ایمنی؛ فصل فراموش شده سرمایه‌گذاری در نفت و گاز

خبرگزاری فارس: روز چهارشنبه هفته گذشته در هنگام عملیات اورهال در تاسیسات نفتی میدان نرگسی 3 نفر از نیروهای پیمانکاری در هنگام اورهال مخازن نفتی جان خود را از دست دادند. حوادث متعددی که در سال جاری برای صنعت نفت رخ داد نشان می دهد ظاهرا شرایط HSE در صنعت نفت شرایط خوبی نیست. اگر ارزش تأسیسات نفتی در حال بهره برداری ( منظور پالایشگاه ها - پتروشیمی و سایر تأسیسات پشتیبانی، نه طرحها و پروژه های نفت و گاز و پتروشیمی ) را فقط 700 میلیارد دلار در نظر بگیریم که شاید بیشتر از این رقم نیز باشد، یکی از وظایف اصلی وزیر محترم نفت، مدیران عامل چهارشرکت اصلی وزارت نفت سرویس و نگهداری صحیح از تأسیسات بهره برداری صحیح به منظور تولید بیشتر و حفظ سهمیه بازار و حفاظت از این تأسیسات در قالب پیشگیری های ایمنی و حفاظت در مقابل حریق است. پرواضح است که اگر این تأسیسات به هر دلیلی آسیب ببینند، ممکن است ضمن از دست دادن سهمیه بازار جهانی، بخش قابل توجه اقتصاد کشور نیز که بر پایه درآمدهای ارزی نفتی استوار است، دچار آسیب شود. بنابراین باید این سوال مطرح شود که چه اقداماتی برای حفاظت بیش از 700 میلیارد دلار از سرمایه های ملی کشور در قالب تأسیسات در حال بهره برداری نفتی و گازی انجام شده است؟ در پالایشگاه های دنیا قبل از راه اندازی، هر پالایشگاهی ریسک های شناخته شده‌ای که تا 95 درصد قادر به پیشگیری از حوادث ناشی از آنها نیستند، برای هر ریسک داکیومنت های مقابله با بحران و مدیریت کردن آن تهیه می شود و هر ماه در آخرین روز هر هفته به مدت 2 ساعت تمام پرسنل پالایشگاه همراه با مدیران اجرایی در بالاترین سطوح پالایشگاه مطابق با داکیومنتهای موجود یکی از حوادث بحران ساز مورد نظر را شبیه سازی می کنند و به دقت نقاط قوت و ضعف عملکرد مدیریت بحران را مورد ارزیابی قرار می دهند. اما ظاهرا اگر داکیومنتی هم توسط مسوولان HSE صنعت نفت تهیه شده باشد، خبری از برگزاری این مانورها حداقل در چند سال اخیر نبود که اگر بود شاهد این حوادث سریالی در صنعت نفت نبودیم. باید تاکید کرد چنانچه در فرآیند خطوط تولید بعضی از پتروشیمی‌ها به عنوان مثال پتروشیمی خوزستان و یا تندگویان مشکلی پیش آید، گازهای بسیار سمی در فضا متساعد شده و مشخص نیست که چه حوادث جبران ناپذیری را به بار خواهد آورد. برای هر حادثه روزها،ماها و شاید سال ها توسط کارگروه های فنی و تخصصی تحقیق شده تا به علت واقعی آن حادثه پی ببرند سپس بتوانند قوانین پیشگیرانه برای جلوگیری از تکرار آن حادثه تدوین و به دنیا ارائه دهند. برای تعیین علت حادثه و حریق دوره‌های آموزشی استاندارد بین المللی تدوین شده که در تمام شرکت های نفتی مسوولان ذیل این دوره ها را آموزش می‌بینند،باید گفت حداقل در طول یکسال اخیر چند بار این قوانین در شرکتهای تابعه صنعت نفت آموزش داده شده است که اگر این کار صورت می گرفت شاهد فوت 3 نفر از فرزندان صنعت نفت در حادثه اخیر تاسیسات نرگسی نبودیم. در سال گذشته و با ورود مدیرکل HSE وزارت نفت پروژه ای تحت عنوان بررسی و افزایش صلاحیت های حرفه ای رؤسای HSE و رؤسای آتش نشانی با صرف هزینه ای به مبلغ سه میلیارد تومان و با استفاده از دو دانشگاه با تخصص غیرمرتبط، اجرا شد اما ظاهرا برگزاری این دوره آموزشی چندان کارایی لازم را نداشت. حال آنکه بهتر بود بود با همین هزینه ده‌ها دوره منطبق با استانداردهای بین المللی و دوره های عملیاتی برای رؤسای مورد اشاره در زمینه پیشگیری های ایمنی و آتش نشانی برگزار می‌شد. در پایان این گزارش تاکید می شود که سالها مسوولان HSE صنعت نفت به مدیرعامل پایانه های نفتی هشدار می دادند که این مخازن فاقد سیستم خنک کننده اتوماتیک و دستی و همچنین سیستم اطفاء حریق اتوماتیک که از اصول اولیه طراحی برای ساخت یک مخزن است، هستند حال که فعالیت های تولید و فروش نفت زیاد شده است و یکی دو ماه دیگر صاعقه های خطرناک منطقه‌ای شروع می شود باید هرچه سریعتر فکری به حال این مخازن کرد که اگر مخزنی مثل سال گذشته دچار حریق شد تبدیل به یک بحران منطقه ای نشود. زیرا در این صورت نمی توان منتظر ماند تا محتویات مخزن بسوزند تا مخزن خاموش شود.