پاسخ ژاپن و اتحادیه اروپا به ترامپ با «توافق تاریخی» تجارت آزاد

خبرگزاری فارس: توافقی که امروز میان توکیو و بروکسل به دست آمد، از نظر بسیاری از کارشناسان پاسخی به سیاست‌های اقتصادی‌ای است که از سوی دولت جدید آمریکا ترویج می‌شود. دولت ژاپن و اتحادیه اروپا روز پنج‌شنبه از توافق اصولی طرفین برای انعقاد قراردادی خبر دادند که با تسهیل تجارت، حجم مبادلات تجاری توکیو و اعضای اتحادیه اروپا را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. بسیاری از تحلیلگران «توافقنامه مشارکت تجاری» را پاسخ توکیو و بروکسل به رویکردهای «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا دانسته‌اند. ترامپ که با شعار «آمریکا در اولویت» روی کار آمده، چه در دوران تبلیغات انتخاباتی و چه در ۶ ماهی که در کاخ سفید حضور دارد، بارها تأکید کرده که قراردادهای تجاری این کشور باید در وهله نخست، منافع ایالات متحده را تأمین کنند. او با این همین رویکرد با توافق‌های دولت سابق آمریکا با اروپا و کشورهای شرق آسیا برای برقراری تجارت آزاد و کاهش تعرفه‌های تجاری مخالفت کرده است. در ژانویه سال جاری میلادی ترامپ با این منطق «حمایت‌گرایانه»، رسما با امضای فرمانی آمریکا را از پیمان تجارت آزاد قاره آمریکا و شرق آسیا موسوم به «شراکت فرا اقیانوس آرام» (TPP) خارج کرد. ژاپن از جمله یازده کشوری است که این توافقنامه را امضا کرده‌اند و بعد از خروج آمریکا وعده دادند که پیمان را بدون واشنگتن پیش ببرند. دولت ترامپ در مورد ادامه حضور آمریکا در توافقنامه تجارت آزاد آمریکا و اتحادیه اروپا موسوم به «شراکت تجارت و سرمایه‌گذاری فرا آتلانتیک» هم ابراز تردید کرده است. در بیانیه مشترکی که اتحادیه اروپا و ژاپن امروز صادر کردند، کنایه‌ای آشکار به این رویکرد ترامپ وجود دارد و طرفین بر لزوم ادامه «تجارت آزاد» تأکید کرده‌اند. در این بیانیه آمده است: «[این توافق] به جهان و به شهروندانمان نشان می‌دهد که تجارت آزاد، با قواعد روشن و شفاف، کاملا با ارزش‌های ما همخوان است، آن‌ها را تقویت کرده و همچنان ابزاری مهم برای گسترش رفاه اقتصادی است.» توافقی که امروز صورت گرفت از آن جهت مهم است که تجارت میان دو قدرتی را که ۳۰% اقتصاد، ۱۰% جمعیت و ۴۰% تجارت جهان را در اختیار دارند، تسهیل می‌کند. روزنامه «واشنگتن پست» در این رابطه نوشته است که ژاپن «یک توافقنامه تجاری شکست‌خورده با ایالات متحده را کنار زد و پیمان تاریخی تازه‌ای با اتحادیه اروپا شکل داد.» توافق ژاپن و اتحادیه اروپا در حالی اعلام شد که سران این کشور قرار است فردا در نشست گروه ۲۰ که با حضور ترامپ در هامبورگ آلمان برگزار می‌شود، شرکت کنند. واشنگتن‌پست زمان اعلام توافق را نیز حاوی پیامی برای ترامپی که سیاست‌های حمایت‌گرایانه را به توافق‌های تجارت جهانی ترجیح داده و همچنین بریتانیایی که در حال خروج از اتحادیه اروپا است، دانسته است. «شینزو آبه» نخست‌وزیر ژاپن امروز با بیان اینکه توافق با اتحادیه اروپا «پیامی برای جهان بود»، گفت: «همزمان با گرایش‌ها به سمت حمایت‌گری، ژاپن و اتحادیه اروپا پرچم تجارت آزاد را افراشته نگه می‌دارند.» هنوز جزئیات توافق طرفین مشخص نشده، اما اطلاعاتی که از سوی رسانه‌های ژاپنی منتشر شده، نشان می‌دهد که این توافق به کاهش قابل توجه تعرفه‌های تجاری از جمله برای صادرات خودروسازان ژاپنی به اروپا منجر می‌شود. «ژان کلود یونکر» رئیس کمیسیون اروپا امروز در یک نشست خبری در بروکسل گفت این توافق صادرات بیش از 90% اقلام تولیدی اروپا به ژاپن را تسهیل می‌کند. در واقع به نظر می‌رسد سیاست «آمریکا در اولویت» ترامپ نه تنها به افزایش منافع واشنگتن منجر نشده، بلکه در دراز مدت می‌تواند به ضرر تولیدکنندگان آمریکایی تمام شود. «واشنگتن پست» توافق ژاپن و اتحادیه اروپا را «ضربه‌ای سنگین» به تولیدکنندگان آمریکایی دانسته و نوشته است که با کاهش تعرفه تجاری میان طرفین، کالاهای آمریکایی چه در اروپا و چه در ژاپن، در مقایسه با کالاهایی اروپایی و ژاپنی گران به نظر آمده و خرید آن‌ها مقرون به صرفه نخواهد بود. یونکر امروز به صراحت سیاست‌های ترامپ را زیر سوال برد و گفت این توافق «نشان می‌دهد که جدا کردن خود از جهان، نه برای تجارت، نه برای اقتصاد جهانی و نه برای کارگران خوب نیست. تا جایی که به ما مربوط می‌شود، هیچ حمایتی در حمایت‌گرایی نیست.»