پیشنهاد هند برای واردات گاز از ایران

علی ماجدی درباره آینده روابط ایران با چین به عنوان شریک اول تجاری که در برخی موارد مانند توسعه میدان آزادگان نامطمئن ظاهر شده خاطرنشان کرد: به صورت ساختاری اقتصاد ایران و چین مکمل یکدیگر هستند اما رابطه تجاری این دو کشور می تواند گسترده تر بشود.

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت ادامه داد: کارنامه شرکت ساینوپک در حوزه یادآوران اگرچه درخشان نبوده اما قابل قبول بوده است. اما شرکت سی ان پی سی آی (CNPCI) در جدول برنامه زمانی بسیار عقب بود، بنابراین با وجود تذکرهای شرکت ملی نفت ایران آنها به این پروژه کمتر توجه کردند که با دستور بیژن زنگنه، وزیر نفت به کار این شرکت در آزادگان جنوبی خاتمه داده شد.

وی همچنین درباره جاسوسی چینی ها در میدان آزادگان اظهار کرد:من معتقدم نباید با چنین داستانی رابطه چین و ایران تحت تاثیر قرار گیرد و باید تلاش کنند از این اتفاق هر دو کشور بویژه چینی ها درس بگیرند که وقتی پروژه ای را قبول می کنند طبق برنامه آن را به جلو ببرند. از این رو نباید با یک حادثه یا لغو یک قرارداد رابطه دو کشور کاهش پیدا کند چون رابطه دو کشور استراتژیک و مهم است که باید آن را حفظ کرد و گسترش داد. اگر احتمالا چنین پدیده های پیش آمد دو کشور باید با سعه صدر از کنار آن بگذرند.

ماجدی اظهار کرد:این موضوع بصورت غلط در روزنامه ها و جراید آمده و مسئله جاسوسی مطرح نیست، چون شرکت سی ان پی سی آی (CNPCI) در میدان آزادگان (مجنون) که بین ایران و عراق مشترک است، حضور دارد. برخی ها تصور کردند که این شرکت از اطلاعات ایران در آن طرف یعنی عراق بهره برداری کرده باشد که اثبات و اتهام این موضوع سخت است.

به گفته او چون میدان مشترک است این اطلاعات قابل استفاده برای این شرکت خواهد بود و تردیدی نیست اما اینکه سوءاستفاده یا جاسوسی شده موافق نیستم، ممکن است از این اطلاعات استفاده کرده باشد.

ماجدی تاکید کرد: این موضوع اصلا به سطح دو کشور نرسید و تنها خوراک جراید و رسانه ها بوده است.

تا پایان امسال گاز به پاکستان نمی‌رود

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت درباره صادرات گاز ایران به پاکستان اظهارکرد: تا پایان سال ٢٠١٤ قطعا هیچ گازی به پاکستان نخواهد رفت، چون خط لوله ای در خاک پاکستان ساخته نشده است اما این در حالی است که ایران بارها اعلام کرد آماده صادرات گاز به این کشور است.

وی با اشاره به این‌که هم اکنون آنها باید خط لوله را در خاک خود بسازند و قاعدتا تا زمانیکه خط لوله در خاک پاکستان تکمیل نشود گازی به این کشور نخواهد رفت،تصریح کرد:طرف پاکستانی در توضیح دلیل تاخیر در احداث این خط لوله موضوع عدم تامین فاینانس را با توجه به تحریم اعلام می کنند که پذیرفته شده نیست.

ماجدی ادامه داد: البته آنها بارها در مذاکرات از علاقه خود به دریافت گاز از ایران اذعان کردند، بنابراین ایران منتظر اقدام پاکستان است، چون آنها راه حلهایی را مطرح کردند تا بتوانند دریافت گاز از ایران را شتاب ببخشند. ولی ارزیابی در زمینه قابلیت اجرایی و زمان اجرای پیشنهادهای داده شده، توسط طرف پاکستانی انجام نشده است.

