چرا بیماری مریم میرزاخانی درمان نشد؟

سلامت‌نیوز: عضو مرکز تحقیقات سرطان بیمارستان امید اصفهان گفت: درست است که سرطان پستان با پیشرفت‌هایی که در درمانش اتفاق افتاده اکنون به یک بیماری علاج‌پذیر تبدیل شده است اما هنوز هم این بیماری شایع ترین سرطان در بین زنان است و هنوز هم شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان میانسال کماکان سرطان پستان است. دکتر مریم طباطباییان در پاسخ به اینکه "با توجه به پیشرفت هایی که در درمان سرطان پستان حاصل شده گمان می رفت این بیماری در مریم میرزاخانی نابغه ریاضی کشورمان، درمان شود، چرا درمان وی با شکست مواجه شد؟" گفت: چنین نیست که ما مرگ و میر ناشی از سرطان پستان را توانسته‌ایم از بین ببریم و آن را به یک بیماری کاملا علاج پذیر تبدیل کرده باشیم اما میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری نسبت به چند دهه گذشته بسیار کم شده است. وی گفت: ما در سرطان پستان با یک بیماری مواجه نیستیم بلکه یک طیفی از بیماری است با انواع مختلف سلولی که می تواند سرطان پستان را ایجاد کند به همین دلیل سرطان پستان در همه افراد رفتار مشابهی ندارد. دکتر طباطباییان ادامه داد: چند عامل وجود دارد که مشخص می‌کند سرطان پستان از چه نوعی است و بیمار چقدر می‌تواند شانس درمان داشته باشد. تا مدت‌ها قبل ما پیشرفت سرطان و درمان‌پذیر بودن آن را با گرید سلولی( Grade) اندازه گیری می‌کردیم یعنی می‌گفتیم اگر توموری گرید سلولی‌اش گرید یک باشد سلول‌هایش رشد کندتری دارند و سلول‌هایی هستند که فرصت بیشتری برای میزبان (بیمار) و درمانگر برای درمان مهیا می‌کنند. وی در ادامه گفت: ما با طیفی از سلول‌های سرطانی مواجه هستیم که از سلول‌هایی با رشد بسیار کند یا تومورهایی که به شدت تهاجمی هستند می ‌وانند تشکیل شده باشند به عنوان مثال ما بیماری را داریم که می‌گوید یک سال است توده را لمس می‌کنم و به نظر خودم خیلی رشد نکرده است و وقتی نمونه برداری می‌کنیم می‌بینیم سرطان است در حالی که ما پیش بینی‌مان این است که سرطان در بازه زمانی خاص مثلا طی ۶ ماهه رشد می کند. برعکس بیماری را می‌بینیم که در زمان مراجعه، تومور وی یک سانتی متر است و وی به موقع مراجعه کرده ولی بعد می‌بینیم علیرغم باور ما که بیمار خیلی زود مراجعه کرده، سرطان در مدت کوتاهی متاستاز داده و ارگان های دیگر را درگیر کرده است. این را تفاوت در بیولوژی تومورهای سرطانی می‌گوییم بنابراین یک فاکتور برای درمان‌پذیر بودن یا نبودن سرطان پستان، خصوصیت تومورهای سرطانی است که از چه نوعی باشد. مراجعه زودهنگام، عامل مهم برای درمان سرطان پستان این متخصص جراحی عمومی و جراح پستان گفت: فاکتور دوم برای درمان پذیر بودن سرطان پستان که بسیار مهم است، مرحله و زمان مراجعه بیمار است. چه تومور سرطانی در بیمار از نوعی باشد که رشد کندی دارد و چه تومورهایی که تهاجمی هستند، هرچه در زمان کشف تومور،اندازه آن کوچک تر باشد شانس درمان موفق و علاج بیماری بیشتر است، اینجاست که ما خیلی تاکید می کنیم روی غربالگری و به همین دلیل می گوییم زنان بالای ۴۰ سال باید ماموگرافی کنند و حداقل سالی یک بار توسط پزشک متخصص معاینه شوند. وی در پاسخ به اینکه چرا با اين که خانم میرزاخانی در کشوری که امکانات درمانی پیشرفته‌ای دارد، زندگی می‌کرده ولی درمان نشده و طی ۴ سال فوت می‌کند،گفت: ما دسترسی به پرونده مریم میرزاخانی نداریم و نمی‌خواهیم پرونده ایشان را باز کنیم. ولی آنچه مهم است سن ایشان کم بوده و حتی در ایالات متحده امریکا هم سن غربالگری‌ها را از سن ۴۰ سالگی شروع می کنند در