از پایش استفاده می‌کند و با لگدی به بچه‌ها می‌زند. یکی از بچه‌ها همین که پرستار لگدی به پایش می‌زند در حالی که روی زمین نشسته، خودش را می‌کشد تا خود را دور کند، اما تکان چندانی نمی‌تواند بخورد و همچنان ضربه‌های شیلنگ به بدنش می‌تازد. جنسیت بچه‌ها معلوم نیست، اما انگار پسر هستند. کودک دیگری که کنار دیوار ایستاده و فاصله اش با مربی و بچه‌هایی که در حال ضرب و شتم هستند، کم است و بی حرکت این صحنه را تماشا می‌کند، اما از جایش تکان نمی‌خورد. در این هنگام مربی دیگری دست دو کودک را در دست گرفته و به بیرون از اتاق می‌برد که این کودکان عکس العملی در مقابل کتک خوردن بچه‌های دیگر نشان نمی‌دهند. این بخش اول فیلمی است که از آزار جسمی بیماران مبتلا به اوتیسم از دوربین‌های مداربسته مرکز نگهداری بیماران اوتیسمی در رشت که «سرای مهربانی» نام دارد، منتشر شده است. در بخش دیگری از این فیلم پسری ۱۴ یا ۱۵ داخل اتاقی که به آشپزخانه شباهت دارد پشت میز نشسته است که ناگهان یک مربی زن با چوبی در دست وارد می‌شود و در حالی که پسر دستش را مقابل او دراز می‌کند، با چوب بار‌ها به کف دست‌های پسر می‌زند. فیلم بی صداست و زن در حال کتک زدن پسر، او را تهدید هم می‌کند. در ادامه دوباره به همان اتاقی می‌رویم که در اول فیلم چندین پسربچه به دست مربی ضرب و شتم می‌شدند. پسربچه‌ای ظاهرا ۱۳ ساله روی زمین نشسته و مربی روبه‌روی او با لباس‌های سیاه و شیلنگی در دست ایستاده است. پسر سرش را پایین انداخته و مربی بار‌ها با شیلنگ بر سر او می‌کوبد، بی آن که عکس العملی از سوی او ببیند. مربی دیگری کمی آن طرف‌تر ایستاده و در حال تماشای این صحنه است و چیزی نمی‌گوید. چندین پسربچه هشت تا ۱۲ ساله هم در اطراف مشغول تماشای این صحنه هستند. یکی از آن‌ها محکم دست هایش را به هم می‌زند و پشتش را کرده و دیگری نزدیک‌تر می‌آید تا ماجرا را ببیند. یکی دیگر از بچه‌ها هم انگار که دیدن این تصویر برایش عادی باشد، توجهی به آن نمی‌کند. ناگهان دوربین موبایلی که در حال ثبت تصویر از روی تلویزیون مداربسته است، تکان می‌خورد و ما می‌فهمیم که این تصاویر از تلویزیونی است که در حال پخش تصاویر دوربین مداربسته است. این فیلم چند روز پیش در شبکه‌های مجازی و رسانه‌های اجتماعی پخش شد و اعتراض‌های زیادی را میان مردم برانگیخت. البته این اولین بار نیست که بیماران اوتیسمی یا معلولان در مراکز نگهداری‌شان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. در خرداد سال گذشته نیز عده‌ای از خانواده کودکان اوتیسمی از شکنجه و آزار این کودکان در یک مرکز توانبخشی در مشهد شکایت کردند. این خانواده‌ها از شکستگی استخوان، خونریزی گلو و آثار ضرب و جرح بر سه نفر از کودکان مددجو، از مدیر این موسسه بی‌مجوز با اتهام سنگینی شکایت کردند. البته گفته می‌شد که این مرکز مجوزی برای فعالیت نداشته است. مسعود فیروزی، معاون امور توانبخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی گفته بود که این خبر اثبات نشده و نیاز