نقش پایش و اطلاع رسانی در تحقق اقتصاد مقاومتی

درآمد: شکل گیری انقلاب اسلامی از ابتدا با شعار «استقلال» همراه بوده و مسئولین نظام به خصوص حضرت امام(ره) و رهبری بر تحقق همه جانبه آن در تمامی ابعاد سیاسی - اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی بطور پیوسته تاکید داشته اند و در جبهه مقابل یعنی عرصه دشمنان ایران اسلامی نیز بطور گسترده از ابتدای انقلاب تاکنون درصدد خدشه وارد نمودن به مبانی گوناگون انقلاب اسلامی از جمله «استقلال» نظام بوده و در این راه از هرگونه نقشه کشی و فعالیت شبانه روزی و صرف هزینه های هنگفت دریغ نورزیده اند بطوریکه از نخستین روزهای انقلاب بزرگترین برنامه های تخریبی و انهدامی را شروع کردند گرچه در تمامی عرصه ها با شکست روبرو بوده اند لیکن از آنجا که پایداری نظام اسلامی ایران منافع آنان را در سطح وسیعی مورد تهدید قرار داده است و هرگز از شیطنت های آنان غافل نبوده اند لذا دشمنان ما بعد از ناامیدی از تاثیر ابزارهای فیزیکی از قبیل جنگ و ترور به طراحی تخریب «بنیانهای فکری، عقیدتی و فرهنگی امت اسلامی پرداخت و با تهاجم وسیع فرهنگی و با استفاده از ابزار های گوناگون سعی نمودند به انحراف مسیر انقلاب به خصوص بر روی جوانان تاثیرگذار باشند که در همه این موارد با هوشیاری رهبری خردمند و فرزانه انقلاب و در صحنه بودن مردم و همراهی دولت شاهد خنثی شدن توطئه های ضد انقلاب بوده ایم لیکن آنچه در این سالهای اخیر شاهد آن هستیم این است که موضوع مقابله با استقلال ایران در کنار توطئه های فیزیکی و فرهنگی که از همه نوع آن انجام شده و نیز ادامه دارد طراحی برنامه های اقتصادی دشمنان به عنوان یک ابزار تضعیف انقلاب اسلامی می باشد که پس از ناامیدی آنان در زمینه های گوناگون در چند سال اخیر به تشدید به حربه اقتصادی علیه ملت ایران پرداختند، به طوریکه سال به سال این حلقه را تنگ تر نموده و در این روزها تلاش ویژه ای بر نهایی کردن همه راه حل-های این چنینی می نمایند به طوری که می توان گفت یک جنگ سخت وتمام عیار از نوع اقتصادی علیه ما بوقوع پیوسته است.

آنچه در این نبرد نابرابر ما را امیدوار می کند هوشیاری رهبر معظم انقلاب است که از چند سال قبل این چنین روزی را پیش بینی نموده و جهت گیریهای خود را در راستای تقویت بنیانهای اقتصادی کشور متوجه نمودند چنانکه سال 88 را «سال اصلاح الگوی مصرف» و سال 89 را «سال همت مضاعف و کار مضاعف» و سال 90 را «سال جهاد اقتصادی» و سال 91 را «سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی» و سال 92 را «سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی» و در نهایت امسال را «سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامیده اند. البته باید دقت نمود آنچه می تواند ما را در این جنگ بزرگ موفق نماید علاوه بر تدابیر با اهمیت رهبری پیروی مردم و همکاری دولت در این زمینه از اهمیت بسیار والایی برخوردار است و چنانچه خدای ناکرده هرگونه عدم همکاری و همراهی در این زمینه اتفاق افتد عواغب غیرقابل جبرانی متوجه ما خواهد شد. شاید اگر آسیب شناسی دقیقی صورت گیرد متوجه خواهیم شد که ضعف عمده ما در طی چند سال اخیر که شعار های سال با محور اقتصاد بیان شده به طور عمده عدم توجه مطلوب دولت در راستای شعار آن سال و نیز عدم همراهی عمومی و گسترده مردم در زمینه موضوعات اقتصادی بوده است که به همین دلیل رهبری امسال