ایران منتظر اقدام عملی پاکستان برای تعیین تکلیف صادرات گاز

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت در پاسخ به این‌که آیا طبق قرارداد اولیه میان دو کشور،پاکستان به دلیل تکمیل نکردن خط لوله در خاک خود تا ضرب الاجل ٣١ دسامبر ٢٠١٤ باید ماهانه 200 میلیون جریمه را به ایران بپردازد؟ گفت:وقتی طرفین یا یک طرف از روند اجرای کار راضی نباشد قابلیت ارجاع به داوری را دارد، اینگونه نیست که اگر این خط تکمیل نشد در فاصله کمی پاکستان بتواند به ایران این میزان جریمه پرداخت کند.

وی با اشاره به اینکه در واقع در هیچ قراردادی این موضوع وجود ندارد،ادامه داد:مانند صادرات گاز ایران به ترکیه که به داوری رفت این هم می تواند به داوری برود، ولی اولویت ایران این نیست که آن را به داوری واگذار کند، چون ایران علاقه دارد که پاکستانی ها بتوانند زودتر این خط را فاینانس کنند و بسازند.

ماجدی اظهار کرد: باید با مسوولان پاکستان مذاکرات جدی تری انجام شود و پاکستانی ها ساخت این خط لوله را وابسته به پایان تحریم نکنند و سعی کنند موانعی که اعلام کردند را برطرف کنند که قاعدتا گامی به سمت جلو است، ولی ایران منتظر است تا ببیند پاکستان در عمل چه اقدامی خواهد کرد.

ایران برای ساخت خط لوله به پاکستان کمک نمی‌کند

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت در پاسخ به این که آیا ایران به این کشور برای ساخت خط لوله کمک می کند؟ گفت:ایران نمی تواند با توجه به شرایط کشور در فاینانس این خط لوله به آنها کمکی کند. البته در در دولت گذشته، دو دولت موافقت نامه ای با هم داشتند که آن موافقت نامه هیچوقت میسر نشده است، بنابراین فاینانس این خط لوله در خاک پاکستان برعهده خود پاکستانی ها است.

وی در پاسخ به این که با توجه به این که ایران برای تامین مالی پروژه ها بویژه میادین مشترک نفتی با مشکل مواجه است چه ضرورتی دارد در حالی که پاکستانی ها هنوز اقدامی برای ساخت این خط لوله نکردند ایران با این سرعت کار ساخت آن را انجام دهد،اظهار کرد:می توان از این خط لوله در حاشیه بهره برداری های دیگر کرد اما بخش عمده ای از آن مربوط به صادرات گاز است. ماجدی تصریح کرد:پاکستانی ها همواره اعلام کردند که خواهان دریافت گاز ایران هستند، اما این خط لوله استفاده های دیگری هم دارد و اکنون باید ببینیم چه می شود.

وی ادامه داد: اگر پاکستانی ها بخواهند کلا از این خط صرفنظر کنند، می توان برای این خط لوله برنامه های دیگری اجرا کرد و از آن بهره برداری کرد اما بیش از ٨٠ درصد ساخت این خط لوله در ایران به پایان رسیده است، در حالیکه طرف پاکستانی هنوز کار را آغاز نکرده و تنها ٥ درصد کار کردند که تفاوت زیادی بین کارکرد ما و آنها وجود دارد.

ماجدی درباره دلیل هدایت منابع مالی به سمت احداث این خط لوله در شرایطی که پاکستان اقدام لازم را در این زمینه انجام نداده بود، اظهارکرد: در این زمینه مدیران دولت گذشته باید پاسخگو باشند اما با توجه به این که سهم خط ایران ١٢٥٠ کیلومتر و پاکستان ٧٨٠ کیلومتر است، قاعدتا ایران باید کار را زودتر شروع می کرد اما همانطور که گفتم میزان پیشرفت ایران با آنها قابل مقایسه نیست.