حالی که مرحوم میرزاخانی سن ابتلایش در زیر ۴۰ سالگی بوده است پس در برنامه غربالگری قرار نگرفته و شاید به دلیل مشغله شخصی متوجه این بیماری نشده است. زنان جوان، سرطان را از خود دور می‌بینند دکتر طباطباییان ادامه داد: زنان جوان چون معمولا سرطان پستان را از خود دور می‌بینند کمتر به این بیماری توجه می‌کنند و حتی وقتی نزد مراکز بهداشتی هم مراجعه می کنند ممکن است این مراکز، به دلیل سن پایینی که فرد دارد، معاینه سطحی‌تری از فرد داشته باشند و این باعث می‌شود وقتی ما در زنان جوان تومور سرطانی کشف می‌كنیم اکثرا به طور آماری سایز تومور از ۲ سانت بالاتر است. وی با تاکید بر لزوم توجه به معاینات دوره ای پستان بخصوص در دوره بارداری و شیردهی گفت: زنان در دوره بارداری و شیردهی معمولا با اغماض روبرو هستند. این افراد حتی اگر توده ای را لمس کنند گمان می کنند غده شیری است و شیر در پستان مانده بخصوص اینکه اطرافیان هم ممکن است بر طبق تجربیاتی که داشته اند به وی اطلاعات غلط بدهند چون ما در دو سه دهه گذشته میزان بالایی سرطان پستان در زنان باردار نداشته ایم به همین دلیل مادربزرگ ها هیچ وقت به سرطان پستان در بارداری فکر نمی‌کنند و همیشه به نوه خود می گویند چیزی نیست و من هم وقتی به سن تو بودم یک توده ای در سینه ام بوده که گفته اند غده شیری است و هیچ اتفاقی هم نیفتاده بنابراین حتما نیاز به مشاوره توسط متخصص هست. متاسفانه مردم ما یکدیگر را خیلی بد راهنمایی می کنند و موجب اقدام دیرهنگام بیمار و دیر تشخیص داده شدن بیماری اش می شوند. سرطان پستان در زنان جوان دیر تشخیص داده می‌شود عضو مرکز تحقیقات سرطان بیمارستان امید اصفهان با بیان اینکه سرطان پستان معمولا در زنان جوان، دیر تشخیص داده می‌شود،گفت: از نظر آماری نه تنها در کشور ما که حتی در کشور آمریکا هم سرطان پستان در زنان جوان دیر تشخیص داده می شود و زمانی متوجه بیماری فرد می شوند که سایز تومور بزرگ است و یکی از فاکتورهایی که باعث می شود مرگ و میر ناشی از این بیماری زیاد شود تشخیص دیرهنگام بیماری است. وی در پاسخ به اینکه آیا سرطان پستان در همه جای دنیا شیوه درمانی یکسانی دارد و آیا داروهای تجویزی برای این بیماری با آنچه در کشور خودمان تجویز می شود تفاوت دارد،گفت: درمان سرطان تقریبا در تمام دنیا یکسان است البته ممکن است برخی از کشورها در طب مکمل قوی تر باشند و برخی کشورها ممکن است بهتر عمل کنند و مردمشان دسترسی بهتری به درمان داشته باشند. در کشور ما در یک منطقه روستایی ممکن است دسترسی به درمان برای بیمار کافی نباشد و یا بیمار درمانش را نیمه کاره رها کند. آیا افراد نابغه بیشتر دچار سرطان می شوند؟ وی درباره اینکه آیا افراد نابغه و مشهور بیشتر دچار بیماری های سخت می شوند،گفت:« ما آماری نداریم که آیا این افراد بیشتر بیماری های سختی مثل سرطان می گیرند یا نه. اتفاقا در افراد نابغه چون سطح اطلاعاتش نسبت به بیماری اش بیشتر است طول عمر بیشتری دارند چون موازین بهداشتی را رعایت می کنند ولی اینکه اماری داشته باشیم از اینکه افراد مشهور یا نوابغ یا هنرمندان بیشتر سرطان می گیرند تا بحال چنین آماری را ندیده ام ولی رسانه ای شدن این قضایا ممکن است این مسئله را به ذهن افراد برساند که افراد مشهور بیشتر دچار بیماری هایی نظیر سرطان می شود. وی در پایان با بیان اینکه در کل هرقدر سطح آگاهی و سواد افراد بیشتر باشد نشان داده شده طول عمر بیشتری هم دارند، گفت: حدود ۳۰ درصد از مبتلایان به سرطان پستان زیر ۵۰ سال هستند که افراد جوانی هستند و بسیاری از آنها هم افراد نابغه و فعالی محسوب می شوند.