سرویس اقتصادی «فردا» - جدیدترین گزارش وزارت کار از وضعیت بیکاری در کشور و تغییرات آن در فاصله سال های 84 تا 92 نشان میدهد که از سال 84 تا 87 نرخ بیکاری در مسیر بهبود قرار داشته ولی پس از آن تا سال 91 کشور شاهد افزایش نرخ بیکاری بوده است. در عین حال، دولت امیدوار است تا سال 1404 بتوان نرخ بیکاری را در کشور تک رقمی کرد. اما اینک نرخ بیکاری جوانان به مرز هشداردهنده 24 درصد رسیده و دستکم 1.1 میلیون فارغ التحصیل دانشگاهی امکان ورود به بازار کار را نمی یابند.
همچنین نرخ مشارکت اقتصادی که بیانگر وضعیت عرضه نیروی کار در کشور است نیز در فاصله سالهای یادشده روندی نزولی داشته است. این موضوع نشان دهنده عدم تمایل یا عدم وجود پتانسیل لازم برای ورود زنان به بازار کار است، از سویی نشان میدهد که میزان خروج از بازار کار در سنین بالا افزایش یافته و این موارد مجموعا بیانگر کاهش نرخ مشارکت اقتصادی است. بررسی وضعیت بازار کار ایران و جایگاه آن در بین کشورهای منطقه نشان میدهد که ایران فاصله بسیار زیادی با نرخ بیکاری تک رقمی دارد. قطر با 6 دهم درصد دارای
بهترین نرخ بیکاری در منطقه است و در این بخش ایران دارای رتبه 21 است. همچنین در بخش بیکاری جوانان ایران دارای رتبه 19 در منطقه است. به صورت کلی نرخ بیکاری در برخی کشورها مانند قزاقستان، آذربایجان، پاکستان، افغانستان، لبنان و ترکیه در حوزه جوانان و نرخ عمومی بهتر از ایران است. میان تولید اسمی و بالقوه تفاوت فاحش وجود دارد در این باره مهدی تقوی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با «فردا»، به بیان دلایل رکود تورمی حاکم بر اقتصاد و افزایش بیکاری و راه های مهار آن پرداخت. این استاد دانشگاه با اشاره به تفاوت فاحش تولید اسمی و بالقوه در کشور گفت: در کشور دو تعبیر از تولید می شود. یکی تولید اسمی است که فقط اسم است و دیگری تولید بالقوه است. این دو با هم تفاوت بسیار دارند و همین تفاوت است که تورم و بیکاری ایجاد میکند. بنابراین زمانی که اقتصاد نمیتواند به اندازهای که باید، تولید کند تورم افزایش یافته و نرخ رشد بیکاری روند صعودی دارد. وی خاطر نشان کرد: متاسفانه سیاست هدفمندی یارانهها در دولت احمدینژاد نتوانست خواستههای اقتصادی را برآورده کند و هم به مصرف کننده و هم به تولیدکننده ضرر فراوانی رسانده
است. در حال حاضر شاهد رکود تورمی فاحشی هستیم. تورم زمانی که رونق وجود دارد و تقاضای مردم برای خرید کالا زیاد است اتفاق میافتد اما سیاستهای اشتباه و اجرای نادرست هدفمندی منجر به بیکاری، رکود و تورم به صورت یک جا شد. راکد ماندن بخش های تولیدی، دلیل اصلی افزایش بیکاری این کارشناس اقتصادی از دلایل مهم بیکاری را راکد ماندن بخشهای تولیدی عنوان کرد و گفت: وقتی بخشهای تولیدی راکد میماند و قیمت ها افزایش پیدا میکند دیگر فضایی برای اشتغال زایی ایجاد نمیشود. اگر سیاست هدفمندی یارانهها به درستی کار میکرد امروز با این خیل عظیم بیکار تحصیل کرده مواجه نبودیم. وی تاکید کرد: با شروع ناقص هدفمندی یارانه ها، بیکاری نیز افزایش یافت. قرار بود 30 درصد از در آمد هدفمندی یارانه ها به بخش تولیدی اختصاص یابد که این کار صورت نگرفت، قیمت حامل های انرژی هم افزایش پیدا کرد و هزینههای تولید را بالا برد. و در این صورت منحنی عرضه به سمت بالا و چپ حرکت کرد و با تقاضا در قیمت بالاتر و تولید پایین تر به تعادل رسید و تولید داخلی به سمت رکود پیش رفت و تورم افزایش یافت. در نتیجه تولید کننده چاره ای برای اخراج کارگران خود نداشت و
کشور با جمع کثیری از بیکاری مواجه شد. مهدی تقوی با اظهار تاسف از عملکرد دولت روحانی نیز گفت: متاسفانه دولت روحانی همان مسیر دولت احمدی نژاد را طی میکند. دولت در این زمینه قیمت حامل های انرژی را بالا برد و باعث شد که رکود تورمی تشدید پیدا کند؛ یعنی هم نرخ بیکاری بالامی رود و هم تورم. اخذ مالیات از ثروتمندان، حلال بسیاری از مشکلات اقتصادی وی راه های برون رفت از بحران بیکاری در کشور را این طور عنوان می کند: به اقتصاددان هایی بها داده شود که در این باره بررسیهای کارشناسانه انجام دادهاند. مسئولین اقتصادی وقتی میبینند که در بودجه با کسری مواجه هستند از ثروتمندان مالیات گرفته شود نه از کارمند و کارگران. مالیات درست گرفتن از ثروتمندان و یارانه دادن به مردم فقیر میتواند دولت را از رکود تورمی بیکاری خارج کند. در این باره اقتصاد مقاومتی میتواند بسیار موثر واقع شود. وی تصریح کرد: متاسفانه برخی تعبیر غلطی از اقتصاد مقاومتی دارد. اقتصاد مقاومتی به این معنا نیست که هرچه فقیرتر شدید مقاومت کنید بلکه اقتصاد مقاومتی که مورد نظر رهبری است این بوده که در برابر مشکلات مقاومت کنید. با کاهش نرخ بیکاری، نرخ تورم بالا
میرود و بالعکس. اگر نرخ تورم پایین بیاید نرخ بیکاری هم پایین میآید. زمانی که تورم رکودی داریم اگر تورم کاهش یابد تولیدات افزایش یافته و این امر خود به خود بیکاری را کاهش خواهد کرد. بنگاه های تولیدی تقویت شود تقوی افزود: علت اصلي افزایش بیکاری در کشور، ضعيف شدن توان بنگاههاي توليدي است. يكي از راههاي مهم براي حمايت از اين كارگران تقويت اتحاديههاي كارگري است كه در واقع بهدنبال مسائل صنفي باشند است. به اين صورت كه اين اتحاديهها تقويت شوند و بتوانند در ايام بيكاري تا زماني كه كار براي فرد بيكار شده پيدا شود از او حمايت مالي به عمل آورند. این استاد دانشگاه تاکید میکند: اگر وضعيت اقتصادي از حالت ركود تورمي خارج شود، بنگاههاي اقتصادي تمايل بيشتري براي حفظ نيروهايشان خواهند داشت. به هر حال اگر وضعيت اقتصادي بهبود يابد كارفرماها هم سعي خواهند كرد كارگران را نگه دارند. البته در اين شرايط هم باز بايد اتحاديههاي قوي براي حمايت از كارگران وجود داشته باشد.
دیدگاه تان را بنویسید