وی در پاسخ به این که اگر در آن زمان مسوولیت داشتید چه می کردید؟ گفت:سوال سختی است؛ باید روی اولویتها در وزارت نفت کار شود، چون با توجه به میزان منابع مالی محدود حتما باید پروژه ها اولویت بندی شوند در میادین مشترک هم اکنون اولویتها مشخص شده است و در برنامه های آینده هم حتما باید اینگونه باشد چون بالاخره محدودیت منابع وجود دارد و اولویت بندی حتما نیاز است تا با توجه به اولویتها تصمیم درست گرفته شود که متاسفانه در دولت گذشته اصلا اولویت بندی وجود نداشت.

پیشنهاد هند برای واردات گاز از طریق خط لوله از زیر دریا

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت همچنین درباره صادرات گاز به هند، تصریح کرد: هندیها بحثهایی را مطرح می کنند که البته راحترین آن از طریق پاکستان است که آنها آن را کنار گذاشتند، هندیها خواهان دریافت ال ان جی از ایران هستند که همیشه در دسترس است.

وی درباره این که ایران تا سه سال آینده ال ان جی ندارد،افزود:اگر قرار بود خط لوله هم کشیده شود همین میزان زمان صرف می شد به علاوه هندی ها همچنین بحث طرح ساخت خط لوله از زیر دریا را مطرح می کنند اما هنوز بصورت جدی کسی پیگیر آن نشده است.

تولید و صادرات گاز در اولویت وزارت نفت

ماجدی همچنین درباره روند شکایت ترکها ازایران در دیوان بین المللی داوری ، خاطرنشان کرد: از روند کار در داوری ناراضی نیستند. مطالب مطرح شده و توضیحات در داوری ارائه شده است.

وی در پاسخ به این‌که آیا مذاکراتی برای افزایش صادرات گاز به ترکیه انجام شده است؟ گفت:برنامه صادرات گاز یک برنامه کلان و کلی است و در این راستا افزایش صادرات گاز به ترکیه و اروپا به صورت ال ان جی یا خط لوله همه باید با هم در یک مجموعه دیده شود.

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت با اشاره به این که ایران از نظر جغرافیایی و استراتژیک در وضعیتی قرار گرفته که جایگزین برای صادرات گاز فراوان دارد، ادامه داد: در این راستا باید برنامه منعطف در این زمینه وجود داشته باشد تا با توجه به شرایط بین المللی و منطقه ای و خواستهای دو طرف بتواند این برنامه جرح و تعدیل شود.

وی با تاکید بر این‌که برنامه تولید و صادرات گاز هم اکنون در اولویت برنامه های وزارت نفت است و خوشبختانه تلاش می شود فازهای پارس جنوبی یکی پس از دیگری با شتاب اجرا شود، ، خاطرنشان کرد: ظرفیت مازاد داخلی که هم اکنون به سمت اشباع می رود را می توان به طرق مختلف صادر کرد.

نباید بترسیم گاز روی دست ایران بماند

ماجدی با اشاره به این‌که نباید ترسید که گاز روی دست ایران بماند با توجه به اینکه امکان ذخیره سازی آن هم وجود دارد تاکید کرد: در واقع افزایش ظرفیت تولید گاز قدرت چانه زنی و انعطاف ایران را در جهان بالا می برد.

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت در پاسخ به این که آیا از نظر شما ایران در جریان شکایت ترکها در دیوان بین المللی داوری محکوم می شود؟ گفت:در داوری بحث محکومیت نیست، بحثی که ترکیه در داوری مطرح می کند در واقع این است که هر سه سال یکبار باید قیمت گاز با توجه به قیمت بازار جهانی تجدید نظر شود و قیمت گاز درصدی کاهش پیدا کند.

