قطر کشوری کوچک با گنجی بسیار بزرگ برای ایران

خبرگزاری تسنیم: قطر، این کشور حاشیه خلیج فارس در مرکز یک بحران بزرگ دیپلماتیک قرار گرفت، درست بعد از اینکه روز دوشنبه عربستان سعودی، بحرین، مصر، یمن و امارات متحده عربی روابط دیپلماتیک شان را با قطر قطع کردند. پس از کشکمش های زیاد، سهام در دوحه 7 درصد کاهش پیدا کرد. به این ترتیب سهام در قطر به پایین ترین سطح خود در یک سال گذشته رسید. این کشور، صندوق ذخیره ارزی عظیمی دارد و بیش از 30 میلیارد دلار از سهام و میلیاردها دلارش در دیگر دارایی ها سرمایه گذاری کرده است. این صندوق با نام سازمان سرمایه گذاری قطر (The Qatar Investment Authority) در سال 2005 تاسیس شد، زمانی که پول نفت در کشورهای اوپک رشد می کرد. براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، قطر بزرگترین صادرکننده گاز مایع در جهان است. این گاز طبیعی به بسیاری از کشورها در منطقه از طریق امارات متحده عربی، عمان اجرا می شود. قطر همچنین عضو اوپک است. در اینجا نگاهی می کنیم به دارایی ها این تولیدکننده عمده گاز: املاک و مستغلات: در ماه آگوست، صندوق ثروت ملی، 622 میلیون دلار به سمت سهمی در Empire State Realty Trust (ESRT) که مالک و بهره بردار ساختمان امپایر استیت و دیگر خواص نیویورک است، روانه کرد. این صندوق صاحب 8.3 از املاک بروکفیلد است که اولین هلدینگ املاک و مستغلات در سراسر جهان است. این کشور و خانواده سلطنتی رشته ای از دارایی ها در لندن دارند، از جمله فروشگاه هارودز، دهکده المپیک و ساختمان شارد، بلندترین ساختمان غرب اروپا. همچنین قطر صاحب قسمتی از منطقه مالی لندن است. انرژی: صندوق ذخیره ارزی قطر، همچنین بخشی از گروه سرمایه گذارانی است که سهم 61 درصدی از شبکه لوله گاز انگلستان از شبکه ملی را خریده است. در ماه دسامبر، قطر در یک همکاری با گروه گلنگور 19.5 درصد از سهام غول نفتی روسیه، یعنی شرکت روسنفت را خرید.او همچنین صاحب 4.6 درصد از شرکت رویال داچ شل (RDSA) است. بهترین در بقیه موارد: صندوق ذخیره ارزی قطر، سومین سرمایه گذار در شرکت فولکس واگن (VLKAF) پس از خانواده پورشه و دولت آلمان از نیدرزاکسن است. این صندوق 13 درصد از سهام کمپانی تیفانی (TIF) را در اختیار دارد که ارزش آن 1.4 میلیارد دلار است. همچنین این صندوق صاحب 9 درصد از شرکت گلنکور (Glencore) و 21 درصد از شرکت زیمنس (SIEGY) است. قطر سهمی 6 درصدی از بارکلیز (Barclays) بعد از نجات از بحران مالی جهانی، جایزه گرفت. همچنین او صاحب 8 درصد از شرکت کردیت سوییس (CS) است. * قطر بازاری 4 تا 5 میلیارد دلاری است که سهم ایران از آن تنها 165 میلیون دلار در سال گذشته بوده است 4 کشور عربستان سعودی، مصر، بحرین و امارات، ضمن قطع روابط با قطر، شهروندان این کشور را اخراج، همه مرزهای هوایی، دریایی و زمینی خود را به روی ورود و عبور شهروندان و وسایل حمل و نقل قطر بسته اند و عملا این کشور کوچک اما ثروتمند و تاثیرگذار را در محاصره قرار داده اند، محاصره ای که تنها راه خروج از آن برای قطر از ایران می گذرد، موضوعی که برای ایران می تواند یک فرصت طلایی اقتصادی باشد. فرصتی که پیش از این هم ایران یک بار بعد از تحریم روسیه از سوی اتحادیه اروپا به دست آورد ولی آنچنان که باید و شاید از آن نتوانست استفاده کند؛ اتفاقی که حالا هم می تواند بیفتد و کشورهایی دیگری همچون هند و عمان این فرصت را مناسب بیایند. در زمینه بازرگانی و اقتصادی، ایران می تواند راه را برای خروج قطر از محاصره اقتصادی - ارتباطی فراهم کند و این فرصت بزرگی برای بازرگانان و تجار ایران است که به خصوص در حوزه تامین مواد غذایی و کشاورزی قطر ( مایحتاج روزانه) گام بردارند؛ اتفاقی که به رونق بنادر و کشتیرانی ایران به خصوص در استان بوشهر ( بندر بوشهر) می انجامد. قطر یک کشور کوچک در شرق شبه جزیره عربستان است و تنها مرز زمینی را با عربستان دارد. سایر مرزهای قطر از طریق دریا با بحرین، امارات و ایران است. حالا در شرایطی که عربستان، بحرین و امارات مرزهای زمینی، آبی و هوایی خود را بر روی این کشور بسته‌اند تنها مرز این کشور به سوی جهان ایران است، اتفاقی که می تواند برای تامین مایحتاج این