سایه سنگین «ابوغریب» عراق بر «دهلران» ایران

خبرگزاری تسنیم: در جنوب غربی استان لرستان و در مرز ایران و عراق، یکی از میادین نفتی ایران واقع شده که مخزنی مشترک با کشور عراق دارد. این میدان نفتی که موقعیت قرارگیری آن در خاک ایران، 22 کیلومتری جنوب غربی شهر دهلران است، در خاک ایران با نام میدان "دهلران" شناخته می شود. این میدان در خاک عراق "ابوغریب" نام دارد.

سابقه کشف این میدان مشترک در خاک ایران که مخزنی 5 میلیارد بشکه ای از نفت خام را در دل خود دارد (1) به سال 1351 باز می گردد. در همان سال اولین چاه میدان حفر شد. اولین مطالعه روی میدان دهلران توسط شرکت نفت انگلیس (BP) انجام گرفت و این شرکت پیشنهاد تولید روزانه 60 هزار بشکه ای را با حفر 5 حلقه چاه تولیدی مطرح کرد. در سال 1355 مطالعه دیگری توسط شرکت امریکایی موبیل در این میدان انجام شد و میزان ذخایر درجای میدان 3.6 میلیارد بشکه برآورد شد. در طی سالهای 1361 تا 1388 شمسی بارها مطالعات مختلفی از سوی شرکت های ایرانی و نروژی در این میدان صورت گرفت تا اینکه با تکمیل حفاری 23 حلقه چاه، تولیدی 24 هزار بشکه ای از 12 حلقه چاه آغاز شد. (2) از سال 1388 تاکنون تولید این میدان مشترک به طور متوسط 25 هزار بشکه در روز بوده (3) و شرکت نفت مناطق مرکزی ایران هدفگذاری افزایش تولید از این میدان را در فاز دوم توسعه این میدان از سال 88 تاکنون در دستور کار دارد. (4)

هفدهم مهرماه سال جاری تفاهم نامه ای به منظور انجام مطالعات جدید بر روی میدان دهلران با شرکت تات نفت روسیه به امضا رسید (5) تا این شرکت، بهترین روش افزایش تولید از این میدان را ظرف 6 ماه آینده به شرکت ملی نفت ایران ارائه دهد. هدفگذاری پیشین ایران برای افزایش تولید نفت از میدان دهلران از 25 هزار بشکه در روز به 40 هزار بشکه در روز بوده (3) که باید دید پس از ارائه مطالعات شرکت روسی، این هدفگذاری تغییر می کند یا خیر.

در سمت عراق اما اوضاع متفاوت است. اولین تولید نفت از میدان ابوغریب به سال 1354 شمسی (1976 میلادی) باز می گردد. عراق تولید روزانه از میدان ابوغریب را در سال 1358 شمسی (1980 میلادی) به 45 هزار بشکه در روز رساند. (6)

وزارت نفت عراق با تشکیل شرکتی با عنوان "Missan Oil Company" و تعیین ناحیه ای با عنوان "Missan Area" توسعه سه میدان نفتی "ابوغریب"، "جبل فوقی" و "بزرگان" را در یک پکیج تعریف کرد و برنامه ریزی کرد که تولید این سه میدان را از 100 هزار بشکه در روز به 450 هزار بشکه در روز برساند. این پروژه به کنسرسیومی به رهبری شرکت نفتی Missan عراق و زیر نظر وزارت نفت این کشور و با حضور شرکت هایی چون CNOOC چین، TPAO ترکیه و Iraq Drilling Company عراق واگذار شده است. (7)

در بررسی میزان تولید عراق از میدان نفتی ابوغریب در فاصله سالهای 1976 تا 2012 که توسط سازمان اوراق بهادار و ارز امریکا انجام شده، بیشترین میزان تولید از این میدان به ژانویه 2005 (سال 1383) باز می گردد که عراق در هر روز بالغ بر 68 هزار بشکه نفت از این میدان مشترک با ایران برداشت می کرد.