به بررسی بیشتری دارد. مدتی بعد خبر رسید که دو نفر در رابطه با این پرونده بازداشت شدند که در صورت تایید اتهامات‌شان از سوی دادستانی با آن‌ها برخورد می‌شود. این در حالی است که تقی زاده، یکی از فعالان اجتماعی مشهد در تایید این آزار‌های جسمی در مرکز نگهداری کودکان اوتیسمی از پیدا کردن فایل صوتی خبر داد که در آن مادر یکی از بچه‌ها خبر از دیده شدن آثار ضرب و شتم و کبودی روی بدن کودکش داده بود. در حالی که مسئولان این مرکز علت را لیز خوردگی کودکان عنوان می‌کردند، اما آثار جراحت‌ها و شکستگی‌ها نمایانگر ضرب و شتم روی بدن آن‌ها بود. فیلم مربوط به سال گذشته بوده است در حالی که هیچ یک از مسئولان بهزیستی رشت درباره این انتشار این فیلم و واکنش‌های آن هیچ گونه پاسخگویی نداشتند، معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در خصوص مستندی که در یکی از شبکه‌های خارجی درباره آزار و اذیت کودکان مبتلا به اوتیسم در رشت پخش شده بود، توضیح داد. حسین نحوی‌نژاد، آزار و اذیت این بیماران و کودکان را در مرکز نگهداری رشت تایید کرد و گفت: ما آزار و اذیت‌هایی که در مراکز نگهداری کودکان و سالمندان اتفاق می‌افتد را رد نمی‌کنیم، چون ممکن است در بعضی مراکز سهل انگاری‌ها و انحراف از قانون اتفاق بیفتد. نحوی‌نژاد در گفت و گو با خبرگزاری‌ها با بیان این که بحث‌هایی که در خصوص آزار و اذیت معلولان یا سالمندان در مراکز نگهداری این افراد می‌شود، به طور کلی رد نمی‌کنیم، زیرا ممکن است در برخی از مراکز سهل‌انگاری‌هایی رخ دهد و انحراف از قوانین وجود داشته باشد. معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به فیلم اخیری که از مرکز نگهداری اوتیسم در رشت از صدای آمریکا پخش شد، گفت: مواردی که در رسانه‌های داخلی منعکس می‌شود، معمولا پاسخ بهزیستی را نیز در پی دارد و تلاش می‌شود به طور شفاف به همه ابعاد حادثه پرداخته شود. نحوی‌نژاد با اشاره به فیلم منتشر شده توضیح داد: «این فیلم مربوط به خرداد سال گذشته است که بهزیستی استان و ستاد با دو مربی که به این دانش‌آموزان آزار و اذیت رسانده بودند، برخورد کرد و از مجموعه اخراج شدند. همچنین مجموعه اخطار گرفت و به صورت مشروط به فعالیت خود ادامه داد تا در صورت گزارش مورد مشابه، تعطیل شود. در حال حاضر نیز حفظ فیلم‌های مراکز تا ۳۰ روز اعلام شده که پیش از این ۱۵ روز بود تا با بازبینی فیلم‌ها، اگر مشکلی مشاهده شد، برخورد شود.» نحوی نژاد در حالی این توضیحات را درباره این پرونده بیمار‌آزاری در مرکز نگهداری بیماران اوتیسمی رشت عنوان می‌کند که مشابه این این اتفاق در خرداد سال گذشته در مشهد رخ داده بود، دو نفر از خاطیان این مرکز بازداشت شده بودند. همچنین دیروز مدیر کل بهزیستی گیلان در گفت‌و‌گو با ایرنا درباره فیلم منتشر شده از یکی از مراکز نگهداری کودکان اوتیسم استان با عنوان سرای مهربانی رشت نیز گفت که این موضوع مربوط به خرداد سال گذشته بوده است. محمدرضا پارسی نژاد از اخراج دو نفر از عوامل خاطی در زمانی