کشور و دسترسی آن به کشورهای دیگر یک فرصت بزرگ محسوب شود. فقط کافی است به این نکته توجه شود که پیش از این روزانه 600 تا 800 کامیون به صورت میانگین از گذرگاه ابوسمره ( مرز زمینی قطر و عربستان) عبور می ‌کردند و معمولا کالاهای ضروری از جمله تره‌بار و کالاهای کشاورزی را به قطر می بردند و حالا متوقف شده اند و این می تواند فرصت جدیدی برای تجار ایرانی باشد تا از طریق لنج و دریا کالاهای ضروری را به این کشور برسانند و جای آن 800 کامیون روزانه کالای ضروری، تره بار و ... را پر کنند. روز گذشته یکی از تصاویری که بعد از اعمال تحریم ها از قطر بسیار مخابره شد، هجوم مردم به فروشگاه های بزرگ برای خرید کالاهای خوراکی بود، موضوعی که به خوبی نگرانی مردم این کشور را نشان می دهد و حالا ایران می تواند با افزایش صادرات این نگرانی را از بین ببرد. ایران نزدیک به 250 کیلومتر مرز آبی( دریایی) با قطر دارد و از شمالی ترین نقطه خاک قطر (شهر الرویس) تا ساحل بندر دیر در استان بوشهر حدود 185 کیلو متر فاصله است. محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات ایران، وضعیت پیش آمده بابت قطع رابطه کشورهای عربی با قطر را فرصتی بی‌نظیر برای اقتصاد ایران دانسته و تاکید می کند: « بازاری 4 تا 5 میلیارد دلاری پیش روی ایران قرار دارد. البته باید توجه داشت که این شرایط مادام‌العمر نیست و ممکن است در آینده نزدیک و دوره کوتاه‌مدت، اختلافات برطرف شود، بنابراین باید به سرعت، از این فرصت برای اقتصاد ایران بهره گرفت.» او می گوید: « فارغ از اینکه این موضوع، در روابط سیاسی قطر با کشورهای منطقه، چه تاثیری خواهد داشت؛ باید به نقاط مثبت آن برای اقتصاد ایران فکر کرد؛ چراکه قطر، یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه و البته تاثیرگذار در حوزه کشورهای عربی است؛ این کشور سالانه، حدود 4 تا 5 میلیارد دلار از عربستان و امارات متحده عربی، مواد غذایی وارد می‌کند و کشور ثروتمندی در منطقه به شمار می‌رود؛ از سوی دیگر، ایران نیز پتانسیل‌های بسیاری در موضوع تامین مواد غذایی و مایحتاجی که کشور قطر نیاز داشته، دارد؛ ضمن اینکه قطر، کشوری نزدیک به ایران است و از سه بندر مهم کشور ما از جمله بندرعباس، لنگه و بوشهر با زمانی کمتر از 12 ساعت از طریق آبی، می‌توان کالاها را برای این کشور ارسال کرد.» آیا ایران می تواند به شریک مهم تجاری قطر تبدیل شود؟ امارات بزرگ‌ترین شریک تجاری قطر و عربستان سعودی دومین شریک تجاری آن در جهان هستند. رزش تبادل تجاری سالانه میان قطر و عربستان سعودی تقریبا 7 میلیارد دلار است و با این شرایط قطر دو شریک بزرگ تجاری خود را از دست خواهد داد و سوال این است که آیا ایران می تواند به مهم ترین شریک اقتصادی قطر تبدیل شود؟ به طور کلی حجم مبادلات تجاری کشورمان با قطر خیلی زیاد نیست که البته در این میان سهم ایران از صادرات بسیار بیشتر از واردات است تاجایی که سایت گمرک ایران در گزارش های واردات ایران اصلا نامی از کشور قطر نبرده است و در مقابل این، در بخش صادرات ارزش صادرات کالاهای مختلف کشورمان به قطر را 4187746199 ( ارزش ریالی) و 165477693 ( ارزش دلاری) اعلام کرده است. همچنین میزان وزنی صادرات کالاهای ایران به قطر در سال 94 ( آخرین سالی که آمار تجارت منتشر شده است) 2166876182 کیلوگرم بوده است. عمده صادرات ایران به قطر را محصولات معدنی، انواع کفپوش، زعفران و پسته تشکیل می دهد و البته بخشی از این صادرات نیز مربوط به حیوانات زنده است. براساس آخرین سرشماری ها جمعیت قطر 2.6 میلیون نفر است که بخش مهمی از آن ها را کارگران خارجی تشکیل می دهند. مجله فوربز این کشور را ثروتمندترین کشور جهان معرفی کرده است. قطر بالاترین شاخص توسعه انسانی بین کشورهای جهان عرب را داراست. درآمد بالای گاز و جمعیت کم در این کشور یک ساختار رفاهی بی نظیری را برای شهروندان قطری ایجاد کرده است. درآمد سرانه این کشور حدود 130 هزار دلار است و این کشور را از نظر این شاخص در رتبه اول جهان قرار می‌دهد، نکته ای که می تواند نشان دهنده بازاری بزرگ و پر سود در این کشور باشد، بازاری که حالا باید دید آیا ایران می تواند سهم مهمی از سفره آن را از آن خود کند؟