وی افزود:بحث دیگری که آنها مطرح می کنند این است که ایران در اجرای برخی از مفاد قابل اعتماد نبود یعنی گاز را به میزان کمتر از آن چیزی که در قرارداد وجود داشت، تحویل داد که مربوط به دولت گذشته بوده است و از این موضوع دفاع شد و در جلسه گذشته، داوری این موضوع را نپذیرفت و اینبار هم بعید است، بپذیرند.

به گفته او در بحث داوری تجدید نظر بر روی قیمتها باقی می ماند به طوری که داورها باید به حرفهای دو طرف ایران و ترکیه در این زمینه گوش کنند و به قیمت بین المللی و منطقه ای گاز نیز توجه کنند و دو طرف نیز باید به رای داورها تمکین کنند.

وی در پاسخ به این‌که آیا قیمت صادراتی گاز ایران به ترکیه نسبت به گاز صادراتی روسیه و آذربایجان به ترکیه بالاتر نیست؟ اظهار کرد:قیمت گاز بستگی به بازار و سهم در بازار دارد، وقتی سهم گاز در بازار پایین باشد قاعدتا قیمت آن بالا است، بنابراین قیمت به نوعی بستگی به مقدار هم دارد، قاعدتا وقتی گاز بیشتری صادر شود قیمت گاز تعدیل می شود مثل بقیه کالاها بنابراین دسترسی به بازار مهم است، ضمن این که در قراردادهای گازی یکسری فاکتورهای دیگری هم است که باید آنها را با هم نگاه کرد.

ماجدی در ادامه در پاسخ به این‌که اولویت ایران در صادرات گاز مسایل اقتصادی است یا استراتژیک؟ خاطرنشان کرد:فاکتورهای اقتصادی در قراردادهای گازی ایران از همه بحثها مهمتر است، ضمن این که مدت قرارداد نیز مهم است. مثلا عراق بازار خوبی پس از ترکیه برای ایران است اما قانون این کشور اجازه امضا قرارداد بلندمدت را نمی دهد، بنابراین یک شکافی در این مسئله ایجاد می شود.

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت با بیان این که در حال حاضر ایران قرارداد چهار ساله با عراق دارد که موافقت اولیه برای افزایش آن به ١٠ سال جلب شده است تصریح کرد: باید به فاکتورهای متفاوتی در صادرات گاز توجه کرد. یعنی بازپرداخت پول گاز و نگاه دیپلماسی باید در کنار هم قرار داشته باشند، مثلا وقتی گفته می شود اولویت صادرات گاز پس از ترکیه، اروپاست باید دید آیا اروپایی ها نیز دریافت گازاز ایران برایشان در اولویت است یا خیر، بنابراین تصمیم گیری و اولویت بندی متقابل است. خوشبختانه ایران امکانات مختلفی برای صادرات گاز دارد ضمن آنکه قدرت انعطاف پذیری و جایگزین سازی ایران بالاست. همچنین همواره ایران در شرایط عادی می تواند یک تولید کننده ال ان جی باشد.

وی اضافه کرد: اگر رابطه گازی در بازاری از یک حدی بیشتر شود خود به خود به سمت نقش استراتژیک می رود، اما اگر بازار کوچک باشد و سهم خیلی بالایی هم از بازار نداشته باشید در آن شرایط نگاه اقتصادی قالب است اما هیچوقت نمی توان گفت یک کدام از این دو مورد دیگری را کنار می گذارد.

ماجدی خاطرنشان کرد: بصورت عمومی نگاه اقتصادی هم اکنون بیشتر مورد توجه است، مگر اینکه سهم ایران بالا برود که بتواند نقش استراتژیک خود را بازی کند، ولی قاعدتا گاز مانند یک کالای اقتصادی نقش اقتصادی ایفا می کند و پس از آن سیاسی و استراتژیک. حداقل از دیدگاه من اینگونه است.