که این اتفاق رخ داده بود نیز خبر داد و گفت: «خرداد سال گذشته یکی از کودکان در مرکز سرای مهربانی رشت محل نگهداری کودکان اوتیسم مورد آزار و اذیت دو نفر از مربیان قرار گرفته بود که سازمان بهزیستی در همان زمان برخورد با افراد خاطی را در دستور کار قرار داد.» سرای مهربانی، مرکز نگهداری از بیماران اوتیسم در رشت در ۲۴ تیرسال ۹۵ با حضور نحوی نژاد، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور افتتاح شده بود. این اولین و آخرین بار نیست روزنامه «قانون» برای پیگیری این موضوع با سعیده صالح غفاری، مدیر عامل انجمن اوتیسم ایران تماس گرفت که او توضیحات درباره این اتفاق را به مدیر آموزش، پژوهش و توانبخشی انجمن اوتیسم ایران سپرد. سینا توکلی که در روز‌های گذشته پیگیر این اتفاق بوده است، به «قانون» می‌گوید: «این اولین بار نیست که چنین اتفافی در کشور رخ داده است. البته اصل ماجرا مربوط به چندین ماه پیش است.» او درباره جایگاه این دو آزارگر در این مرکز نگهدای به «قانون» می‌گوید: «یکی از این افراد مربی داخل مرکز بوده و دیگری کارشناس مرکز بوده است، اما این که با چه توجیهی این اتفاق افتاده معلوم نیست.» توکلی با اشاره به این که مدیر این مرکز در مرداد که این اتفاق افتاده توبیخ کتبی شده است، گفت: «دو فرد خاطی هم از آنجا اخراج شده‌اند.» او در ادامه صحبت‌هایش، انتهای این ماجرا را تعطیل شدن این مرکز نگهداری از کودکان اوتیسمی می‌داند و می‌گوید: «این به صلاح کودکان نیست، چون در نهایت خانواده‌ها نمی‌دانند که این بچه‌ها را کجا نگهداری کنند، اما باید اصلاح عملکرد اتفاق بیفتد. متاسفانه ما پکیج آموزشی برای تربیت کارشناسان اوتیسم برای کار‌کردن با کودک نداریم. در تمام متد‌های درمانی به این موضوع تاکید شده که باید کادر درمانی این مراکز اخلاق داشته باشند و آموزش‌های لازم را هم دیده باشند. متولی این امر هم بهزیستی است که باید این کار را انجام دهد. متاسفانه در بعضی از این مراکز از نیرو‌های تازه فارغ التحصیل شده استفاده می‌کنند که باعث چنین اتفاق‌هایی می‌شوند.» توکلی درباره توجیهاتی که کارشناسان درباره تنبیه بیماران اوتیسمی می‌دهند، می‌گوید: «ما در این متد‌های درمانی که برای بیماران اوتیسم داریم، به هیچ وجه متدی به نام تنبیه بدنی بچه اوتیسمی نداریم. بعضی درمان‌های اوتیسم می‌گوید که باید با این کودکان جدی باشیم، اما به هیچ وجه نمی‌گوید که باید کودکان را تنبیه بدنی کنیم. این که ما بیاییم به بهانه این که این یک روش درمانی است که باید بچه‌ها را برای درمان تنبیه کنیم، درست نیست.» انتشار این فیلم بسیاری از خانواده‌هایی که کودکان‌شان را در این مراکز نگهداری گذاشته اند، نگران کرده است. دو حادثه بیمار آزاری و کودک آزاری در تابستان سال گذشته در مشهد و رشت که رسانه‌ای شد، به این نگرانی دامن زده است، چون به هر حال موارد دیگری از این دست وجود دارد که رسانه‌ای نمی‌شود و برای همیشه پنهان می‌ماند و تنها رنجی می‌ماند که این بچه‌ها در این مراکز می‌برند.»