علاوه بر سال اقتصادی به ضرورت عزم ملی به عنوان وظیفه مردم و مدیریت جهادی به عنوان وظیفه دولت در حد شعار سال اعلام می نمایند. تعاریف پایش : منظور بررسی عملکرد دستگاه اجرایی و نتیجه عملی آنها به قصد مرتفع نمودن کاستی ها و افزایش بهره وری می باشد . اطلاع رسانی: منظور مطلع نمودن مردم و مسئولین از حاصل کار دستگاههای مربوط با هدف حمایتی از جانب مردم و دریافت انتقادات و پیشنهادات می باشد. نگرش سیستمی : امروزه برای دست یابی به نتایج مطلوب هر جریان یا مجموعه ای از رویکرد سیستمی استفاده می-شود زیرا در این رویکرد ورودی مشخص است و فرایند تغییر یا تولید نیز دقیقا تعریف شده است و در نهایت خروجی سیستم یا برون دار نیز قابل بررسی می باشد. در این رویکرد عنصر بازخورد وجود دارد که به برسی کیفیت وکمیت کالا یا خدمات تولید شده می پردازد و در مرحله اول نواقص و کاستی ها را مورد بررسی قرار می دهد و پس از آن به دنبال یافتن عواملی است که بتواند بهره وری را افزایش دهد. در نگرشی سیستم ابتدا سعی می نماید تاثیرگذاری عناصر درون سیستمی را به منظور افزایش کیفیت مورد بررسی قرار دهد و هرگونه اصطکاک و عوامل فرسایشی را در درون سیستم شناسایی و مرتفع نماید و پس از آن به عوامل محیطی موثر و مرتبط می پردازد تا بتواند با پیداکردن نوع ارتباط و میزان اثرگذاری، نقش آن عوامل را تعیین نموده و در فرایند تولید دخالت دهد. از ویژگی های مهم رویکرد سیستمی در مدیریت عنصر بازخورد است که به موجب آن مدیران باید پیوسته سیستم را مورد نظارت و بررسی قرار داده و ضمن آگاهی از عملکرد تمامی اجزاء از موقعیت آنها به لحاظ کارایی و میزان تاثیر و نوع ارتباط با دیگر اجزاء مطلع باشند و در نهایت حساسیت خاصی روی خروجی های سیستم داشته و به منظور افزایش بهره وری به طور پیوسته باید بتواند به عوامل موثر در آن دست یابند. جایگاه عنصر پایش: با مطرح شدن این عنصر توسط مقام معظم رهبری به عنوان هشتمین مورد از الزامات «تحقق اقتصاد مقاومتی» حاکی از نگرش سیستمی ایشان به مجموعه اقتصادی کشور است که از جایگاه مهمی بر خوردار است؛ اکنون باید ببینیم برای دست یابی به این عنصر مهم و تحقق این الزام چه مراحلی باید طی گردد. مرحله اول پایش: شناسایی اجزای سیستم 1)باید سعی نمود تمامی اجزاء تشکیل دهنده سیستم شناسایی شوند. 2) جایگاه و موقعیت و میزان حساسیت و اهمیت هر جزء بررسی و مشخص گردد. 3) ویژگی ها و توانایی های هر جزء مشخص گردد. 4) نوع ارتباط، کنش و تعامل اجزاء با یکدیگر تعیین گردد. 5) عوامل آسیب زا و فرسایشی مشخص گردد. 6) حداقل و حداکثر توان سیستم و اجزاء آن در فرایند تولید و بازدهی مشخص گردد. 7) تعریف انتظارت و بازخوانی آن برای اجزاء اعم از عناصر مادی و انسانی صورت گیرد. توجه: نکته مهم در این مرحله این است که باید دقت نمود تمام اجزاء مرتبط در سیستم شناسایی شوند و تلاش نمود تا هیچ جزیی مورد غفلت و فراموشی واقع نشود که در این صورت خسارت ناشی از غفلت یا عدم شناسایی آن تا مدتها قابل جبران نخواهد بود . مرحله دوم پایش: کنترل کیفیت با توجه به اهداف تولید و شرایط تحقق ایده آل ها و آنچه مطلوب سیستم می باشد باید در آخرین مرحله و قبل از اینکه عنصر برون داد از سیستم خارج شود یک ایستگاه کنترل کیفیت وجود داشته باشد تا بتواند موارد تولید شده یا خدمات ارائه شده را مطابق با اهداف و اصول و استانداردها ما مورد بررسی قرار داده تا