سایه و روشن‌های ورشکستگی شرکت گاز

مهر: حمیدرضا عراقی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران ورشکستگی این مجموعه عظیم گازی را تائید کرده و می گوید: برای سال آینده باید با یک معماری، ساز و کار جدیدی برای تامین منابع مالی شرکت ملی گاز ایران دیده شود و خواستار حمایت بیشتر مجلس شد. معاون وزیر نفت در امور گاز همچنین در گفتگوی دیگری خواستار افزایش درآمدهای شرکت ملی گاز برای سال 93 شده است و تاکید می کند: برای سال آینده به منظور اجرای طرح‌ها و پروژه‌های صنعت گاز به حدود 6 میلیارد دلار منابع مالی و اعتباری نیاز است. ترازنامه شرکت گاز: سودده هستیم با این وجود تراز نامه مالی منتشر شده شرکت ملی گاز که اسفند ماه سال 1391 منتشر شده حاکی از آن است که سود انباشت این شرکت مادر تخصصی وزارت نفت بیش از 16.3 هزار میلیارد تومان بوده است. از سوی دیگر در حالی مدیرعامل و سایر مسئولان شرکت ملی گاز این روزها با انتقاد از ساز و کار اجرای فاز اول قانون هدفمندی یارانه‌ها و مشکلات شدید مالی به شدن انتقاد می‌کنند و به نوعی سعی در مخدوش کردن برخی از دستاوردهای این طرح عظیم نظام اقتصادی کشور را دارند که کارشناسان مشکلات مالی این مجموعه را به دلیل عدم پیگیری وصول مطالبات عنوان می‌کنند. درآمد 1.5 میلیارد دلایر صادرات گاز به ترکیه آمارهای رسمی حاکی از آن است که از ابتدای سالجاری تاکنون به طور متوسط روزانه 28 میلیون مترمکعب گاز به ترکیه صادر و 15 تا 17 میلیون مترمکعب گاز از ترکمنستان وارد شده است. از این رو با آمار و ارقام موجود قیمت گاز صادراتی و وارداتی، شرکت ملی گاز حدود یک میلیارد و 500 میلیون دلار درآمد از محل صادرات گاز دارد که حتی این درآمد به شرکت ملی نفت به عنوان تولیدکننده گاز هم اختصاص نمی یابد. این در حالی است که از سال آینده با آغاز صادرات گاز به عراق و بدون احتساب قرارداد پاکستان، از این محل هم سالانه یک میلیارد تا 1.2 میلیارد دلار درآمد کسب می کند. درآمد یک میلیارد دلاری فروش گاز به پتروشیمی یکی دیگر از منابع درآمدهای شرکت ملی گاز از محل فروش قیمت خوراک به مجتمع‌های پتروشیمی حاصل می‌شود به طوری‌که پس از مصوبات دولت و افزایش قیمت گاز پتروشیمی‌ها، شرکت ملی گاز می‌تواند سالانه بین 800 میلیون تا یک میلیارد دلار درآمد مازاد در این بخش داشته باشد. در حال حاضر به طور متوسط روزانه بین 32 تا 35 میلیون مترمکعب گاز به پتروشیمی‌ها تحویل می‌شود که با مصوبات جدید دولت بابت هر مترمکعب گاز به عنوان خوراک پتروشیمی (معادل 16 تا 18 میلیون مترمکعب در روز) معادل 13 سنت درآمد کسب کند. مطالبات گازی نیروگاه‌ها روی زمین ماند هم اکنون حجم مطالبات از وزارت نیرو بابت گازرسانی به نیروگاه‌ها معادل یکهزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که با وجود تلاش مسئولان وقت شرکت گاز در دولت دهم مبنی بر قسط بندی دریافت این مطالبات، از حدود 100 روز گذشته تاکنون اقدامی برای وصول این مطالبات انجام نشده است. درآمد 900 میلیون دلاری صدور گوگرد و گازمایع یکی دیگر از درآمدهای شرکت ملی گاز از محل فروش و صادرات گوگرد و گازمایع حاصل می شود و از این محل هم به طور متوسط سالانه 800 تا 900 میلیون دلار برای این مجموعه به صورت سالانه محاسبه شده است. درآمد 1600 میلیارد تومانی عوارض گاز در همین حال سالجاری با حمایت مجلس شورای اسلامی مصوب شده است که به ازای هر مترمکعب گاز مصرفی توسط مشترکان 10 تومان به عنوان عوارض دریافت شود که به گفته سخنگوی شرکت ملی گاز از این محل هم سالانه حدود یکهزار و 600 میلیارد توملان درآمد اضافی نصیب کشور می‌شود. شرکت گاز مستقل از اعتبارت دولت یکی از مسئولان سابق شرکت ملی گاز با انتقاد از مواضع مدیریتی شرکت گاز در دولت تدبیر و امید با تاکید بر اینکه سیاه نمایی به هیچ عنوان نمی‌تواند گره گشای مشکلات صنعت گاز کشور شود، به مهر، گفت: از مجموع 43 شرکت زیر مجموعه شرکت گاز شامل شرکت‌های پالایشی، انتقال گاز، ذخیره‌سازی، مهندسی، بازرگانی و شرکت‌های گاز استانی حتی یک شرکت زیان ده و با تراز منفی مالی تا زمان تحویل دولت دهم به یازدهم وجود نداشته است. در مجموع هم اکنون شرکت ملی گاز بدون نیاز به یک ریال اعتبارات دولتی و یا بودجه اضافی صرفا از محل صادرات گاز، گوگرد، گاز مایع، ما به تفاوت قیمت فروش خوراک گاز به پتروشیمی‌ها، عوارض فروش گاز، مطابات معوق صنایع عمده و نیروگاه‌ها به طور متوسط سالانه 5 تا 6 میلیارد دلار درآمد داشته باشد. این در حالی است که اگر کل درآمدهای حاصل از فروش گاز و وصول قبوش به خزانه برود و ریالی از این درآمدها به شرکت ملی گاز تزریق نشود این مجموع در شرایط تحریم دست کم چهار میلیارد دلار درآمد دست به نقد در اختیار دارد.