آیا سلطه دلار در بازار جهانی به پایان می‌رسد؟

خبرگزاری فارس: هفته گذشته دولت ترامپ تحریم‌های جدیدی را علیه چندین شرکت صنعتی و مؤسسه مالی در ایران وضع کرد که از جمله آن‌ها تحریم علیه بانک پارسیان و بانک سینا بود که این بانک‌ها به طور کاملا قانونی با بانک‌های خارجی در ارتباط هستند.

به گزارش iuvmpress، هفته گذشته آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه چندین شرکت و مؤسسه ایرانی وضع کرد.

از جمله این مؤسسات بانک سینا و بانک پارسیان بود که به صورتی کاملا قانونی با بانک‌های خارجی کار می‌کنند. به طور کلی تحریم‌های آمریکا علیه ایران اعلام یک جنگ اقتصادی بزرگ علیه این کشور خاورمیانه است که از سال‌های پیش از توافق هسته‌ای در جریان است و از سوی آمریکا و برخی کشور‌های دیگر به راه افتاده است.

این رویکرد آمریکا حاکی از آن است که آمریکا می‌خواهد نشان دهد که هر گونه تعامل با ایران حتی اگر قانونی باشد طرف مقابل را در معرض تحریم‌های آمریکا قرار می‌دهد.

در عین حال برخی گروه‌ها خارج از دولت این کشور در داخل و خارج آمریکا در تلاش هستند تا دولت آمریکا را مجبور کنند که اقدامات لازم در راستای قطع دسترسی ایران به سوئیفت را در دستور کار قرار دهد. این مسئله می‌تواند سلامت اقتصاد جهان را زیر سؤال ببرد.

یک خبرگزاری آمریکایی روز شنبه گزارش داد که ترامپ و برخی حامیان وی در کنگره آمریکا نگران آن هستند که تحریم‌های این کشور علیه ایران به اندازه کافی قدرتمند نباشد.

به گزارش آسوشیتدپرس در حالی که ترامپ خود را برای اعمال دور دوم تحریم‌ها علیه ایران پس از خروج آمریکا از برجام در ماه می‌آماده می‌کند، نمایندگان محافظه کار آمریکا و مشاوران خارج از دولت آمریکا نگران هستند که دولت آمریکا خود را برای عقب‌نشینی از تحریم‌های علیه ایران آماده کرده باشد.

یکی از دلایل عصبانیت حامیان ترامپ در کنگره این است که دسترسی ایران به سوئیفت بسته نشده است.

ریچارد گلدبرگ مشاور ارشد مؤسسه ضد ایرانی بنیان دفاع از دموکراسی گفت: رئیس‌جمهور فشار حداکثری علیه ایران را می‌خواهد و نه فشار نصف شده. فشار حداکثری شامل قطع دسترسی ایران به سوئیفت نیز می‌شود. علیرغم این رویکرد آمریکا دیپلمات‌های اروپایی هشدار دادند که افزایش تحریم‌های مالی آمریکا علیه ایران به صورت بالقوه می‌تواند دیگر کشور‌های جهان را به سمت ایجاد یک نظام بانکی مستقل از آمریکا سوق داده و به طور قطع سلطه دلار به آمریکا در بازار را از بین ببرد.

یک دیپلمات اروپایی می‌گوید: این رویکرد آمریکا می‌تواند به مذاکرات درباره لزوم ایجاد یک نظام بانکی غیردلاری و مستقل از سیاست‌های آمریکا بین کشور‌ها سرعت بخشد.

وی گفت: در شرایط کنونی تحریم‌ها به دلیل نقش پررنگ دلار در ذخیره ارز توسط کشور‌ها تاثیرگذار است، اما اجبار سوئیفت به قطع دسترسی بانک‌های ایرانی می‌تواند چین و روسیه را بر آن دارد که یک شبکه شبیه سوئیفت که اصلا به نفع آمریکا نیست، راه‌اندازی کنند.

از طرف دیگر در حوزه انرژی نیز فاتح بیرول مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی درباره عواقب اقتصادی تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران و احتمال کاهش عرضه نفت به بازار‌های جهانی هشدار داده و گفته است: با توجه به افزایش تقاضای نفت نگرانی جدی در بخش عرضه به بازار وجود دارد.

وی با انتقاد از دخالت‌های سیاسی در بازار نفت گفت: علیرغم توازن نسبی موجود بین عرضه و تقاضا در بازار، اما احتمال بالا رفتن بیشتر قیمت نفت که در بدترین شرایط اقتصاد جهانی در حال روی دادن است، وجود دارد.

