بازتاب هفتمین عذرخواهی دولت یازدهم

خبرگزاری ایسنا: «عذرخواهی بابت حقوق‌های نجومی»، تیتر یک روزنامه «وطن امروز» از روزنامه‌های منتقد دولت بود. این روزنامه پس از انتشار اظهارات محمدباقر نوبخت، ماده 31 ضوابط اجرایی قانون بودجه 1395 و همچنین مصوبه خیات وزیران برای پایش حقوق و پاداش‌های مدیران دولتی را یادآوری کرده و نوشته است: با این ابلاغیه‌ها باید فضا آرام شود، چراکه مردم اطمینان خواهند داشت مقصران و زیاده‌خواهان شناسایی می‌شوند و درباره آنها به نیکی تصمیم‌گیری می‌شود. اما این همه ماجرا نیست؛ دولت در این‌باره کوتاهی کرده و نیاز به این همه دستور و ابلاغیه نبوده، برای اینکه در این‌باره شورایی از سال‌های پیش مأمور رسیدگی بوده اما کارش را درست انجام نداده است. روزنامه «شرق» نیز نوشت: محمدباقر نوبخت سعی کرد تصویری شفاف از آنچه رخ داده ارائه کند، هرچند بارها تأکید کرد مشخص نیست چرا اکنون در سال پایانی دولت، مسائلی مطرح می‌شود که ریشه در سال‌های دور دارد و قوانینی برای آن مترتب شده است. جالب اینکه نوبخت چند بار در کلام خود به رسانه‌هایی اشاره می‌کند که مسئله اختلاس‌ها در دوران احمدی‌نژاد را تا اندازه فیش‌های حقوقی‌ میلیونی (که هرچند نادرست، پایه‌ای قانونی دارد) پررنگ نکرده بودند. با این‌حال سخنگوی دولت خود را موظف دانست خطاهایی که در دولت‌های قبل، به‌ویژه در دولت احمدی‌نژاد، با حجم گسترده‌ای رخ داده، از مردم عذرخواهی کند. روزنامه «رسالت» نیز به انتشار تیتر «حقوق‌هاي نجومي مجوز قانوني داشت» به نقل از نوبخت در صفحه اول خود پرداخت و بعد در صفحه 8، بخش‌هایی از اظهارات سخنگوی دولت را منتشر کرد. تیتر یک روزنامه «قانون» نیز این بود: «نوش‌داروي عذرخواهي». این روزنامه در ورودی مطلب خود پس از اشاره به اصل ماجرای حقوق‌های نجومی و انتقاد از آن، به عذرخواهی نوبخت اشاره کرد و نوشت: سخنگوی دولت در اقدامی غیرمنتظره در یک برنامه تلویزیونی از مردم بابت اتفاقات پیش آمده و دریافت‌های چند ده میلیونی برخی مدیران عذرخواهی کرد. این عمل سخنگوی دولت را باید به فال نیک گرفت زیرا وقتی اشتباهی در جامعه رخ می‌دهد همین که شجاعت عذرخواهی از سوی مسئولان وجود داشته باشد برای مردم باعث دلگرمی است. چه خوب است که فرهنگ عذرخواهی کردن در شرایطی که اشتباهاتی آن هم به این بزرگی انجام می شود، در کشور ما نهادینه شود و روی خطاهایی که در رده مدیران رخ می‌دهد سرپوش گذاشته نشود زیرا از طرفی وقتی یک فرد مسئول می‌پذیرد در موردی اشتباه کرده است این امید به وجود می‌آید که در راه رفع اشتباه خود قدم بردارد و همچنین سعی در عدم تکرار آن داشته باشد. از سوی دیگر شفافیت و روراستی مسئولان با مردم در هر شرایطی حق مردم است و خوب است که مسئولان این نکته را درنظر داشته باشند که مردم حق دارند از آنچه در جامعه رخ می‌دهد، مطلع باشند. اما روزنامه «اعتماد» با دستمایه قرار دادن عذرخواهی نوبخت، به روند عذرخواهی در دولت یازدهم پرداخت و حتی تیتر یک خود را اینگونه زد: «هفتمين عذرخواهي دولت يازدهم». این روزنامه در ادامه با تحسین اصل عذرخواهی از مردم نوشت: نشان از ضعف نيست، نشان از روحيه بالاي پذيرفتن اشتباه است؛ اشتباهاتي كه اگر تا ديروز در هر نقطه از جهان روي مي‌داد، استعفا و عذرخواهي رسم متداول آنان بود و رويه‌اي غريب براي ايرانيان. امروز اما اينگونه نيست. دولت يازدهم مبدع جمله‌اي بوده كه گوش‌ها عادت به شنيدنش نداشته‌اند. «من عذرخواهي مي‌كنم» پس از چند دهه و به سختي وارد ادبيات سياسي ايران مي‌شود تا در فرهنگ لغت دولتمردان يازدهم واژه‌اي از عذرخواهي هم يافت شود؛ واژه‌اي كه اگر در هر دوره از مملكت‌داري و با خيل عظيم مشكلات كمترين جراتي براي بيان آن وجود داشت، مي‌شد باري گران از انتقادات را برداشت. هفتمين عذرخواهي دولتمردان يازدهم در كمتر از سه سال از آغاز به كار خود با انتشار فيش حقوقي نجومي يكي از مديران بانك‌ها، ثبت مي‌شود تا نويد خوبي در فرهنگ‌سازي‌ها بدهد. فرهنگي كه يقينا بايد سال‌ها پيش يعني درست در زماني‌كه كشور در پي بي‌مديريتي و ناكارآمدي برخي مديران، مي‌رفت تا آبستن حوادث نامتعارفي شود، نهادينه مي‌شد و نشد. حسن روحاني را بايد پيشروي اين فرهنگ‌سازي‌ها دانست. او كه در نخستين ماه‌هاي حضور خود در راس قدرت اجرايي كشور، جلوي ديدگان ميليون‌ها ايراني، اشتباه خود را در نحوه تصميم‌گيري در مورد توزيع سبد كالا پذيرفت و از همه مردم عذرخواهي كرد، گام بلندي در اشاعه اين فرهنگ حداقل در بين اعضاي كابينه خود برداشت. ديگر هيچ‌كدام از وزراي روحاني در برابر انتقادات موضع طلبكارانه نمي‌گيرند، آنها با قبول سخن منتقدان و پذيرش اشتباهات خود، عذرخواهي را مقدمه‌اي بر حل نقص دستگاه تحت سرپرستي خود قرار مي‌دهند تا جداي از جدل‌هاي مرسوم، بتوانند آنچه را كه منافع ملت در آن معنا مي‌گيرد، اجرا كنند. اين‌بار براي هفتمين بار نوبت به سخنگو مي‌رسد تا از اقداماتي كه در سايه زمامداري دولت تدبير و اميد روي داده از مردم عذرخواهي كند. «عذرخواهي» از مردم به يك «فرهنگ» تبديل شده است؛ فرهنگي كه دولت يازدهم برخلاف گذشتگان خود هيچ باكي از انجام آن ندارد، در آغازين روز از چهارساله شدن سكانداري تدبير‌و‌اميدي‌ها، باز هم از قاب تلويزيون نمايش داده مي‌شود.