چرا اشتغال‌زایی محور انتخابات شد؟

روزنامه همشهری: در شرایطی که ۶ نامزد دوره دوازدهم انتـخـابات ریاست‌جمهوری، سعی در معرفی برنامه‌ها و اهداف دولت آینده خود دارند؛ موضوع اشتغال، هم در کلام نامزدها و هم از سوی مردم بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در شرايط فعلي، نرخ بيكاري 12.4درصد است كه طبق تكاليف قانون برنامه توسعه ششم بايد در چشم‌انداز 1400، به 8.6درصد برسد. از ديگر سو، با نرخ بيكاري فعلي، جمعيت بيكاران حدود 3ميليون و 300هزار نفر هستند و ورودي نيروي كار به بازار در سال گذشته، بالغ بر يك ميليون و 90هزار نفر بوده است. برنامه نامزدها براي اشتغال‌زايي از ميان 6 نامزد فعلي انتخابات رياست‌جمهوري، 2نامزد صراحتا اعداد و ارقامي را براي ايجاد اشتغال عنوان كرده‌اند و مابقي با وجود تأكيد بر لزوم كاهش نرخ بيكاري و ايجاد اشتغال، آمار يا برنامه‌اي ارائه نداده‌اند. حسن روحاني، در مقام نامزد انتخابات دوازدهم اشتغال را اصلي‌ترين هدف خود در دولت دوازدهم عنوان كرد اما آمار و رقم مشخصي ارائه نداد. دولت يازدهم طرحي با عنوان «كارورزي» كه در بهمن95 به تصويب شوراي‌عالي اشتغال رسيده را از برنامه‌ريزي كرده است. براساس اين طرح، جوانان براي كارآموزي و كارورزي دعوت مي‌شوند و براي 4 تا 6 ماه حق كمك دريافت مي‌كنند، تا در بنگاه‌ها مشغول كار مي‌شوند و درصورت موافقت بنگاه كارشان تداوم مي‌يابد. طرح كارورزي كه به گفته وزير كار، از شنبه آينده در دستور كار دولت يازدهم قرار مي‌گيرد، پيش از اين در سال1389 از سوي عبدالرضا شيخ الاسلامي، وزير كار دولت دهم مطرح شد اما به دلايل مختلف، ازجمله جذاب نبودن براي كارجويان، پرداخت نشدن سهم كارفرمايان، عدم‌تأمين مالي و... فرجامي جز شكست نداشت. سيدابراهيم رئيسي، ديگر نامزد انتخابات نيز هدفگذاري ايجاد سالانه يك‌ميليون شغل را از برنامه دولت خود عنوان كرده است. او مي‌گويد: ايجاد يك ميليون شغل در سال، كف اشتغال‌زايي است. محمدباقر قاليباف، هم وعده ايجاد 5ميليون شغل در 4سال را از برنامه‌هاي دولت خود عنوان كرده و از ديگر سو گفته است تا زمان يافتن شغل، ماهانه 250هزار تومان كارانه به بيكاران پرداخت خواهد كرد. او سامانه كارانه را نيز راه‌اندازي كرد اما يك روز قبل از راه‌اندازي سامانه كارورزي دولت، فيلتر شد. اسحاق جهانگيري، معاون اول رئيس‌جمهور، نيز در قامت نامزد انتخابات رياست‌جمهوري دوازدهم بر ضرورت اشتغال‌زايي تأكيد دارد اما گفته است: اگر كسي بگويد چند ميليون شغل ايجاد مي‌كنم، مي‌خواهد مردم را فريب دهد. سيدمصطفي آقاميرسليم و سيدمصطفي هاشمي‌طبا نيز از ديگر نامزدهاي دوازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري هستند كه توجه به اشتغال جوانان را ضروري مي‌دانند. به اعتقاد هاشمي‌طبا، صنعت جايي نيست كه بتوان در آن اشتغال فراوان ايجاد كرد و توجه به گردشگري را توصيه مي‌كند. آقاميرسليم اما راه‌اندازي دوباره واحدهاي تعطيل صنعتي را از راهكارهاي اشتغال‌زايي عنوان مي‌كند و در اين مسير بر جلوگيري از واردات اجناسي كه در داخل توليد مي‌شوند و مبارزه قاچاق نيز اصرار دارد. در بازار كار چه مي‌گذرد بررسي گزارش‌هاي مركز آمار ايران از وضعيت بازار كار نيز از اضافه شدن حدود 900هزار نفر به جمعيت فعال كشور در سال‌94 حكايت مي‌كند. براساس آمارها، ورود نيروي كار جديد به بازار در سال95 به يك ميليون و 90هزار و 273نفررسيده است. با فرض تداوم افزوده شدن سالانه يك ميليون و 90هزار نفر به خيل متقاضيان كار، مهار نرخ بيكاري و كاهش آن طبق تكاليف قانون برنامه توسعه ششم جز با اشتغال‌زايي بيش از تعداد متقاضيان تازه‌وارد، راه ديگري ندارد. اين در حالي است كه قانون برنامه ششم تكليف كرده كه سالانه حدود 0.8درصد از نرخ بيكاري كاسته شود از اين‌رو با فرض ايجاد اشتغال سالانه به اندازه ورودي بازار كار، تعداد بيكاران در سال 1400بايد حدود 515هزار نفر كاهش يافته و به 2ميليون و 685هزار نفر برسد؛ با اين حساب، دولت بايد در طول برنامه ششم توسعه سالانه يك ميليون و 190هزار تا يك ميليون و 200هزار نفر اشتغال ايجاد كند تا تكليف قانوني برنامه ششم محقق شود. علي ربيعي، وزير كار نيز پيش از خطبه‌هاي نمازجمعه تهران در 8ارديبهشت96 اظهار كرده بود: امروزه براي پاسخگويي به نياز جامعه بايد يك ميليون و 200هزار شغل ايجاد شود. به‌گفته ربيعي سالانه 800هزار فارغ‌التحصيل دانشگاهي وارد بازار كار مي‌شوند كه نيازمند مشاغل متناسب با رشته‌هاي خود هستند.