در عین حال کره جنوبی نیز از آمریکا خواسته است تا در تعامل با کشور‌ها برای ادامه خرید نفت از ایران پس از آغاز اعمال تحریم‌ها انعطاف حداکثری از خود نشان دهند و به شرکت‌های کره‌ای اجازه ادامه واردات نفت از ایران را بدهد تا ضرر شرکت‌های کره‌ای از محل اعمال تحریم‌های آمریکا به حداقل برسد.

این موضع کره‌ای‌ها در تماس تلفنی وزیر امور خارجه این کشور با همتای آمریکایی خود به طور شفاف ابراز شده است.

در پاسخ به این درخواست کره‌ای‌ها، آمریکایی‌ها گفته اند که مذاکرات بیشتری را در این زمینه با طرف کره‌ای انجام خواهد داد.

این مواضع طرف کره‌ای نشاندهنده اختلاف نظر جدی بین دو طرف در زمینه اعمال تحریم‌های ایران است. اخیرا شرکت‌های کره‌ای برای نخستین بار از سال ۲۰۱۲ واردات نفت خود از ایران را به صفر رسانده‌اند.

دولت ترامپ در تلاش است تا در کنار به حداقل رساندن صادرات نفت ایران القا کند که این مسئله به افزایش قیمت نفت در بازار‌های جهانی منجر نخواهد شد، اما در این زمینه یک مشکل بنیادی وجود دارد. اگر ایران موفق به صادرات نفت خود شود این مسئله اصلا مشهود نخواهد شد بنابراین دیگر کشور‌های عضو اوپک به خصوص عربستان نخواهند فهمید که آیا صادرات نفت ایران به بازار‌های جهانی کاهش یافته است یا خیر.

ایران اعلام کرده است که نه نفت عربستان و نفت هیچ کشوری نمی‌تواند در بازار جایگزین نفت ایران شود.

ایران مدعی است که مستثنی شدن کشور‌ها از اجرای تحریم‌ها باعث می‌شود که تهران به صادرات نفت خود ادامه دهد.

یک مقام ایرانی می‌گوید: آمریکا به کشور‌ها معافیت از اجرای تحریم‌ها خواهد داد و عربستان و روسیه نخواهند توانست نفت خود را جایگزین نفت ایران کنند.

در همین راستا شبکه خبری CNBS آمریکا گزارش داد که علیرغم نزدیک شدن به دور دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران این کشور روزانه ۱.۷ تا ۱.۹ میلیون بشکه نفت به بازار صادر می‌کند.

این شبکه خبری در پایگاه رسمی خود افزود: علیرغم این واقعیت که تنها چند روز به آغاز دور دوم تحریم‌های کاخ سفید علیه ایران باقی مانده است، آمریکا فاصله زیادی با رسیدن به هدف خود در ترغیب کشور‌ها به کاهش خرید نفت از ایران دارد.

این گزارش می‌افزاید: علیرغم آنکه صادرات نفت ایران نسبت به ماه‌های نخست سال جاری حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است، اما این کشور توانسته است به طور متوسط روزانه بین ۱.۷ تا ۱.۹ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی در ماه سپتامبر به بازار صادر کند.

از طرف دیگر این یک واقعیت است که نمی‌توان به رقم دقیق صادرات نفت ایران دست یافت چرا که ره‌گیری نفتکش‌های حامل نفت ایران که آن را به نقاط مختلف جهان می‌برند، تقریبا غیرممکن شده و به یک معمای بزرگ تبدیل شده است.

رویترز در این باره گزارش داد که اقدام نفتکش‌های حامل نفت ایران در خاموش کردن سیستم‌های ناوبری خود نه تنها ارزیابی میزان صادرات نفت ایران را سخت کرده است بلکه تاثیرگذاری تحریم‌های آمریکا را نیز در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

از طرفی دیگر خالد الفالح وزیر نفت عربستان نیز می‌گوید: هیچ کسی نمی‌داند با آغاز تحریم‌های آمریکا علیه ایران چقدر از صادرات نفت این کشور کاهش خواهد یافت.

فعالان بازار نفت معتقدند که نفتکش‌های حامل نفت ایران سیستم‌های ناوبری خود را قبل از بارگیری و یا پس از آن خاموش کرده و به دست آوردن اطلاعات آن‌ها که چقدر و در چه زمانی نفت بار زده اند بسیار مشکل است.