بدهی کلان ایران به ترکمنستان بابت واردات گاز

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت در ادامه درباره سخت‌ترین روز کاری خود طی یک سال گذشته، گفت:معاونت بین الملل در وزارت نفت یک شغل کاملا اقتصادی و سیاسی است و حتما هم باید از همین زاویه به آن نگاه کرد. در واقع دریچه ای است از نفت به دنیای خارج که نیاز به یک نوع هماهنگی و همکاری هم در درون نفت و هم در بیرون نفت دارد، یعنی این معاونت نقش یک تسهیل کننده را در وزارت نفت دارد و کمک می کند که رابطه چهار شرکت اصلی با شرکتهای خارج از کشور راحت تر و روانتر انجام شود، همچنین این بخش باید رابطه تنگاتنگی با وزارت خارجه و یک مقداری با بانک مرکزی داشته باشد.

ماجدی ادامه داد: من به سهم خود تلاش کردم چنین نقشی را در مجموعه نفت ایفا کرده و این مجموعه بتواند نگاه برهم افزایی در نفت داشته باشد و دریچه ای به سوی کشورهای دیگر برای همکاری باشد. در واقع بستر سازی کار اصلی این معاونت است و شرکتها باید روی این بستر و پایه های آن کار اجرایشان را انجام دهند.

وی گفت:ارزیابی این که موفقیت در این زمینه تا چه حدی بوده دیگران باید اظهار نظر کنند اما تمام تلاش خود را انجام دادم و چهار شرکت اصلی نیز به اندازه کافی همکاری کردند، ضمن این که زنگنه، وزیر نفت فضای این نوع فعالیت را در وزارت نفت بوجود آورده است.

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت در پاسخ به این‌که ، سخت ترین مذاکره ای که در این یکسال داشتید چه مذاکره ای بود؟ خاطرنشان کرد:مذاکره قاعدتا هیچوقت سخت یا آسان نیست و تلخی و شیرینی خاص خود را دارد. اما بین چند دور مذاکره ای که با چینی ها و روسها و ترکمنها انجام شد در مذاکره با ترکمنستان کمتر زبان مشترک وجود داشت یعنی نسبت به زمانی که برای این مذاکرات گذاشته شد کمتر موفقیت کسب شد، البته علتش ترکمنستان نبود بلکه تحریمها بود که پرداختهای مالی را با مشکل مواجه کرد، یعنی یک فاکتور ثالثی وجود داشت که اجازه نمی داد این مذاکرات به نتیجه برسد، البته بتازگی کمی مذاکره با این کشور راحت شد.

به گفته او رقم بدهی به ترکمنستان بابت خرید گاز از این کشور بالا است.

ماجدی گفت: امضا یادداشت تفاهم با روسیه، اولویت بندی میادین مشترک و برداشته شدن برخی از تحریمها در نفت کارهای خوبی بوده که در یکسال گذشته انجام شده است.

وی افزود: من متخصص نفت نبودم ولی به دانش نفتی من هم افزوده شد.

تلاش برای حضور آلمان ها در میادین نفتی و گازی

معاون بازرگانی و امور بین الملل وزیر نفت در پاسخ به این که بعنوان سفیر ایران در آلمان ارتباط خوبتان با نفت دراین کشورچگونه تداوم پیدا می کند؟ اظهار کرد:وقتی بعنوان سفیر ایران در ژاپن حضور داشتم قرارداد آزادگان بعنوان یکی از مهمترین قراردادهای بالادستی نفت ایران امضا شد و ارتباط خوبی با صنعت نفت داشتم در آلمان هم تلاش می کنم به این ارتباط ادامه داده و آلمانها را مجاب به مشارکت در میدانهای نفت و گاز ایران کنم. ضمن اینکه صنعت ایران در برخی حوزه ها به آلمان وابسته است.

وی با بیان این‌که در زمینه خرید نفت ایران از سوی آلمان یا صادرات گاز ایران به آلمان طرحهایی در ذهنم است درباره نمره عملکردش گفت:نمره دادن سخت است، ترجیح می دهم دیگران نمره بدهند.