چنانچه نواقصی مشاهده گردید قبل از خروج از سیستم مورد اصلاح و بازپروری قرار گیرد. مرحله سوم پایش: بررسی انتظارات با توجه به اینکه حاصل سیستم و خروجی آن مورد مصرف افراد سفارش دهنده یا مورد تقاضای مصرف کنندگان در جامعه می باشد و نیز به منظور کسب قدرت رقابت در عرصه های گوناگون باید به طور پیوسته خواسته ها و انتظارات و شرایط محیط رقابت مورد برسی قرار گرفته و از هریک از آنها به هیچ وجه غفلت ننمود. البته در رابطه با پی بردن به خواسته ها و انتظارات و نیز کسب توانایی رقابت در رابطه با هر نوع تولید یا خدمات با توجه به نوع آن نحوه بدست آوردن انتظارات متفاومت می باشد که می بایست به طور تخصصی به آن پرداخت. مرحله چهارم : اصلاح سیستم چنانچه بخواهیم هر سیستمی از هر نوع که باشد به رکود نیانجامد و حالت فعال داشته باشد و نه تنها از فرسودگی و سستی نجات پیدا کند بلکه فعال تر شده و با نشاط بیشتر و بهره وری افزون تر به حیات خود ادامه می دهد باید نتایج حاصل از مرحله دوم و سوم را در سیستم اعمال نماییم و پیوسته در حال اصلاح اجزاء و دخالت دادن موارد لازم در اجزاء گوناگون سیستم باشیم. در این مورد از توانایی مدیریت حاکم بر سیستم نباید غافل بود تا بتواند در موارد زیر اقدام نماید: 1)فرسودگی اجزاء اعم از مادی و انسانی 2) عدم انگیزه در نیروی انسانی 3) خرابکاری های عمدی 4) عدم کیفیت عناصر ورودی (نامطلوب بودن) 5) غفلت از اصول و استانداردها. 6) نامساعدبودن شرایط و ضوابط کار و تولید 7) موئلفه های محیطی در سیستم 8) غفلت از نیروی انسانی 9) غفلت از تولید دانش بنیان اکنون با توجه به تبیین مراحل اصلی پایش به دو مرحله متمم که می تواند مفید وموثرتر باشد می پردازیم: نتایج احتمالی مرحله سوم پایش: 1) غفلت از دنیای پیچیده رقابت 2) عدم دسترسی به نیازهای واقعی مصرف کنندگان و سفارش دهندگان 3) عدم درک صحیح از نیازهای روز جامعه 4) غفلت از اهداف سازمانی 5) غفلت از برنامه های بالادستی مرحله اجرایی پایش: الف: در هر مجموعه اقتصادی باید بخشی از حوزه مدریت با توجه به وسعت و میزان تولید و اهمیت استراتژیکی آن برای تحقق پاپش فعال گردد. ب: واحد ها و عناصر نظارتی همراه با توانایی های لازم که از ابتداء باید داشته باشند پیوسته باید به روز بوده و از نکات ظریف و حساس مربوط غفلت نورزند. در این زمینه از اقدامات پژوهشی نیز باید بهره مند شد. ج: در رابطه با تحقق اهداف سازمانی و با توجه به برنامه های بالادستی به خصوص منویات مقام معظم رهبری باید از دغدغه های دائمی و مهم سیستم ما باشد. د: برای اجرایی شدن همه موارد فوق بیش از هر چیزی نیاز به مدیران با کفایت، متعهد و انقلابی داریم و در این راستا برای تقویت مدیران و تربیت نیروی انسانی موجود در ارگانها و نهادها باید برنامه ریزی جدی نموده و به هر نحوی از غفلتی که تاکنون در زمینه تربیت مدیران کارآمد پیش آمده باید جلوگیری نمود. جمع بندی: پایش و اطلاع رسانی یکی از الزامات حیاتی و پراهمیت هر مجموعه تولیدی و اقتصادی می باشد و طی مراحل آن بطور پیوسته، خروجی سیستم و تولیدات آن را باید مورد بررسی و دقت نظر قرار داد و در هر مرحله نتایج بررسی ها یا پژوهش ها باید ضمن اطلاع رسانی اعمال گردد. نتیجه گیری: چنانچه در هر مجموعه با فرآیند تولید و خدمات عنصر پایش تحقق یابد از هرگونه افت جلوگیری گردیده و شاهد بهره-وری و افزایش رضایت مندی خواهیم بود.

منبع: تسنیم