غنی نژاد: رشد دلار به معنای کاهش ارزش پول نیست

روزنامه خراسان: دکتر موسی غنی نژاد، اقتصاددان- نوسانات اخیر بازار ارز، مسئله ارزش پول ملی و اهمیت حفظ آن را دوباره آشکار ساخت.

بسیاری، ارزش پول ملی را صرفا در مقایسه با نرخ برابری آن با ارز های خارجی می سنجند حال آن که ارزش پول ملی مفهوم دیگری دارد.

به عنوان مثال، در فاصله سال های 84 تا 90، شاخص بهای کالا ها و خدمات مصرفی از حدود 40 به 100 افزایش یافت یعنی 5/ 2 برابر شد. معنای این تغییر این است که قدرت خرید 1000 تومان در سال 90، برابر 400 تومان سال 84 بود؛ اما نرخ برابری ریال در برابر دلار تغییر چندانی در این مدت پیدا نکرد. اگر این نرخ برابری را ملاک محاسبه ارزش پول ملی قرار می دادیم باید می پذیرفتیم که در این فاصله تغییر محسوسی نکرده است، اما این داوری به یقین غلط است. واقعیت این است که تورم است که موجب کاهش قدرت خرید و ارزش پول می شود. درست است که وقتی 1000 تومان سال 1390 را به دلار تبدیل می کردیم قدرت خریدی کم و بیش برابر با سال 1384 داشت؛ اما این قدرت خرید، ناشی از یارانه ای بود که دولت در سایه وفور درآمد های نفتی و به هزینه کل مردم ایران به متقاضیان ارز خارجی می داد.

اما دولت یازدهم توفیق خوبی در این زمینه داشته و توانسته بر تورم افسار گسیخته اوایل دهه 90، مهار بزند، با این حال دو تهدید جدی بر سر راه این دستاورد دولت وجود دارد.

تهدید اول مربوط به افزایش بی رویه نقدینگی با فشار بر استفاده از منابع بانک مرکزی است. پادزهر آن نیز اصلاح جدی نظام بانکی، اتخاذ سیاست پولی منضبط و گسترش سریع و نظام مند بازار بدهی است. باید توجه داشت که هزینه تامین مالی باید در بازار بدهی و براساس متغیر های حقیقی اقتصادی یعنی توان پس انداز ملی (عرضه وجوه وام دادنی) و تقاضای سرمایه گذاری تعیین شود که متاسفانه، هم اینک به رغم راه اندازی بازار بدهی (در سطحی محدود)، سیاست های نادرست پیشین درخصوص تامین مالی برخی بنگاه های مشکل دار از طریق نرخ های دستوری هنوز ادامه دارد.