بهانه جدید احیای وزارت بازرگانی

خبرگزاری فارس: برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما مورخ سه‌شنبه 20 تیرماه با موضوع بررسی لایحه دولت مبنی بر احیای وزارت بازرگانی و تفکیک وظایف و اختیارات این بخش از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی به روی آنتن رفت و مهمانان برنامه در موافقت یا مخالفت با احیای وزارت بازرگانی به بحث و گفتگو نشستند. در میان ادلّه مخالفان می‌توان به غلبه نگاه واردات محور در کشور و ضربه خوردن تولید و تولیدکننده داخلی اشاره کرد. همچنین یکی از مهمانان برنامه به لابی‌های گسترده در مجلس توسط بازرگانانی که از زمان ادغام وزارت بازرگانی در وزارت صنایع و معادن در سال 1390، دیگر اختیارات گذشته را در واردات کالاهای مختلف در زمان دلخواه ندارند، اشاره و از تلاش‌های آنان برای احیای وزارت بازرگانی پرده برداشت. نکته قابل‌توجه تائید ضمنی این لابی کردن‌ها توسط علی قربانی، عضو کمیسیون برنامه‌ و بودجه مجلس بود که به‌عنوان موافق تفکیک وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت و احیای وزارت بازرگانی در استودیوی شبکه دو حاضرشده بود. وی در بخشی از سخنان خود در حمایت از تشکیل وزارت بازرگانی گفت: «زمینه و بسترهای لازم برای الحاق به سازمان تجارت جهانی را باید فراهم کرد؛ ما امروزه بهترین فرش‌ها را تولید می‌کنیم ولی به‌علت تعرفه‌هایی که سازمان تجارت جهانی می‌گذارد، فرش‌های ترکیه و پاکستان و کشورهای همسایه در بازارهای جهانی بهتر به فروش می‌رسد. با تفکیک، بازرگانی فعال می‌شود. الآن بازرگانی کاملاً به حاشیه رفته است.» تشکیل وزارت بازرگانی در حالی به‌عنوان پیش‌زمینه لازم برای عضویت در سازمان تجارت جهانی (WTO) و حضور موفق در بازارهای صادراتی جهان توسط قربانی مطرح شد که با مطالعه ساختار دولتی تولید و تجارت اغلب کشورهای عضو آن سازمان در می‌یابیم که اکثر کشورهای عضو، اختیارات تجارت محصولات تولیدی خود را خصوصاً در بخش محصولات کشاورزی به نهاد تولیدکننده داده‌اند. علاوه بر این، عضویت در سازمان تجارت جهانی به‌منزله برداشته شدن تعرفه‌های تجارت بین‌الملل است و این ویژگی اگرچه شاید در صادرات فرش که قربانی آن را مثال می‌زند، باعث سهم صادراتی بیشتر ایران در بازارهای جهانی شود، اما هم‌زمان واردات انبوهی از کالاهای دیگر را از مواد خوراکی گرفته تا قطعات و محصولات مختلف صنعتی به‌دنبال خواهد داشت. محصولاتی که تا پیش‌ از این با تعرفه‌گذاری مناسب، تولیدکننده داخلی مزیتی در تولید آن پیدا می‌کرد، اما با عضویت در سازمان تجارت جهانی، کشورهای عضو قانوناً حق ندارند موانع تعرفه‌ای برای جلوگیری از ورود محصولات عضوی دیگر وضع نمایند. عضویت در سازمان تجارت جهانی بحثی است که از زمان دولت ششم همواره مطرح بوده و توسط بازرگانان داخلی که عموماً به اتکای درآمد نفتی کشور به‌دنبال واردات ارزان‌قیمت کالاها به کشور و منفعت تجاری بیشتر بوده‌اند، دنبال می‌شده، اما این بحث همواره توسط مقام معظم رهبری غیرهمسو با منافع نظام معرفی‌شده است و ایشان در سال 1382 در جمع مسئولان نظام فرمودند: «هضم نشدن در اقتصاد جهانی را توجه داشته باشید. پیوستن به سازمان تجارت جهانی ازنظر من کاری است مثبت، اما هنگامی‌ که ما زیرساخت‌های لازم را برای این کار داشته باشیم، که الآن این را نداریم. الآن برداشتن تعرفه‌ها و رفتن داخل سازمان تجارت جهانی، یعنی هضم شدن در یک اقتصاد برتر، بدون امکان رقابت؛ یعنی کم شدن و غرق شدن؛ یعنی همین تولید داخلی را هم که تا امروز با زحمت و خون‌ دل فراهم‌ شده، از دست دادن و نابود کردن. ما باید آمادگی را فراهم کنیم و عجله هم نداشته باشیم. پنج سال دیگر شد، ده سال دیگر شد، دیر نمی‌شود. اول باید زیرساخت‌های اقتصادی مستحکم شود و ما خاطرجمع شویم، بعد با خیال راحت و با میل وارد صحنه شویم. الآن توصیه هضم شدن در اقتصاد جهانی، برای اقتصاد ملی و مستقل ما سم مهلکی خواهد بود.»